İlgi Zamiri Nedir, Özellikleri Nelerdir, Çıkmış Sorular

İlgi zamiri: İsim tamlamalarında tamlanan görevinde kullanılan unsurun yerine geçen “-ki” ekine ilgi (aitlik) zamiri denir. İlgi zamiri de diğer zamir­ler gibi isimlerin yerini geçici olarak tutan bir unsurdur. Onu diğer zamirlerden ayıran özellik, kelime değil de ek olmasıdır.

“Benim kitabım geçen ay yayımlandı, acaba onun kitabı ne zaman yayımlanacak?” cümlesinde iki isim tamlaması vardır:

benim           kitabım   

tamlayan       tamlanan

(zamir)           (isim)

onun            kitabı     

tamlayan      tamlanan

(zamir)          (isim)

Bu cümle şöyle de kurulabilirdi: “Benim kitabım geçen ay yayımlandı, onunki ne zaman yayımlana­cak?” Bu cümlede “onun kitabı” tamlaması kısaltıla­rak “onunki” şeklinde söylenmiş, böylelikle tamlanan görevinde kullanılan bir isim olan kitabı kelimesinin yerine bir ek (ilgi zamiri) kullanılmıştır.

Benzer örnekler aşağıdaki cümlelerde de vardır:

Kalemimi bulamıyorum, seninkini alabilir miyim?

                                               ilgi zamiri

 (Kalemimi bulamıyorum, senin     kalemini alabilir miyim?)

                                           tamlayan   tamlanan

Bizimkiler, böyle dedikodulara aldırış etmez.

Bir şapka istiyormuş dedesininki gibi.

ÖRNEK SORU (ÖSS – 2004)

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük, ilgi adılından (ilgi zamirinden) sonra yaklaşma duru­mu eki almıştır?

A)Masadakilerden yalnızca birini al.

B)Bugünkünü ötekilerden daha çok beğendim.

C) Benimkinin sayfalarında renkli resimler var.

D) Bu da her yönüyle seninkine benziyor.

E)Benimkinde hiçbir eksik yok.

ÇÖZÜM: “Bu da her yönüyle seninkine benziyor.” cümlesinde ilgi zamiri olan “-ki”den sonra ismin yak­laşma durumu eki olan “-e” gelmiştir. Bu iki ek arasın­daki “n”, kaynaştırma sesidir.

Cevap D