AYT Edebiyat Denemesi – 16 (Test Çöz – Online)

Naim Efendi, Osmanlı terbiyesiyle yetişmiş, nazır olmuş­tur. Kızı, damadı ve torunlarıyla yaşamaktadır. Karısını kaybedince ailesinin düzeni bozulmuştur. Kızı Sakine ve kocası Servet sorumsuzca yaşamaktadır. Bu nedenle sıkıntılar başlamıştır. Seniha, Naim Efendi’nin torunudur. Serbest bir baba ile geleneklere bağlı dedesi arasında ikilemde kalmış, ruhi bunalımlar yaşamıştır. Bu nedenle onu Büyükada’ya gönderirler.

Bu parçada tanıtılan eser ve edebî şahsiyet aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A)   Çapkın Kız - Aka Gündüz

B)   Sürgün - Refik Halit Karay

C)   Kiralık Konak - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D)  Yeşil Gece - Reşat Nuri Güntekin

E)   Yalnız Efe - Ömer Seyfettin

Cumhuriyet edebiyatıyla ilgili aşağıdaki ifadelerin hangisi yanlıştır?

A)   Eserlerde Kurtuluş Savaşı’nın etkileri görülmüştür.

B)   Halk edebiyatı, Cumhuriyet Dönemi şiiri için önemli bir kaynaktır.

C)   Batı’daki açılımlar, edebî eserlerde kendini göster­miştir.

D)   Eserlerde sade, açık ve anlaşılır bir dil kullanılmış­tır.

E)   Islamcılık anlayışının etkileri artarak sürmüştür.

Ahlat ağacı

Ne de dolmaz çilen varmış

Ilk defa kırağı yaktı canını

Aşkı sonra bulutların

Rüzgârın cilvesi değil miydi

Döken yapraklarını

Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden han­gisidir?

A) Teşbih                     

B) Teşhis                      

C) Telmih

D) Nida                          

E) Mübalağa

Servetifünun edebiyatıyla ilgili olarak aşağıdakiler­den hangisi söylenemez?

A)   Roman, öykü, tiyatro, makale, eleştiri, gazete türleri edebiyatımıza bu dönemde girmiştir.

B)   Sanat için sanat ilkesine bağlı kalınmıştır.

C) Sanatkârane bir üslup ve yeni bir söz varlığı yarat­ma kaygısıyla oldukça ağır bir dil kullanılmıştır.

D)  Kafiye kulak içindir görüşü benimsenilmiştir.

E)  Devrin siyasi baskıları nedeniyle sosyal konulardan uzaklaşılmış, bireyselliğe yönelinmiştir.

Divan şiirinin şekil özellikleriyle Batı şiirinin anlatım özelliklerini başarıyla birleştirerek “neoklasik” akımın temsilcisi olmuştur. Osmanlı kültürü ve tarihine hayran olan şair, Türk kültür ve uygarlığını Anadolu coğrafyası içinde ele almıştır. Nazmı nesirden uzaklaştırmış, saf şiir anlayışıyla eserler vermiştir. Şiirlerini hayattayken kitaplaştıramamıştır. Şiirleri; sembolist, parnasyen, neok­lasik, romantik özellikler gösterse de o, hiçbir akıma bağlı kalmamıştır. Beyit anlayışını kaldırarak şiire an­lam bütünlüğünü getirmiş ve Türk aruzuna son şeklini vermiştir. Hece vezniyle yazdığı “Ok” şiiri dışındaki bü­tün şiirlerini aruz vezniyle yazmıştır.

Bu parçada sözü edilen edebî şahsiyet aşağıdakiler­den hangisidir?

A)   Ziya Gökalp

B)   Mehmet Emin Yurdakul

C)  Ali Canip Yöntem

D)  Yahya Kemal Beyatlı

E)   Mehmet Âkif Ersoy

I.   Konu olarak vatan, millet, hak, adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk kez kullanılmıştır.

II.   Sanat için sanat görüşü benimsenilmiştir.

III.   Noktalama işaretleri ilk olarak kullanılmıştır.

IV.  Tiyatro metinleri oynanmak için değil okunması ama­cıyla yazılmıştır.

V   Dilde sadeleşme savunulmuştur.

Yukarıdakilerden hangileri II. Dönem Tanzimat edebi­yatıyla ilgili doğru ifadelerdir?

A) I ve II                      

B) I ve III                      

C) II ve IV

D) III ve V                     

E) IV ve V

Son elli yılda, sinemamızda erkek oyuncu sayısını aşan sayıda kadın oyuncu varlık(I) gösterdi. “Kadın oyuncular patlaması olarak” adlandırılan bu olgu üzerinde(II) seksenli yıllardan bu yana durulmakta ve ne olduğu bir türlü açıklığa kavuşamayan kadın duyarlığı(III) tartışması sürüp gitmektedir. Benim “sinemada kadın” konusundaki yak­laşımım  Türk  sinemasında  var  olduğu   sayılan   bu ayrımın(IV) olup olmadığının irdelenmesidir. (V)

Bu   parçadaki   numaralanmış  sözlerden   hangisi “hassasiyet” anlamında kullanılmıştır?

A) I              B) II              C)III              D) IV              E) V

Modern edebiyatımızın kurucularındandır. Doğu ve Batı edebiyatları arasında bir köprü olabilecek kadar büyük bir folkloru, zengin bir hayal dünyası vardır. Yapıtlarının yarısı tiyatrodur. Tiyatrolarında tarihî konuları, hayale dayanan olayları manzum-mensur veya nesir-nazım karışımı bir üslupla işler. Aruz ölçüsünün yanı sıra he­ceyi de kullanır. Oyunları sahne tekniğine uygun değil­dir. Sanat için sanat anlayışına bağlı kalan sanatçı, ro­mantizm akımından etkilenmiştir.

Bu parçada bazı özellikleri belirtilen edebî şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Şemsettin Sami

B)   Abdülhak Hamit Tarhan

C)   Namık Kemal

D)  Ahmet Vefik Paşa

E)   Ahmet Mithat Efendi

L. Frank Baum, bu dünyadan giderken(I) öyle derin izler bıraktı(II) ki yaşamanın değerini milyonlarca kez kanıtlamış oldu. Baum’un eli değdiği(III) anda çocuk edebiyatı(IV) yeşermeye (V)başladı.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)   I. sözcükte, ünsüz yumuşaması vardır.

B)   II. sözcükte, ünsüz benzeşmesi yapılmıştır.

C)   III. sözcükte, iki yerde ses olayı vardır.

D)   IV sözcükte, ünsüz yumuşamasına aykırılık vardır.

E)   V sözcükte, kaynaştırma harfi kullanılmıştır.

Bugün izleyeceğimiz belgeselde, aç aslanların vahşi sürülerin içine dalarak nasıl avlandıkları anlatılıyor.

Bu cümleden kesin olarak çıkartılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Bugün aslanlarla ilgili ilk belgesel gösterilecek.

B)   Aslanlar, soyu tükenmekte olan canlılardır.

C)  Aslanlarla ilgili diğer belgeseller, hayvanat bahçele­rinde çekilmiştir.

D)  Aslanlar, ulaşılması zor yerlerde yaşayan varlıklar­dır.

E)   Aslanlardan başka hayvanların da görüntülerine yer verilmiştir.

14. yüzyıl divan edebiyatının en ünlü simasıdır. Islami birikimlerinin yanında tıp, astronomi ve geometri alan­larında da bilgi sahibidir. Sanat açısından en kıymetli eseri Divan’ıdır. Söz sanatlarını çok ince bir zevkle işlediği şiirlerinde, halk diline geniş yer vermiştir. İskendername adlı eseri, 8200 beyitlik bir mesnevidir. Bu eserde Büyük İskender’in hayatına, idealine, fetihlerine dair rivayetler anlatılır. Sanatçı, eserin konusunu Iran edebiyatından almış ama söyleyişiyle yeni bir tarzı or­taya koymuştur. Diğer eserleri Cemşid ü Hurşit adlı aşk konulu mesnevi ve Tervih’ül-Ervah adlı tıp kitabıdır.

Bu parçada sözü edilen edebî şahsiyet aşağıdakiler­den hangisidir?

A)Gülşehri                                          

B) Aşık Paşa

C) Kadı Burharettin                             

D) Ahmedî

E) Şeyhî

Aşağıdaki   eser-yazar  eşleştirmelerinden   hangisi yanlıştır?

A)   Çankaya - Suut Kemal Yetkin

B)   Boğaziçi Yalıları - Abdülhak Şinasi Hisar

C)   Kırk Ambar - Cemil Meriç

D)   Eşref Saati - Şevket Rado

E)   Sen Beni Sev - Salah Birsel

İlkbaharı geldi Anadolu’nun

Silifke’de çiçek açtı nar şimdi

Her tarafı yeşillendi Bolu’nun

Sultandağı benek benek kar şimdi

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

A)   Dörtlükte çapraz uyak vardır.

B)   “Şimdi”, sözcük hâlinde redif olarak kullanılmıştır.

C)   Dizelerde ek hâlinde redif kullanılmamıştır.

D)  Zengin ve tam kafiyeye yer verilmiştir.

E)   11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Denize atılan çöp miktarı, denizden çıkartılan balık mik­tarının iki katına ulaşmıştır.

Bu cümlede asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Balıkçılıktan eskisi kadar para kazanılmadığı

B)   Denizlerdeki kirlenmenin tehlikeli boyutlara ulaştığı

C)   Balıkçılığın gün geçtikçe azaldığı

D)   Denizlerin okyanuslardan daha çok kirlendiği

E)   Balık türlerinde azalma olduğu

Orhan Veli’nin etkisinin sürdüğü dönemde şiire baş­lamış, Nâzım Hikmet’in açtığı yolda yürümüştür. Nâzım Hikmet’ten aldığı şiirselliği, Anadolu’nun duyarlığı ve özlemiyle genişletmiştir. Şiilerinde güçlü bir lirizm ve ritm hissedilir. Başarılı, orijinal imgeleriyle günümüz şair­lerine örnek olmuştur. Hasretinden Prangalar Eskittim adlı şiir kitabı yayımlandığında geniş yankı uyandırmış­tır.

Bu parçada tanıtılan edebî şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Kemal Bilbaşar

B)   Ahmed Arif

C)  Yaşar Kemal

D)   Ercüment Behzat Lav

E)   Bedri Rahmi Eyüpoğlu

I.   nisan ayında, bir milyona yakın

II.   kitap tutkununu ağırlıyor

III.   kitap fuarlarından birine

IV   dünyanın önde gelen

V   ev sahipliği yapan Amsterdam, her yıl

Yukarıdaki numaralanmış sözler kurallı ve anlamlı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?

A) I              B) II              C)III              D) IV              E) V

Abant Gölü ve çevresi( ) küçük kent merkezi( ) bu mev­simde iyice sakinleşmiş görüntüsüyle çok çekiciydi( ) Çevrede yapılabilecek birçok şey, meraklıların dikkatini çekiyordu( )

Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıda­kileri hangisinde verilen noktalama işaretleri sıra­sıyla getirilmelidir?

A) (,) (,) (!) (...)                                    

B) (,) (;) (:) (!)

C) (,) (,) (.) (.)                                      

D) (;) (,) (.) (...)

E) (;) (,) (:) (.)

19. yüzyılda bilim alanında önemli gelişmeler yaşan­mıştır. Bilim insanlarının gözlemleri ve deneyler, bilimin gelişmesine büyük katkılarda bulunmuştur. Bu süreçte Auguste Comte’un pozitivizm felsefesinin edebiyata yan­sıması da yadsınamaz. Bu etkiyle duygu ve hayaller yerini, toplum ve insan gerçeklerine bırakmış ve konu­lar hayatın içinden alınmıştır. Yaşanan ve gözlenen ger­çek, bütün çıplaklığıyla anlatılmıştır.

Bu parçada sözü edilen edebî akım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Realizm             

B) Romantizm             

C) Klasisizm

D) Sembolizm                 

E) Dadaizm

Aşağıdakilerden hangisi âşık edebiyatının nazım bi­çimlerinden biri değildir?

A) Koşma                    

B) Semai                    

C) Varsağı

D) Destan                    

E) Nefes

Nitelikli bir okur, edebî bir metnin altını kazır; sıradan bir okur ise yapıtın bıraktığı boşlukta kaybolur gider.

Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Kusurlu yönleri ortaya çıkarmak

B)   Kapalı anlamları bulmaya çalışmak

C)  Anlatım yöntemlerini belirtmek

D)   Kıyaslamaya başvurmak

E)   Ön yargılardan sıyrılarak okumak

Insanlığın yüzünü ağartan büyük eserlerin hepsi, geçici görünüşlerin ötesinde, ölümsüz duyguları ve düşleri için­de yaşatmış olanlardır. Tarihin hangi çağına giderseniz gidin, bütün değişimlerin üstündeki değişmeyen bir ger­çek olarak evlat sevgisi karşınıza çıkar. Balzac’ın öl­mezliği, Goriot Baba’nın kalbindeki bu evlat sevgisine ayna tutmasından gelir. Para ihtirası da insanlarda her zaman süregelen bir hastalıktır. Eugenie Grondet’in ara­lıksız okuyucu bulması, bu konuyu işlemesindendir. Düş ile gerçeğin çatışması, insanın bir alın yazısıdır. Ham-let’in bu çatışmadan beslenen eserleri hâlen büyük bir keyifle okumaktadır.

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

A)   Çocuk sevgisi ve para hırsı edebî eserlerde işlen­miştir.

B)   Bir sanatçının veya eserinin kalıcılığı, yansıttığı duy­gu ve düşüncelerin çarpıcılığına bağlıdır.

C)   Düşle gerçeği iç içe işleyebilen sanatçılar ölümsüz­lüğe ulaşabilir.

D)   Değişmeyen bazı durumlar söz konusudur.

E)   Gerçekler yerine düşleri anlatan eserler daha başa­rılıdır.

Insanlığın yüzünü ağartan büyük eserlerin hepsi, geçici görünüşlerin ötesinde, ölümsüz duyguları ve düşleri için­de yaşatmış olanlardır. Tarihin hangi çağına giderseniz gidin, bütün değişimlerin üstündeki değişmeyen bir ger­çek olarak evlat sevgisi karşınıza çıkar. Balzac’ın öl­mezliği, Goriot Baba’nın kalbindeki bu evlat sevgisine ayna tutmasından gelir. Para ihtirası da insanlarda her zaman süregelen bir hastalıktır. Eugenie Grondet’in ara­lıksız okuyucu bulması, bu konuyu işlemesindendir. Düş ile gerçeğin çatışması, insanın bir alın yazısıdır. Hamlet’in bu çatışmadan beslenen eserleri hâlen büyük bir keyifle okumaktadır.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenler kullanılmıştır?

A)   Açıklama - Örnekleme

B)   Tanık gösterme - Karşılaştırma

C)   Öyküleme - Betimleme

D)  Açıklama - Tanık gösterme

E)   Betimleme - Tanık gösterme

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A)   Türkiye, batıda Yunanistan, kuzeyde Rusya, güney­de Suriye’yle çevrilidir.

B)   Safranbolu evleri, Dünya Tarih Mirası Listesi’ne alındı.

C)   Millî Mücadele’de Meclis, tarihî bir görev üstlenmiş­tir.

D)   Muson İklimi, tropikal iklim özellikleri taşıyan Gü­neydoğu Asya’da etkilidir.

E)   Bilimsel çalışmaların yanı sıra güncel konularda da makaleler kaleme alıyor.

Bu dünyaya verme gönül

Dünya sana kalır değil

Dünya seven dost katına

Yüz akıyla varır değil

Bu dörtlük konusuna göre aşağıdaki şiir türlerinden hangisine örnek oluşturur?

A) Satirik                         

B) Lirik                         

C) Epik

D) Didaktik                     

E) Pastoral