İkileme (Tekrar Grubu)
İkileme anlatım gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek, kavramı zenginleştirmek amacıyla aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya yakın ya da zıt anlamlı olanının bir araya gelmesiyle oluşan gruplardır. İkilemeler farklı şekillerde oluşturulur:
Aynı kelimenin tekrarlanmasıyla yapılır: ağır ağır, güzel güzel, tatlı tatlı, konuşa konuşa, atlaya atla-ya, koşa koşa, deste deste, soğuk soğuk…
Zıt kelimelerin tekrarlanmasıyla yapılır: İyi kötü, aşağı yukarı, büyük küçük, alt üst, düşe kalka, bata çıka…
Biri anlamlı diğeri anlamsız iki kelimenin tekrarlanmasıyla yapılır: ev mev, kitap mitap, su mu, sıkı fıkı, tek tük, saçma sapan, ufak tefek…
Her ikisi de anlamsız kelimenin tekrarlanmasıyla yapılır: ıvır zıvır, çıtı pıtı, abuk sabuk, paldır küldür, apar topar, mırın kırın…
Yakın anlamlı kelimelerin tekrarlanmasıyla yapılır: akıl fikir, ak pak, mal mülk…
Eş anlamlı kelimelerin tekrarlanmasıyla yapılır: bitmek tükenmek, sağ salim, doğru dürüst, ses seda, güçlü kuvvetli…
Yansımayla yapılır: tıkır tıkır, çatır çatır, horul horul, gümbür gümbür…
İkilemelerin Görevleri:
- İkilemeler isim olarak kullanılabilir:
Çarşıdan öteberi aldık.
Bu ıvır zıvırı tavan arasına kaldırın.
Babadan bize mal mülk kalmadı.
- İkilemeler sıfat olarak kullanılabilir.
Bebeğin kırmızı kırmızı yanakları vardı.
Üzerinde eski püskü bir ceket vardı.
Sınıfta pırıl pırıl simalar vardı.
- İkilemeler zarf olarak kullanılabilir.
Bu konuyu enine boyuna düşündük.
Öğretmen konuyu yavaş yavaş anlattı.
Çamura bata çıka ilerliyorduk.
