Anlatmaya Bağlı Edebî Metinler
Anlatmaya bağlı metinler; bir olay çevresinde yer, zaman, kişi belirtilerek ve bir plan dahilinde olayların okuyucunun veya dinleyicinin zihninde canlandırılacak şekilde ifade edilmesiyle oluşur.
Destan
Milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış savaş, göç, istilâ, yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi tarihî, toplumsal ve doğal olayların çağdan çağa aktarılmasıyla ve aktarılırken hayal unsurlarıyla süslenip değiştirilmesiyle oluşan manzum ürünlerdir.
Masal
Halk dilinde anlatılarak oluşmuş, bir sanatçı tarafından sonradan yazıya geçirilmiş, olağanüstü olayların anlatıldığı sözlü edebiyat ürünüdür. Edebiyatımızda “Keloğlan” en tanınmış masal kahramanıdır.
Halk Hikâyesi
Âşıkların, köy odalarında, düğün meclislerinde, kasaba ve kentlerin kahvehanelerinde saz eşliğinde anlattıkları hikâyelerdir. Genellikle sevgi ve kahramanlık konularının işlendiği bu hikâyelerde kişiler yaşamdakilere yakındır, olağanüstülükler sınırlıdır.
Mesnevi
Aşk, tarihî olaylar, din ve tasavvuf konularıyla birlikte, çeşitli toplumsal konuların işlendiği uzun şiirlerdir. Divan edebiyatında roman ve öykü gibi türler olmadığı için, mesneviler bir bakıma bu türlerin yerini tutmuştur.
Manzum Hikâye
Şiir şeklinde oluşturulan ve bir olayın anlatıldığı hikâyelerdir. Didaktik özellikler taşıyan bu türün amacı okura ders ve öğüt vermektir.
Hikâye (Öykü)
Gerçek ya da gerçekleşmesi mümkün olay ve durumları; yer, zaman ve kişiye bağlı olarak yüzeysel bir biçimde anlatan dar kapsamlı yapıtlardır. Hikâyede kişiler hayatlarının sadece bir yönüyle ele alınır. Olayların ayrıntısına girilmez.[
Roman
Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayların, zamana ve kişiye bağlanarak anlatıldığı geniş kapsamlı yapıtlardır. “Don Kişot” adlı yapıtıyla Cervantes, dünya edebiyatında çağdaş romanın ilk örneğini vermiştir. 17. yüzyılın ortalarından itibaren Batı’da gelişmeye başlayan roman, teknolojinin gelişmesi ile birlikte geniş kitlelere ulaşmıştır.
