MEKTUP
- Temel anlamıyla mektup; haber vermek, sormak, istemek veya duyguları bildirmek için birine çoğunlukla posta yoluyla gönderilen metindir.
- Bir yazın türü olarak mektup, kişinin iç dünyası yansıtması ve düşüncelerini paylaşması bakımından önemlidir.
- Mektup, yazılış amacına göre türlere ayrılır:
a. Özel Mektup
- İnsanların, çeşitli konulardaki duygu ve düşüncelerini paylaşmak amacıyla yakınlarına (akraba, eş, dost, arkadaş) yazdıkları mektuplardır.
- Özel mektuplarda gizlilik esastır, bu mektup türü sadece yazanla okuyanı ilgilendirir.
- Özel mektuplar sade bir dil ve içten bir anlatımla kaleme alınır.
b. Edebî Mektup
- Sanatçıların herhangi bir konudaki duygu ve düşüncelerini açıkladıkları, savundukları mektuplardır. Edebî mektuplar da özel mektuplar gibi bir kişiye yazılır (Bu kişi de genelde sanatçıdır.) ancak asıl amaç bu duygu ve düşünceleri herkese duyurmaktır.
- Edebî mektuplardan; yazıldığı dönemin sanat ve edebiyat olayları ve tartışmaları hakkında bilgi edinmek mümkündür.
c. İş Mektubu
- Bir iş gereği ticari kurum ya da kişilere yazılan mektuplardır. Bu mektuplarda işle ilgili konular dile getirilir.
ç. Resmî Mektup
- Devletin farklı kurumlarının kendi aralarında ya da kişi ve kurumlarla yazışmaları gerektiğinde kullanılan mektuplardır.
d. Açık Mektup
Herhangi bir kişiye gönderilmeyip basın yoluyla açıklanan mektuplardır.
Edebiyatımızdaki önemli mektuplar: Namık Kemal (Namık Kemal’in Hususi Mektupları), Abdülhak Hamit Tarhan (Mektuplar), Ahmet Mithat Efendi – Muallim Naci (Muhaberat ve Muhaverat), Ziya Gökalp (Limni ve Malta Mektupları), Halikarnas Balıkçısı (Mektuplarıyla Halikarnas Balıkçısı), Nazım Hikmet (Kemal Tahir’e Mapusaneden Mektuplar), Ahmet Hamdi Tanpınar (Mektuplar), Cahit Sıtkı Tarancı (Ziya’ya Mektuplar), Nurullah Ataç (Okuruma Mektuplar)…
Tanzimat Dönemi sanatçılarının çeşitli nedenlerle (elçilik görevi, sürgün hayatı vb. ) yurt dışında yaşamaları “‘mektup” turunun bu donemde önem kazanmasını sağlamıştır.
Tanzimat Dönemindeki önemli mektuplar şunlardır: Ahmet Mithat Efendi ve Muallim Naci “Muhaberat ve Muhaverat (Haberleşme ve Konuşmalar)”, Abdülhak Hamit Tarhan “Mektuplar”, Namık Kemal “Namık Kemal’in Hususi Mektupları”
