Uygur Metinlerinin Özellikleri Nelerdir ve Eserlerin İsimleri
Türk edebiyatının İslamiyet Öncesi Dönemin ikinci yarısı Uygur Dönemidir.
Uygur Dönemine ait oldukça zengin malzeme bulunmaktadır.
Uygur metinlerinin çoğu Çince, Sanskritçe, Toharca, Soğdça ve Tibetçeden çevrilmiş dini metinlerdir.
VIII. yüzyılda Mani ve Buda dinlerinin, kültürlerinin etkisi altındırlar.
Uygurların edebi ürünleri arasında Budist yapıtlar çoğunluktadır.
Uygurca metinler arasında edebiyat malzemesi olarak dini, ahlaki ve hamasi hikâyeler bulunmaktadır.
Ürünler Soğdlardan alınan 18 harfli Uygur alfabesiyle yazılmıştır.
Uygur alfabesi, Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinden sonra da etkisini sürdürmüştür.
XIII. yüzyıla kadar Orta Asya’da Türkler arasında bu alfabe kullanılmıştır.
Uygur metinlerinin içinde manzum parçalar da bulunmaktadır. Bu şiirler hece vezniyle yazılmış olmakla birlikte mısraları, hece sayıları eşit değildir.
UYGUR ESERLERİ
Altun Yaruk (Altın Işık) : Budizmin kitabıdır. Burkancılığın (Uygurlar Buda’ya Burkan, Buzizm’e de Burkancılık demişlerdir.) inanç ve felsefesini, din adamlarının menkıbeleriyle anlatan, yedi yüz sayfalık bir yapıttır.
Sekiz Yükmek (Sekiz Yığın) : Budizmin inanç ve felsefesini anlatan bir eserdir.
Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi: (İyi Düşünceli Şehzade ile Kötü Düşünceli Şehzade) İki kardeş arasında geçen Burkan dinine ait bir menkıbenin hikâyesidir.
Irk Bitig (Fal Kitabı) : Mani dinine ait Köktürk harfleriyle yazılmış bir fal kitabıdır.
