SÖZCÜKTE ANLAM – 22
1. İnsanca değerler, sadece ülkemizde değil tüm dünyada aşınıyor.
Altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Günümüz gençliğinde evlenip yuva kurma anlayışı gittikçe önemini yitirmektedir.
B) Geleneklerimiz, günümüz toplumu için çok da büyük bir anlam ifade etmiyor.
C) Çocuklarımızın insani değerlerden uzak yetişmemesi için aileler olarak bizler sorumlu davranmalıyız.
D) Ne yazık ki bugünün insanı mutluluğu, sadece ekonomik refahla bağlantılı görüyor.
E) Bu yüzyılda yaşadığımız savaşlar, insanoğlunun ne kadar acımasız olduğunu bize göstermektedir.
2. Ne kadar çalışkan olduğunu karnendeki zayıflardan çok iyi anladık.
Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcükte aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardır?
A) Duyular arası aktarım yapılması
B) Soyut, anlatılması güç bir kavramın somut bir sözcükle anlatılması
C) İnsana ait niteliklerin, insan dışı varlıklara yüklenmesi
D) Aralarında ilgi kurulan iki kavramdan zayıf olanın güçlü olana benzetilmesi
E) Sözcüğün görünürdeki anlamının karşıtını verecek şekilde kullanılması
3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek anlamında kullanılmıştır?
A) Ben bu kaldırımların emzirdiği çocuğum
B) Erimiş ruhlarımız bir derdin potasında
C) Senin gölgeni içmiş, onun gözbebekleri
D) Kara gökler kül rengi bulutlarla kaplı
E) Bana düşmez can vermek, yumuşak bir kucakta
4. Aşağıdakilerden hangisinde “için” sözcüğü cümleye “maksadıyla, amacıyla” anlamı katmıştır?
A) İstanbul büyük final için hazırlıklarını yaptı.
B) Hedefleri için yapamayacağı şey yoktur.
C) Dünkü davranışı için herkesten özür diledi.
D) İnsan vatanı için ne yapmaz?
E) Üniversiteye gidebilmek için her yola başvurdu.
5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi diğerlerine göre daha genel anlamlıdır?
A) Müşteriler arasında dolaşan garson orada oturanların dikkatini çekmişti.
B) Arkası bostan olan kocaman bir bahçe içindeki ev uzaktan görülebiliyordu.
C) Hüznü anlatan bir çiçek olan gül, şairlerin hep ilham kaynağı olmuştur.
D) Bugün giydiği siyah palto ona ürkütücü bir hava veriyor, çevresinde bulunanlar sağa sola kaçışıyordu.
E) Teneffüste arkadaşlarının elinde resimli, bol sayfalı bir dergi görmüştü o gün.
6. Kişisel kırgınlıkları, kinleri yok sayacak kalitedeki insanları hiç olmazsa sanat dünyasında bulabileceğimi umut ediyorum.
Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Durup dururken iki arkadaş kavga etmeye başladı.
B) Neredeyse tüm işleri bitirdik bu akşam.
C) Dershanedeki öğrenciler ister istemez bu geziye katıldı.
D) En azından konu tekrarı yaparsak bildiklerimizi unutmamış oluruz.
E) Toplantı en kötü ihtimalle saat sekizde biter.
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde kişileştirme yoktur?
A) Yıllar ağlıyor Elazığ’dan geçerken
B) Bir kâsedir alev dolu gönlüm
C) Seni hatırlayan sular coşup köpürdü
D) Körfezdeki dalgın suya bir bak, göreceksin
E) Kuşlar yalnızları sarar şefkatiyle
8. Bazı eleştirmenlerimizin gayretleri sırf eserdeki yanlışlıkları, aksaklıkları bulmak, ortaya koymak içindir. Eserin güzelliklerine, başarısına kör ve sağır kalırlar.
Yukarıdaki parçada “kör ve sağır kalmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ayrıntıları fark etmemek
B) Dikkate almamak
C) Duyarsız kalmamak
D) Bilinçsiz olmak
E) Önyargılı davranmak
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük, benzetme amacı olmadan başka bir sözcüğün yerine kullanılmıştır?
A) Yazarın ruh dünyasını bizlerden rahatlıkla öğrenebilirsiniz.
B) Her doğan gün, bana yaşama sevinci veriyor.
C) Internet kullanımı, her geçen gün artmaya başladı.
D) Bulutların arkasından güneş bize tebessüm ediyordu.
E) Maçın sonunda Türkiye sokaklara döküldü.
10. Her okuyanı farklı bir limana götürmesi, iyi şiirin en temel özelliğidir.
Yukarıdaki cümlede “farklı bir limana götürmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Okuyucuyu yönlendirmek
B) Okuyucuda değişik anlam ve duygular uyandırmak
C) Okuyucunun sorunlarını çözmek
D) Okuyucuya güzel bir hayat sunmak
E) Okuyucunun, eserlerde kendini bulmasını sağlamak
11. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde “kinayeli” bir söyleyiş vardır?
A) Dolu bardak su almaz.
B) Akıl, akıldan üstündür.
C) Dost ile ye, iç; alışveriş etme.
D) Kem göz, taşı eritir.
E) Kurdun merhameti, kuzuyu ağzında taşımaktır.
12. Orta Çağ, hazır düşüncelerin yinelenip durduğu bir dönemdi. Bir şey mi kanıtlanmak isteniyor? O konuda söz sahibi kişilerin görüşlerine başvurulurdu. Onların söyledikleri, kafaları kuşatan demir bir çemberdi sanki. İnsanlar kendi sorununu bir kez de kendisi düşünmezdi.
Yukarıdaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düşünürleri kendisine öncü görmek
B) Düşünce özgürlüğüne önem vermek
C) Başkalarının görüşleriyle kendini sınırlamak
D) Doğruyu ve yanlışı ayırt edememek
E) Bir düşünceyi sorgulamak
13. Öykülerim, hiçbir zaman rastgele yazılmış ve esinlenmeye bağlı şeyler değildir.
Yukarıdaki altı çizili sözün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamı değişir?
A) üstünkörü
B) gelişigüzel
C) baştan savma
D) alelacele
E) özensizce
14. Sanatsal yaklaşımlarda toplumun değer yargıları, asıl ölçüdür.
Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir?
A) Püf noktası
B) Mihenk taşı
C) Önemli bir unsur
D) Temel hedef
E) Gerçek sebep
15. Bir ressam, resimlerine kendi kişiliğinin boyasını vurmalıdır.
Bu cümlede ressamla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A) Özgünlük
B) Özlülük
C) Duygusallık
D) Akıcılık
E) Ulusallık
16. Yaşadıklarımıza ulaşmak, onları anlatabilmek, hayatın her yerine sızmaya çalışmak, insan ruhunu derinlemesine yansıtabilmek… Sanat, budur işte!
Bu cümlede geçen “insan ruhunu derinlemesine yansıtabilmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanoğlunun ilginç, şaşırtıcı özelliklerini açığa çıkarmak
B) Kişilerin ortak özelliklerini belirlemeye çalışmak
C) Bireyin ruhsal ve düşünsel zenginliğini anlamak
D) İnsanı ve onun davranışlarını öznel bir tutumla ele almak
E) Bireyin iç dünyasını bütün yönleriyle göstermek
17. Günümüz edebiyat dergilerinde şiirler tek tükyayımlanıyor ne yazık ki!
Bu cümledeki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Bu sıkıntılı yolculuğun bir an önce bitmesini istiyordu yaşlı adam.
B) Toplumumuzda önce kendini değil de başkasını düşünen kişiler yok denecek kadar azaldı.
C) Okurun ilgisini canlı tutan ve gelecekte de okuyucu bulabilecek şiirler yayımlamak gerekir.
D) Güncel sorunları sağlam bir teknikle ele almayı düşünmüştü bu kitabında; ama başaramadı.
E) Gönlümü alabilmek için olanları bana tek tek anlatmıştı.
18. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte verilmiştir?
A) Senin bu iyiliğin onun canına minnet, önceden beri arayıp da bulamadığı bir şey.
B) Kadıncağız bu çocuklar yüzünden canından bezmişe benziyor.
C) Dedesinin anlattığı hikâyeleri, her zaman can kulağı ile dinlerdi.
D) Üzerine titrediği yakınları, onu bu zor gününde can evinden vurdular.
E) İsmail ile Yusuf’u can ciğer kuzu sarması görmeye alışmıştık artık.
19. Her soruyu “evet” ya da “hayır” diye cevaplamaz. Bazı sorulara “bilmiyorum” bazılarına “belki” gibi karşılıklar verir. Hayatı sadece beyaz ve siyah renklerle sınırlı değildir; griyi de maviyi de diğer renkleri de aynı ölçüde sever.
Yukarıda geçen “hayatı sadece beyaz ve siyah renklerle sınırlı olmamak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hayata herkesin baktığı pencereden bakmaya çalışmak
B) Esnek olmak, kendini kesin yargılara hapsetmemek
C) Kendi kurallarını başkalarının etkisiyle sınırlamamak
D) Olumlu düşünmek, her işin bir çaresi olduğunu savunmak
E) İnsanların farklı düşünceleri olabileceğini kabullenmek
20. Bu çiçek şiirlerini yazanın iyi bir şair olmadığı açıktı; ancak çiçeklerle sıkı fıkı biri olduğu belli oluyordu.
Bu cümleye “sıkı fıkı olmak” sözünün kattığı anlam, aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
A) Yusuf’un güzelliği dillere destan olmaya başlamıştı.
B) Fidanların dalı budağı serpilmeye yüz tuttu.
C) Çiçekler hakkındaki bilgisi hiç yoktan iyi görünüyordu.
D) Onun kadar kitaplarla haşir neşir olanı görmedim.
E) Hat sanatındaki ustalığı görenlere parmak ısırtıyormuş.
21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “edebiyat” sözcüğü olumsuz bir anlama gelecek biçimde kullanılmıştır?
A) Edebiyat dünyamızın seçkin isimlerindendir Tarık Buğra.
B) Okuma alışkanlığı olmayanlar, edebiyattan yoksun yaşarlar.
C) Bizim edebiyatımız, Batı edebiyatının gerisinde değildir.
D) Lisedeyken edebiyat notları düşük geliyordu.
E) Edebiyat yapmayı bırakıp asıl konuya gelin.
22. “Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır.” sözü insanoğlunun bin bir rengi barındıran zengin kişiliğini anlatır, öyle olduğu için insanların huyları parmak izlerine benzer.
Bu parçada geçen “insanların huylarının parmak izlerine benzemesi” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanların birbirini tamamlaması
B) Vücut özelliklerinin, insanın kişiliğinden izler taşıması
C) İnsanın görüntüsüyle davranışın uyumlu olması
D) Kimsenin kimseye benzememesi
E) İnsanların ortak ve farklı yönlerinin olması
23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme cümleye “ara vermeden” anlamı katmıştır?
A) Gide gele memleketin yollarını ezberledik.
B) Sınav sonuçları, akşam sabah belli olur.
C) İşi yetiştirmek için gece gündüz çalışıyor.
D) Çocukların ıvır zıvır ihtiyacı bitmiyor.
E) İnşaatın sıva işleri hemen hemen tamamlandı.
24. Çoktandır unuttuğumuz geleneklerimizden birinin de “sohbet” olduğunu bilmem hiç fark ettiniz mi? Eğer fark etmişseniz bunun, kültürümüzde oluşturduğu erozyonun boyutlarını tahmin etmekte hiç güçlük çekmezsiniz sanrım.
Bu parçada geçen “erozyonun boyutlarını tahmin etmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kültür zenginliğimizin farkına varmak
B) Kaybedilen değerlerin ne olduğunu sezmek
C) Kökleşmiş geleneklerimizi geleceğe taşımak
D) Kültürel bozulmaların bize zarar vermeyeceğini düşünmek
E) Bozulmaların önüne nasıl set çekileceğini bilmek
25. Edebiyata bir şekilde ucundan kıyısından bulaşıp da edebiyattan yakasını kurtarabilen bir tek tanıdığım yoktur.
Bu cümlede geçen “ucundan kıyısından bulaşmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Planlı programlı hareket etmek
B) İstemeden kendini kaptırmak
C) Şöyle böyle ilgilenir olmak
D) Tiryaki derecesinde tutkun olmak
E) Başkasının zoruyla katlanmak
26. “Alay” sözcüğü, Türkçede askeri bir terim olmakla kalmamış, kısa zamanda halk diline akarak dilde bir âlem yaratmıştı. Buna göre alay, kalabalık demek, çokluk demektir. Bir alay insan, bir alay hırdavat ve bir alay cahil gibi ifadeler böyle anlamlandırılmalıdır.
Bu parçada geçen “halk diline akarak dilde bir âlem yaratmak” sözüyle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Daha geniş halk kitlesine ulaşarak güzel bir hal almak
B) Halkın dilinde kullanım alanı bularak anlam genişlemesine uğramak
C) Karşıladığı anlamları halkın da yardımıyla belirgin hâle getirmek
D) Halkın kullandığı dile ait özellikleri içinde barındırmak
E) Halka ait deyişlerle bir söyleyiş güzelliğine erişmek
27. Türkçe; bir imparatorluk merkezinde, bir imparatorluk coğrafyasından akıp gelen seslerle meydana gelmiştir. Bunu meydana getirmek için Türkler, bir taraftan Tuna boylarından ses almış, öte taraftan Afrika ülkelerine yayılmış, Nil suyunun akışından, yani zengin kültürlerden Türkçeye sesler getirmişlerdir.
Bu parçada geçen “zengin kültürlerden Türkçeye sesler getirmek” sözüyle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkçe sözcükleri ahenkli kullanmaya özen göstermek
B) Yabancı dillerin Türkçeyi bozmasına engel olmak
C) Türkçeyi öteki milletlerin dillerinin, güzel yönleriyle daha da güzelleştirmek
D) Kültürel etkileşim sonucu meydana gelen diller arasına Türkçeyi de koymak
E) Başka dillere ait zenginlikleri, Türkçenin içinde de aramak
CEVAPLAR
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |||||||||
| A | E | D | E | C | D | B | B | E | B | |||||||||
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |||||||||
| A | C | D | B | E | A | B | A | B | D | |||||||||
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | ||||||||||||
| E | E | C | B | C | B | C | ||||||||||||
