Göstermeye Bağlı Metinler Nelerdir?

Göstermeye Bağlı Edebî Metinler

Genel olarak dramatik metinler veya tiyatro olarak adlandırabileceğimiz bu tarz metinlerde olay örgüsünü bir sahne düzeninde topluluk önünde canlan­dırmak esastır. Anlatılmak istenen duygu ve düşünce, gösterilerek seyirciye sunulur.

Trajedi
Hayatın acıklı yönlerini kendine özgü kurallarla sahnede göstermek, ahlak, erdem örneği vermek amacıyla yazılmış manzum (şiir biçiminde) tiyatro ya­pıtlarıdır. Konusunu genellikle tarihten alan; kişileri tanrılar, kutsal varlıklar, krallar, asilzadelerden oluşan; belli bir zaman ve mekânda gerçekleşen tek bir olay çevresinde gelişen oyundur. 

Komedi

İnsanların davranışlarını ve olayları gülünç bir tarzda sahneye koyan, insan­ları gülerken ve eğlendirirken düşündüren tiyatro türüne denir. Bu oyunlar­da hayatın ve insanların komik durumları sergilenir. 

Dram

Hayatı olduğu gibi, bütün acıklı ve gülünç yönleriyle yansıtan, sahnede gös­terilmek amacıyla yazılmış tiyatro yapıtlarıdır. Dram, belli kurallara bağlı de­ğildir; önemli olan, dramın gerçeğe uygunluğudur. 

Orta Oyunu

Halkın ortasında apaçık duran bir meydanda; metinsiz, suflörsüz, ezbersiz oynanan bir tiyatrodur. Oyunun oynandığı alana planga denir. Dekor olarak yeni dünya adı verilen bezsiz paravan ile dükkân adı verilen alçak hasır is­kemleler kullanılır. Başoyuncuları Pişekâr ve Kavuklu’dur. 

Karagöz

Bir gölge oyunu olan türün başkarakterlerinden Karagöz, cahil halk tipini; Hacivat ise aydın ya da yarı aydın tipi temsil eder. Oyun, deriden kesilmiş birtakım şekillerin (insan, hayvan, bitki, eşya vb.) arkadan ışık verilerek be­yaz bir perde üzerine yansıtılmasıyla oluşur. 

Meddah

Meddah, orta oyunundaki bütün tipleri, kılıktan kılığa girerek, sesini değişti­rerek, küçük aksesuarların da yardımı ile sahnede canlandırır. 

Köy Tiyatrosu (Köy Seyirlik Oyunları)

Köyde ve kasabada yaşayan insanların düğünlerde ve uzun kış gecelerinde hoşça vakit geçirmek üzere amatörce sergiledikleri oyunlardır.