AYT Edebiyat Denemesi – 5 (Test Çöz – Online)

(I) Yazarın bu son kitabı, gelişmiş bir gözlemin ürünü olarak kabul edilmelidir. (II) Daha önce hiçbir eserinde gerçekleri bu kadar çıplak yansıtmamıştı çünkü yazar. (III) Genelde kelimelere süslü elbiseler giydirmeyi severdi ve siz onun tasvirlerine baktığınızda gerçekleri sezemez, her şeyi puslu bir perdenin ardından seyrederdiniz. (IV) Bu nedenle bu eser, gerçekçiliğin zaferi benim gözümde. (V) Bu durumsa yazarın gerçekçi yazarların eserlerine ilgi duymasıyla ilişkilendirilebilir.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili söylenemez?

A) cümlede kanıtlanamaz bir yargı vardır.

B) cümle, I. cümlenin nedenini bildirmektedir.

C) cümle, yazarın üslubuyla ilgili bilgi vermiştir.

D) cümlede karşılaştırmadan yararlanılmıştır.

E) cümlede bir saptama yapılmıştır.

Arım, balım, peteğim

Gülüm, dalım, çiçeğim

Bilsem ki öleceğim

Yine seni seveceğim

Yukarıdaki dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından hangisine örnek vardır?

A) Mecazımürsel

B) İrsalimesel

C) Tenasüp

D) Tariz

E) Telmih

Halbuki korkulacak hiçbir şey yoktu ortalıkta

Her şey naylonlandı o kadar

Ve ölünce beş on bin birden ölüyordu güneşe karşı

Ama geyikli geceyi bulmadan önce

Hepimiz çocuklar gibi korkuyorduk

Geyikli geceyi hep bilmelisiniz

Yeşil ve yabani uzak ormanlarda

Yukarıdaki şiir, biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki şairlerden hangisine ait olabilir?

A) Ahmet Hamdi Tanpınar

B) Ahmet Haşim

C) Mehmet Akif Ersoy

D) Cahit Sıtkı Tarancı

E) Turgut Uyar

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) İlham, bunu günlerce bekleyip kalemini ve kâğıdını hazırlayanlardan kaçar.

B) Yazar, doğup büyüdüğü yerin toprağını üstünden silkelemek için sanatını kullanmalıdır.

C) Tiyatro yapıtı, seyircisini oturduğu koltuktan alıp rengârenk alemlere sürükler.

D) Kitabın akıcı üslubu, beni gösterişsiz sayfalarına hap­setmeyi başardı.

E) Ünlü sanatçı; toplumsal sorunları işleyen, etkileyici ve özgün romanları var.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Bazen insanlar kimin haklı olduğunu düşünmeksizin avukatlığa soyunuyorlar.

B) Ağır ağır yol alan otobüsün şehire ne zaman varacağını hiçbirimiz kestiremedi.

C) Deneme sınavının çok zor olduğunu söyleyen öğrencilere hak veriyorum.

D) Günlerdir devam eden sınıf başkanlığı tartışması, sonuçların açıklanmasıyla sona erdi.

E) Mademki öğretmen olmak istiyorsun, ben seni biraz bilgilendireyim.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Otobiyografi hayatın tamamını, anı ise yalnızca bir kesitini konu alır.

B) Biyografi türünün divan edebiyatındaki benzeri tez­kirelerdir.

C) Sohbet türü, hemen her konuda, senli-benli bir an­latımla oluşturulur.

D) Tezli roman, toplumun gelenek ve göreneklerini ko­nu alır.

E) Günlük, ben merkezli bir yazı türü olup sıcağı sıca­ğına yazılır.

----, Türk romancılığının en önemli isimlerinden biridir. Çukurova’da büyüyen, bu yörenin içinde bulunduğu yok­sulluğu yaşayan ve dile getiren yazar; ---- adlı romanında çocukluk günlerini, ---- romanında ise gençlik yıllarını başarılı bir şekilde işlemiştir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?

A) Tarık Buğra - Küçük Ağa - Osmancık

B) Yaşar Kemal - İnce Memed - Sarı Sıcak

C) Fakir Baykurt - Kaplumbağalar - Yılanların Öcü

D) Orhan Kemal - Baba Evi - Avare Yıllar

E) Kemal Tahir - Köyün Kamburu - Rahmet Yolları Kes­ti

Sanatçı, ilk dönem ürünlerinde daha çok kadın psikolojisini temel almıştır. Daha sonra Millî Edebiyat atmosferine girmiş ve Kurtuluş Savaşı eksenli eserler kaleme almıştır. Son döneminde ise daha çok toplum eleştirisi yaptığı töre romanlarıyla adını duyurmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen sanatçıya ait bir eser değildir?

A) Dağa Çıkan Kurt

B) Sinekli Bakkal

C) Zeyno’nun Oğlu

D) Sonsuz Panayır

E) Nirvana

I. İnşa, münşi, münşeat

II. Rindane, şuhane, âşıkane

III.   Ziyade adı verilen dizeler

IV. Hikemi şiir

Yukarıda divan edebiyatıyla ilgili verilen kavramlardan hangisi aşağıdakilerden hiçbiriyle eşleştirilemez?

A) Gazel

B) Hayriyye

C) Müstezat

D) Nesir

E) Hamse

Aşağıdaki özelliklerden hangisi Fecriâti Topluluğu’nun bir özelliği değildir?

A) Topluluk üyelerinin yapıtlarını içeren bir kitaplık kur­mayı amaçlamışlardır.

B) Şiirde özelikle sembolizmin etkisi altında kalınmıştır.

C) Edebiyatımızda ilk edebî bildiriyi (beyannameyi) ya­yımlayan topluluktur.

D) “Sanat şahsî ve muhteremdir.” görüşüne bağlı ka­lınmıştır.

E) Ağır olan dili sadeleştirmeye çalışmışlar ve başarılı olmuşlardır.

Zamanın rüzgârı tersine esti

Zalimler gül tutan elimi kesti

Işığım karardı, kalemim sustu

Sırtımdan vuruldum, yine ölmedim

Bu dizelerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Farklı yapıda cümleler kullanılmıştır.

B) Ek eylemlerden yararlanılmıştır.

C) Ortaç eki almış sözcük vardır.

D) Farklı ses olayları vardır.

E) Edilgen çatılı fiil örneği bulunmaktadır.

Aşağıdaki ifadelerden hangisi Millî Edebiyat anlayışıyla örtüşmez?

A) Türkçülük ideolojisi

B) Aruz ölçüsü

C) Yeni Lisan hareketi

D) Halk edebiyatını canlandırma

E) Epik atmosfer

Aşağıdakilerden hangisi Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin ve Ahmet Haşim’in ortak yönüdür?

A) Parnasizmi temel almaları

B) Batı edebiyatını referans almaları

C) Heceyi hiç kullanmamaları

D) Nazmı nesre yaklaştırmaları

E) Yalnızca şiir türünde eser vermeleri

Çeviri yapmak, zanaat değil, sanat işidir. Çünkü çevirinin hakkını vermek için kelime kelime çeviri yerine, eserin çevrildiği dile ait kılınması gerekir. Bir başka deyişle eserin çevrildiği dilin kıyafetini giymesi gerekir.

Bu parçada geçen altı çizili sözcük grubuyla anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eserin çevrildiği dilde yazılmış bir eser hâline gel­mesi

B) Eserin çevrildiği dile kültürel katkılar yapması

C) Çeviriyi yapanın eserin yazıldığı dili iyi bilmesi

D) Çevirinin aslına uygun görünümünü kaybetmemesi

E) Eserin orijinalliğini ve edebî değerini yitirmesi

En güzel dil Türkçe bize

Başka dil gece bize

İstanbul konuşması

En saf, en ince bize

Yukarıdaki dörtlükte hangi şiir türüne ait özellikler görülmektedir?

A) Satirik şiir

B) Epik şiir

C) Pastoral şiir

D) Didaktik şiir

E) Dramatik şiir

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Ömer Seyfettin; “Bomba”, “Beyaz Lale” gibi eserle­rinde Türkçülük anlayışını yansıtır.

B) Yakup Kadri’ye ait olan “Yaban”, ilk tezli romandır.

C) Mehmet Akif, Millî Edebiyat’a katılmamış ve şiirlerini aruzla yazmıştır.

D) Şiirde Türkçülük akımının en güçlü ilk savunucusu Yahya Kemal’dir.

E) “Memleket Hikâyeleri” adlı eseriyle tanınan Refik Halit, kasaba öykücüsü olarak bilinir.

Türk edebiyatında öz şiir Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle başlar. Şiirde her türlü ideolojik sapmanın dışında kalarak sadece okuyucuda estetik haz uyandırmayı amaçlayan şairler sanat için sanat anlayışını benimserler. ---- şiirlerini bu anlayışla yazmış Cumhuriyet Dönemi şairleri arasındadır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda verilen sanatçılardan hangisi getirilemez?

A) Ahmet Hamdi Tanpınar

B) Necip Fazıl Kısakürek

C) Ahmet Muhip Dıranas

D) Ziya Osman Saba

E) Orhan Şaik Gökyay

Hani o bırakıp giderken seni

Bu öksüz tavrını takmayacaktın

Alnına koyarken veda buseni

Yüzüme bu türlü bakmayacaktın

Yukarıdaki dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) 4 + 4 + 3 duraklıdır.

B) Düz uyak örgüsüne sahiptir.

C) Didaktik özellikler taşımaktadır.

D) 2 ve 4. dizeler arasında tam uyak vardır.

E) Yarım uyak kullanılmıştır.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) Divan edebiyatında şiirlerin toplandığı eserlere “di­van”, halk edebiyatında “cönk” denir.

B) Divan edebiyatında şairin takma adı anlamına gelen “mahlas”a karşılık, halk edebiyatında “tapşırma” sö­zü kullanılır.

C) Divan edebiyatı eserlerinde görülen mazmun kulla­nımı ya da benzeri kullanımlar halk şiirinde yoktur.

D) Divan edebiyatında kullanılan aruz ölçüsü, halk ede­biyatı sanatçılarının bazılarını etkilemiştir.

E) Divan edebiyatı, katı kurallara dayalıyken halk ede­biyatında böyle bir durum söz konusu değildir.

Tanzimat Dönemi’nin önemli yazar ve şairlerindendir. Şiir, tiyatro, roman gibi birçok türde eser veren bir sanatçıdır. En önemli özelliklerinden biri edebiyat kuramcılığıdır. Talim-i Edebiyat, Zemzeme, Takdir-i Elhan adlı yazılar bu yönüne örnek teşkil etmektedir. Eserlerini Batılı anlayışa bağlı kalarak yazmış, yeni yetişen yazar ve şairleri bu yönde teşvik etmiştir. Bu özelliklerinden dolayı kendisine “üstat” denmiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muallim Naci

B) Şemsettin Sami

C) Recaizade Mahmut Ekrem

D) Namık Kemal

E) Ahmet Mithat Efendi

Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlış verilmiştir?

A) Sabahattin Ali “Kuyucaklı Yusuf” adlı romanında Ana­dolu’daki kasaba hayatını yansıtmıştır.

B) Recep Bilginer “Sarı Naciye, İsyancılar, Ben Devle­tim” gibi tiyatro eserleriyle tanınır.

C) Orhan Asena, konusunu Babil efsanesi Gılgamış’tan alan “Tanrılar ve İnsanlar” adlı oyunuyla tanınmıştır.

D) “Kırk Ambar”, “Mağaradakiler” gibi eserleriyle tanı-nan Cemil Meriç, deneme ve incelemelerinde Doğu ve Batı kültürlerini başarıyla yorumlamıştır.

E) 1950’de Newyork Herold gazetesinin düzenlemiş ol­duğu yarışmayla dikkatleri üzerine çeken Vüsat O. Bener’in en önemli eseri “Yeni Yalan Zamanlar” adlı romanıdır.

1960 kuşağı şairleri, 1961 anayasasının getirdiği özgürlükle birlikte Nazım Hikmet kitaplarının serbestleştiği, siyasal ve güncel dergilerin takip edildiği bir ortamın etkisindedir. “Yeni Gerçek”, “And”, “Halkın Dostları”, “Militan” gibi dergiler etrafında toplanan şairler, şiir anlayışlarını ve dünya görüşlerini bu dergilerde açıklamaya çalışmışlardır. Marksist felsefeyi benimseyen toplumcu gerçekçi şairler, daha çok sosyal ve güncel politikayı konu edinmişler; halkın ve işçi sınıfının sorunlarını politik bir bakışla ortaya koymaya çalışan şiirler yazmışlardır. Bu şiirlerde biçem kaygısı taşınmamış ve genelde slogan üslubu özelliklerini taşıyan şiirler kaleme alınmıştır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme­miştir?

A) İdeolojik anlayışla şiirler yazıldığına

B) Sanat açısından özgür bir ortamın oluştuğuna

C) Marksist düşüncenin benimsendiğine

D) Üslupta kusursuzluğun geri planda kaldığına

E) Toplumcu düşüncenin politik olmayan yapıyla kale­me alındığına

Şimdiye kadar yalnız varlıklı insanların zevkine seslenen şiir, bundan böyle yaşama hakkı için sürekli didinen çoğun­luğa seslenmelidir. Artık her türlü sözcük şiire girmeli, şair her çeşit söz sanatından, oyunundan, şairanelikten uzak kalmalı, halk diline uygun söyleyiş kullanmalıdır.

Yukarıda özellikleri verilen şiir topluluğu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Garipçiler

B) II. Yeniciler

C) Yedi Meşaleciler

D) Beş Hececiler

E) Maviciler

Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Şir, Sami Paşazade Sezai’ye ait bir tiyatro eseridir.

B) Abdülhak Hamit Tarhan’ın Validem adlı şiiri kafiye­siz ilk şiir örneğidir.

C) Ahmet Vefik Paşa, Moliere’den yaptığı çeviri ve uyar­lamalarla Tanzimat tiyatrosunun gelişimine büyük katkılar sağlamıştır.

D) Tiyatroyu eğlencelerin en faydalısı olarak niteleyen Namık Kemal, Gülnihal, Celaleddin Harzemşah gi­bi eserlerini realist bir anlayışla kaleme almıştır.

E) Eski - yeni ikilemi içerisinde kalan Ziya Paşa, anılarını Defter-i Amal adlı yapıtında bir araya getirmiştir.