Deyim Aktarmaları
- İnsandan Doğaya Aktarma
İnsana ait bir özelliğin doğadaki herhangi bir varlığa aktarılmasıdır.
Örnek
Ağaçlar kollarını açmış, kuşları selamlıyordu.
Bu cümlede kollarını açmak ve selamlamak insana özgüyken ağaç (doğadan bir varlık) için kullanılmıştır.
- Doğadan İnsana Aktarma
Doğadaki bir varlığın adının, özelliğinin insan için kullanılmasıdır.
Örnek
İpek bürük bürünmüş, Niksar’ın fidanları.
Fidan kavramı doğadaki bir varlığın adı iken insanlar (Niksarlı kadınlar) için kullanılmış, insana aktarılmıştır.
- Doğadan Doğaya Aktarma
Doğadaki herhangi bir varlığın özelliğini doğadaki başka bir varlığa aktarma, onun için kullanmadır.
Örnek
Deniz bu fırtınada kükreyerek gemileri alabora ediyor.
Bu cümlede kükreme sözcüğü aslanın bir özelliğidir ve denize aktarılmıştır.
- Duyular Arası Aktarma
Beş duyuyla ilgili kavramlardan birinin bir başka duyu organına aktarılmasıdır.
Örnek
Kadife sesli sanatçımız sahneye çıktı.
Kadife – ses… Dokunma duyusuna ilişkin bir kavram “kadife” kelimesi, işitme alanıyla ilgili “ses” için kullanılmıştır.
Örnek
Salonda sert bir ses yükseldi. “Sert” sözcüğü dokunma duyusuyla ilgiliyken “ses” sözcüğüne yani işitme duyusuna aktarılmıştır.
Örnek
Araçtan keskin bir koku yayıldı. “Keskin” kavramı dokunmayla ilgiliyken “koku” kelimesiyle koklama duyusuna aktarılmıştır.
