GEZİ YAZISI
- Genelde bir edebiyatçının; gezip gördüğü yerlerdeki şehirleri, gelenek ve görenekleri, doğal ve tarihî güzellikleri, kültürel unsurları vb. sanatsal bir anlatımla kaleme aldığı metinlere gezi yazısı denir.
- Yazar gezi yazısını; gözlem, inceleme ve bilgileri bir araya getirerek oluşturur.
- Gezi yazısında yazar; gördüklerine, yorumlarını da katabilir.
- Gezi yazısında akıcı ve sade bir dil kullanılır.
- Edebiyatımızdaki başlıca gezi yazarları şunlardır: Evliya Çelebi, Ahmet Mithat Efendi, Direktör Âli Bey, Cenap Şehabettin, Ahmet Haşim, Falih Rıfkı Atay, Reşat Nuri Güntekin, Oktay Akbal…
Seydi Ali Reisin “Mir’atül Memalik (Memleketlerin Aynası)” ve Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” adlı eserleri bu türün ilk örnekleridir.
Gezi yazısının edebiyatımızdaki ilk örnekleri “seyahatnamelerdir ancak asıl gezi yazıları, Batılılaşma süreciyle birlikte Avrupa’ya -özellikle Fransa’ya- giden sanatçı ve aydınlarımızın Avrupa şehirleriyle ilgili yazdıklarıdır.
Tanzimat Dönemi sanatçıları, devlet adamı kimlikleriyle ya da zorunlu olarak yurtdışına çıkmışlar ve bu gezilerini kaleme almışlardır.
Tanzimat Dönemi’nde Ahmet Mithat Efendi’nin Avrupa gezisini anlattığı “Avrupa’da Bir Cevelan”, bir av gezisini anlattığı “Sayyadane Bir Cevelan” eserleri önemlidir.
