Anonim Halk Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir?

Anonim Halk Edebiyatı Nazım Şekilleri

Mani: Genellikle aşk ve sevgi olmak üzere hemen her konuda, 7’li hece öl­çüsüyle söylenir. Tek dörtlükten oluşan maninin uyak düzeni “aaxa” biçimin­dedir. İlk iki dizesi konuya giriş niteliğindedir. Doldurma dize olarak adlandı­rılır. Asıl söylenmek istenen düşünce son iki dizede söylenir.

Ninni: Annenin, bebeğinin uyumasını sağlamak ya da ağlamasını durdur­mak için, sade bir dille ezgili olarak söylediği şiirlerdir. Kendine özgü bir bes­te ile söylenen bu şiirler, annenin o andaki ruh durumunu yansıtır.

Türkü: Konusu ve şekli devirden devire ve yöreden yöreye değişir. Genel­likle hecenin 7, 8 ve 11’li kalıplarıyla ve ezgiyle söylenir. Türkülerde aşk, ölüm, hasret, gurbet, ayrılık gibi bireysel ya da deprem, kıtlık, kahramanlık, savaş gibi toplumsal olaylar konu olarak işlenir. Üçer ya da dörder dizeli bentler ve her bendin sonunda tekrar edilen kavuştaklardan (bağlama) oluşur.

Ağıt: Ölen kişilerin iyi hâllerini, meziyetlerini dile getirmek, kaybından dolayı duyulan üzüntüyü ifade etmek amacıyla söylenir. Koşmanın bir türü olan ağıt­la karıştırılmamalıdır. Âşık edebiyatındaki ağıtın söyleyeni bellidir. Anonim halk edebiyatındaki ağıtların söyleyeni belli değildir.

MANİ
Gülüm kurutmam seni
Suda çürütmem seni
Senelerce görmesem
Yine unutmam seni

 Ah o beni o beni
Kak
ül örtmüş o beni
Ben yârimi unutmam
Unutsa da o beni

 NİNNİ
Asmaya kurdum salıncak
Eline de verdim oyuncak
Yine de uyumadı gitti
Şu küçücük yumurcak

 

Dandini dandini danalı bebek
Elleri kolları kınalı bebek
Benim de yavrum cicili bebek
Uyusun da büyüsün ninni

 

Dandini dandini dastana
Danalar girmi
ş bostana
Kov bostancı danayı
Yemesin lahanayı
Eee eee eee eee Huu huu huu huu

TÜRKÜ
Pınar başından bulanır (canım oy)
İner ovayı dolanır (canım oy)
Sende çok haller bulunur (canım oy)


Da
ğlar duman olur
Halim yaman olur
Ben yâri görmesem
Halim yaman olur yâr yâr

Hiç ovaya inmedin mi (canım oy)
Aşk oduna yanmadın mı (canım oy)
Can yakmadan doymadın mı (canım oy)

Dağlar duman olur
Halim yaman olur
Ben yâri görmesem
Hâlim yaman olur yâr yâr