Melih Cevdet Anday Kimdir, Hayatı, Biyografisi, Eserleri, Özellikleri, Edebi Kişiliği…
Ankara Hukuk Fakültesi, daha sonra DTCF’ye girdi ancak öğrenimine devam etmedi. 1938 yılında sosyoloji alanında öğrenim görmek amacıyla Belçika’ya gitti.
Tercüman, Büyük Gazete, Tanin ve Cumhuriyet gazetelerinde fıkra (Yaşar Tellidere takma adıyla) ve deneme yazdı; anılan gazetelerin sanat ve edebiyat sayfalarını yönetti.
Melih Cevdet Anday şiire öteki Garipçiler gibi lise sıralarındayken başladı. Daha sonra Orhan Veli ve Oktay Rifat’la Garip ilkeleri doğrultusunda şiirler yayımladı. Fakat Melih Cevdet, Garip’in ilkelerinin öngördüğü biçimde geleneksel şiirden büsbütün kopmadı.
Rahatı Kaçan Ağaç kitabından başlayarak vezin ve kafiyenin ses imkânlarından yararlandığı olur.
Melih Cevdet’in şiirindeki dönemeçlerden biri 1947- 1949 arasında yazdığı ve 1952’de yayımladığı Telgrafhane şiir kitabıdır. Artık toplumsal konular, şairin topluma karşı sorumluluğu ve çağa tanıklık etmenin getirdiği bilinç yükü şairin sanatını yeniden biçimlendirir.
Toplumsal sınıf bilincinin değişik yansıma ve çağrışımlarını işlediği Yan Yana (1956) şiir kitabı TCK’nin 142. maddesine aykırı bulunarak toplatılır. Yan Yana’daki şiirleriyle Melih Cevdet geleneksel şiirin birtakım kurallarına yeniden döner.
1962’de Kolları Bağlı Odysseus kitabında mitolojiden yararlanarak imge yüklü, değişik çağrışımlara açık fakat ilk okuyuşta kendini ele vermeyen kapalı bir şiir dünyası kurar. Mitolojik kahramanların dram ve trajedileriyle çağın arasında bir ilişki kurulur.
Melih Cevdet Anday, şiirlerine duygudan ziyade aklı işlemeyi tercih eder. Akılla okunan bir şiirin peşindedir. en baştan itibaren materyalist dünya görüşünü benimsemiş ve sanatını da bu yönde kurgulamıştır. Bu yüzden lirizmi zayıftır.
Zor anlaşılma soyutlama ve gönderme dünyası sıradan okura kapalı bir şiir yazmıştır.
Çok yönlü bir kişiliği olan Anday sadece şiir alanında kalmamış roman, oyun, deneme, anı gibi değişik türlerde başarılı ürünler vermiş, bu arada çeviriler yapmıştır.
Eserleri
Şiir |
• Garip (1941) (O.Rıfat ve M.Cevdet ile birlikte) • Rahatı Kaçan Ağaç (1946) • Telgrafhane (1952) • Yanyana (1956) • Kolları Bağlı Odysseus (1963) • Teknenin Ölümü (1975) • Sözcükler (1978) • Ölümsüzlük Ardında Gılgamış (1982) • Tanıdık Dünya (1984) • Güneşte (1989) |
Deneme |
• Doğu-Batı (1961) • Konuşarak (1964) • Gelişen Komedya (1965) • Yeni Tanrılar (1974) • Sosyalist Bir Dünya (1975) • Dilimiz Üstüne Konuşmalar (1975) • Maddecilik ve Ülkücülük (1977) • Yasak (1978) • Paris Yazıları (1982) • Açıklığa Doğru (1984) • Sevişmenin Güdüklüğü ve Yüceliği (1990) • Yiten Söz (1992) |
Oyun |
• İçerdekiler (1965) • Mikado’nun Çöpleri (1967) • Dört Oyun (1972) • Ölümsüzler |
Roman |
• Aylaklar (1965) • İsa’nın Güncesi • Raziye (1975) • Yağmurlu Sokak (1991) • Dullar Çıkmazı |
Anı | • Akan Zaman Duran Zaman (984) |
Gezi | • Sovyet Rusya, Azerbaycan, Özbekistan, Bulgaristan, Macaristan (1965) |