TYT TÜRKÇE DENEME SINAVI – 8
1. Bu şair, şiirlerinde, kalıplaşmış imgelere hiç yer vermiyor. Sözcüklerin bütün anlam tabakalarını iyi bildiğinden, her şiirinde, bilinen sözcüklerle yepyeni imgeler kuruyor.
Bu parçada “sözcüklerin bütün anlam tabakalarını iyi bilmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kullanılmayan sözcüklere dilde yeniden işlerlik kazandırmak
B) Dili, kendine özgü bir biçimde kullanmak
C) Sözcüklerin tarihsel gelişimini incelemek
D) Şiirlerinde, sözcüklerin anlam ve ses uyumuna özen göstermek
E) Sözcüklerin tüm anlamlarını kullanabilecek düzeyde bilgiye sahip olmak
2. Ülkemizde bazı genç şairlerin sadece popüler olma amacıyla bir yapıt ortaya koyup, saman alevi gibi parlayıp sönmesi hiç de garip karşılanmamalıdır.
Bu cümlede altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kısa süreliğine ün kazanıp unutulmak
B) Şiirlerinde güncel konulara ağırlık vermek
C) Tanınmış şairleri taklit etmek
D) Özgün yapıtlar ortaya koyamamak
E) Belli bir yazınsal akıma dahil olmamak
3. (I) Yazınsal yapıtın değeri, sanatçının kimlik ve kişiliğine bağlıdır, diyorlar. (II) Böyle bir şey söylenemez elbette. (III) Bir sanatçının dürüst, erdemli biri olması yapıtlarının sanatsal düzeyinin üstün olmasını gerektirmez. (IV) Yazarın kişisel yaşamında gözlemlediğimiz aykırılıklar da yapıtının değerini düşürmez. (V) Dahası, yapıtında ortaya koyduğu kişilik, gerçek kişiliğiyle ilgili olmak zorunda değildir. (VI) Bunları göz önüne almadan yapacağımız değerlendirmeler aslında bir haksızlıktan öteye geçmez.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde, I. cümlede belirtilen düşünceye karşı çıkışın nedenlerine yer verilmiştir?
A) II.. III ve IV.
B) II., IV. ve V.
C) III., IV. ve V.
D) III., V. ve VI.
E) IV., V. ve VI.
4. Sanat dünyasında, mürekkebine ter karışmayan yazarların yapıtları kısa ömürlü olmaya mahkumdur.
Bu cümlede “mürekkebine ter karışmamak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Okuru düşünmeye zorlamak
B) Kalıcılıktan uzak olmak
C) Dönemini yansıtamamak
D) Yazarken emek harcamamak
E) Okurun beklentilerini dikkate almamak
5. Şiirde her imge, okurun düş gücüne göre farklı anlamlar kazanır.
Bu cümlede anlatılmak isteneni içeren yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şiirde imgelere asıl anlamını kazandıran, öteki sözcüklerle olan ilişkileridir.
B) Şiir, sadece imgelerden oluşan bir tür değildir.
C) Bir şairin başarısı, yepyeni imgelerle okurun karşısına çıkmasında gizlidir.
D) Bir şiirin, okuru düşsel bir yolculuğa çıkarmasında imgelerin önemli bir rolü vardır.
E) Her okur, hayal gücünün yardımıyla, okuduğu şiirdeki imgelere kendince değişik anlamlar yükler.
6. Şiirin, bir ayağı toplumda, bir ayağı şairin içindedir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca bu cümleye en yakındır?
A) Şiir, şairinin iç dünyası ve yaşadığı toplum üzerine temellenir.
B) Toplumsal sorunlara çözüm üretmeyen şairlerin şiirleri geleceğe kalamaz.
C) Şairin, yaşadığı topluma sırt çevirmesi düşünülemez.
D) Şiir, içten bir söyleyişle yaşam gerçeklerini dile getirmelidir.
E) Şair, şiirlerinde kendi beklentilerine değil, toplumun beklentilerine yer vermelidir.
7. (I) Türk şiirinin unutulmaz adlarından Behçet Necatigil’in yapıtlarına bir yenisi daha eklendi. (II) Şairin, eşine yazdığı mektuplar “Serin Mavi” isimli kitapta toplandı. (III) Kitaptaki mektupları şairin kızları iki yıl süren bir çalışmayla derlemiş. (IV) Yapıtın sonunda, mektuplarda değinilen şiirlerden örnekler yer alıyor. (V) Kitabın önsözünde “Necatigil Ailesi” imzalı açıklamada, ailenin mektupları yayımlama amacı anlatılmış.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından ötekilerden farklıdır?
A)l. B)ll. C) III. D) IV. E) V.
8. (I) Ahmet Haşim’in bırakın şiirlerini, o güzelim düzyazılarının bile günümüzde hiç mi hiç okunmayacağını adım gibi biliyorum. (II) Halbuki, şiirlerinde “sözden ziyade musikiye yakın” bir dili işleyen Ahmet Haşim, düzyazılarında çok önemli bir kültür adamı niteliğiyle belirmiştir. (III) Gerçi bazı yazıları, sözgelimi “Kürk”, “Yaz Kokusu” şiirden izdüşümlerle örülmüştür. (IV) Bununla birlikte onun düzyazılarında daha çok güncel sorunlara eğildiği görülür. (V) “Bize Göre”, “Frankfurt Seyahatnamesi” gibi kitaplardaki yazılarından başka; deneme, gezi, söyleşi ve felsefi yazılarının pek çoğunu dergilerde yayımlamıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde önyargı söz konusudur?
A)l. B) II. C) III. D) IV. E) V.
9. Aşağıdakilerden hangisi üslupla ilgili bir yargı değildir?
A) Sanatçı, zaman zaman karşılıklı konuşmalara yer verdiği öykülerinde akıcı bir dil kullanmış.
B) Yapıtlarındaki şiirsellik, yazarın, dili ahenkli kullanmasından ileri geliyor.
C) Sanatçının yapıtlarında, çocukluğunun geçtiği yöredeki söyleyişler göze çarpıyor.
D) Fazlaca yer verdiği yabancı sözcüklerden dolayı eleştirmenler tarafından eleştiriyor bu yazarımız.
E) Dilimizin zenginleşebilmesi için yazarlarımızın, dil üzerine kapsamlı çalışmalar yapması gerekiyor.
10.Aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmaktadır?
A) Sanatçı, duygu ve düşüncelerini yapıtları aracılığıyla iletir.
B) Sanat yapıtı, sanatçının okura ulaştırmak istediği mesajın kendisidir.
C) Bir sanat yapıtını okuyan herkes ondan kendine göre bir anlam çıkarabilmelidir.
D) Romancı, hayatın gizli gerçeklerini ortaya koyar.
E) Sanatçı, okuyucuyla arasındaki bağı koparmamak için çaba göstermelidir.
11. İzmir’de bıraktım coşkun yüreğimi
Ege’nin mavisinde martılar uçuyordu
Bir sevinç sarkışıydı sanki Kordonboyu
Rüzgârlar beni çağırıyordu
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Önad
B) Eylem
C) Belirteç
D) Adıl
E) İlgeç
12. Asırlar boyunca yaşayan türkülerimiz, atalarımızın duygu ve düşüncelerini aktarır.
Bu cümlenin öğeleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?
A) Zarf tümleci – özne – dolaylı tümleç – nesne – yüklem
B) Nesne – dolaylı tümleç – yüklem
C) Zarf tümleci – özne – yüklem
D) Özne – nesne – yüklem
E) Özne – yüklem
13. Uzun kış gecelerinde, sobanın etrafına toplanınca dedemin, hayalleriyle süsleyerek anlattığı masalları dinleyip uyurduk.
Yukarıdaki cümlede kaç tane yan cümlecik vardır?
A)1 B)2 C)3 D) 4 E) 5
14. Ağrı Dağı’nın dibinde, rüzgârın dört bir yandan getirip çadırımızın üzerine bıraktığı bin türlü ses arasında yıldızların birbiriyle konuştuğunu duyuyorum.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Sıfat tamlamalarına yer verilmiştir.
B) Bağlaç vardır.
C) Farklı türde ad takımlarına yer verilmiştir.
D) Yüklem, geçişli bir eylemdir.
E) Eylemsiler vardır.
15. Lale, bu tek mevsimlik çiçek, sevdalılarına bir kez göz kırpıp sonra yokluğun büyüsüne karışan destansı güzeller gibidir.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) ilgeç kullanılmıştır.
B) Ad takımına yer verilmiştir.
C) Bağ-fiil kullanılmıştır.
D) Eylem cümlesidir.
E) Arasöz, öznenin açıklayıcısı görevinde kullanılmıştır.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A) Konuşmacı, gelişigüzel sözleriyle salondakilerin canını sıkmıştı.
B) Bu konunun ayak üstü konuşulmayacağını onlara söylemiştim.
C) Yeni gelen öğretmen, ağırbaşlı kişiliğiyle hepimizin beğenisini kazanmıştı.
D) Söz konusu olayla ilgili bizim de farklı düşüncelerimiz var.
E) Okulumuza bu yıl farklı branşlardan çok sayıda öğretmen alınacakmış.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A) Telefon santralinde çalışmak için başvuruda bulunmuş.
B) Kadıncağız bu ıssız evde yıllardır tek başına yaşıyordu.
C) Bugünkü olayın etkisi uzun yıllar devam edeceğe benzer.
D) Bir zamanlar Ankara Kalesi’nin çevresinde hiçbir yüksek bina yoktu.
E) Bir fabrikada bilgisayar oparatörü olarak çalışıyordu.
18. Doğuyor ufkumda pırıl pırıl bir güneş
Gitti diye üzgünüm buralardan beyaz kış
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz benzeşmesi D) Ünlü daralması
E) Ulama
19. Yahya Kemal söz sanatlarını bir çalgıya benzeterek () “Önemli olan çalgı değil ( ) çalgının nasıl kullanıldığıdır {)” der.
Bu parçada ayraçlarla belirtilen yerlere aşağıdakiler in hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?
A) (:) (,) (…)
B) (.) (,) (;)
C) (:) (,) (.)
D) (,) (;) (…)
E) (;) (,) (!)
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Sanatçının son yapıtı daha henüz piyasaya çıkmadı.
B) Orhan, bütün gün odasında hiç durmadan yarınki yazılısına çalıştı.
C) Ünlü besteci, uzun yıllar müzikle iç içe yaşamıştı.
D) Sahilde, akşamları uzun yürüyüşler yapmayı çok özledim.
E) Geçen hafta dergide çıkan ilanı ben de görmüştüm.
21. Yazarımız, ülkemizde nitelikli okur kitlesinin oluşmasında büyük katkıları oldu.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu, aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?
A) “Yazarımız” sözcüğünden sonra “da” bağlacı getirilerek
B) “oldu” sözcüğü “olmuştu” yapılarak
C) “ülkemizde” sözcüğü “ülkemizin” yapılarak
D) “Yazarımız” sözcüğüne tamlayan eki getirilerek
E) “büyük” sözcüğünden önce “oldukça” sözcüğü getirilerek
22. Bir yapıtın yazarının dünya görüşü, o yapıtın değerini ne azaltır ne de çoğaltır.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmakladır?
A) Sözdizimi yanlışlığı
B) Dolaylı tümleç eksikliği
C) Tamlama yanlışlığı
D) Özne – yüklem uyuşmazlığı
E) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması
23. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin çıkarılması, cümlenin anlamında bir bozulma ya da daralmaya yol açar?
A) Bilmeden yaptığı gafla, ortam birden gerildi.
B) Tatilimi arkadaşlarımla birlikte geçireceğim.
C) O gün sanki biraz yorgun gibi görünüyordu.
D) Oraya gitmeden önce, keşke telefon etseydim.
E) Berberde tıraş olup arkadaşlarının yanına gitti.
24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Bu yıl Marmara Bölgesi’ne gelen yabancı turist sayısında artış oldu.
B) Ülkemizde çiçekçiliğin yüzde yetmişi Yalova’da üretiliyor.
C) Karadeniz’in yaylaları okullar kapanınca kalabalıklasın
D) Deniz kıyısında yaşayan insanlar genellikle sıcakkanlı olur.
E) Burada köylüler geçimlerini daha çok tarımla sağlıyor.
25. Alakır Vadisi’nde bulunan Beydağı Yaylası’ndayız. Mayısın son günleri olmasına karşın hava hâlâ soğuk ve her taraf yine bembeyaz. Burası neredeyse yılın yarıya yakınını kar altında geçiriyor. Dağlardan şırıl şırıl akarak gelen irili ufaklı derecikler bu yaylada buluşup Alakır Çayı’na misafir oluyor. Bir hayal ülkesini andıran bu yerde biraz soluklanıp yolumuza devam ediyoruz.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisi söylenemez?
A) insana özgü nitelikler doğaya aktarılmıştır.
B) Benzetmeye başvurulmuştur.
C) Örneklere başvurulmuştur.
D) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir.
E) Çeşitli duyulara seslenilmiştir.
26. Bilim adamı gibi sanatçı da hep bilinmezin peşinde dolaşır, araştırmalarıyla insanoğlunun doğa ile yaşamı kavrayışına yeni boyutlar katmayı amaçlar. Bilim adamı, her yeni buluşunu yasaların, aklın ve nesnel deneylerin yardımıyla kanıtlar; kesinleşmiş doğrulardan söz eder. Sanatçı ise, bilinmezin sınırlarından içeri her dalışta, yeni bir simge, bir yaşam düşü, kurmaca bir iç dünyanın dışa vurmuş imgesi ile döner. Sadece aklın, mantığın ölçüleriyle kavranabilecek şeyler değildir bunlar çoğunlukla.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Açıklama B) Tartışma C) Karşılaştırma
D) Tanımlama E) Benzetme
27. Hiçbir duygu ve düşünce sözcüklerle tam ifade edilememiştir. Kalp çarpıntısına sebep olan aşkı, sevmeyi, yürek yakan özlemi veya içimizdeki nefreti ne dillendirebilir tam anlamıyla? Orhan Veli bile: “Bilmezdim kelimelerin bu kadar kifayetsiz olduğunu” demiyor mu? Bu yüzden şiirlerimde anlatmayı planladığım şeyleri bütünüyle anlattığımı söyleyemem.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı olabilir?
A) Bir şiirde, duygu ve düşüncenin eşit ölçülerde yer alması konusunda neler söylersiniz?
B) Anlatmak istediklerinizi şiirlerinizde tam olarak aktarabildiğinizi söyleyebilir misiniz?
C) Her şiirin duygusal bir söyleyişle oluşturulması gerekli midir?
D) Şiirin, yalın bir dille kaleme alınması sizce yanlış mı?
E) Şiirlerinizde anlattığınız her olayı yaşadığınız doğru mu?
28. (I) Okuma, yaşamımızın belli bir döneminde başlayıp biten bir etkinlik değildir. (II) Yaşamın her döneminde okumanın bizim için büyük önemi vardır. (III) Daha doğrusu yeme, içme, soluma gibi yaşamsal bir nitelik kazanır okuma. (IV) Çocukluk döneminde beğenerek okuduğumuz bir kitap, yetişkinlik döneminde bize tat vermeyebilir. (V) Bu durum oldukça doğaldır. (VI) Çünkü insanın beğenileri sürekli olarak değişmektedir.
Bu parça iki paragrafa bölünmek İstense ikinci paragrafın hangi cümleyle başlaması uygun olur?
A) II. B)lll. C)IV. D)V. E) VI.
29. Bu benim için, sanırım yanıtlaması zor, hatta olanaksız bir soru. Bazen toprağa öylesine atılmış bir çekirdeğin bir gün ansızın yeşerip filizlenmesi, meyve vermesi gibi, bir küçük düşünce, bir olay, bir duygusal etkileşim kafamın bir köşesinde gelişip filizlenir ve beni oturup yazmam için zorlamaya başlar. Bu zorlama bazen dayanılmaz bir baskıya dönüşür, o zaman yapıtın oluşma süreci başlar.
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?
A) Bir yapıtın yazılma süreci nasıl başlar sizde?
B) Yaşadıklarınızı olduğu gibi mi yapıtlarınıza aktarıyorsunuz?
C) Yaşadıklarınız, yapıtlarınızı nasıl etkiler?
D) Yapıtlarınızda konu seçimi sizin için önemli midir?
E) Yapıtlarınızın yazılma süresini neye göre belirlersiniz?
30. Yazarlar anılarını anlatırken kendileriyle ilgili gerçekleri tam olarak açığa çıkarmazlar. Bunun için anılara, başkalarının kusurlarını, küçüklüklerini, patavatsızlıklarını anlatan yapıtlar olarak bakılabilir. Çünkü hiçbir yazar kinlerini, kıskançlıklarını, korkularını okurun önüne dobra dobra dökemez. Bu, zaten insan doğasının bir gerçeğidir. Kimse kusurlarını başkalarına anlatmaktan hoşlanmaz. Bu nedenle anılar, —.
Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) tam bir gerçekçiliğe sahip değildir
B) bir belge niteliği taşımaz
C) yazarının yaşamını bütünüyle yansıtamaz
D) nesnellikten uzaktır
E) yaşamları olduğu gibi anlatan içten yazılardır
31. —. Herhangi bir şairi, diyelim Yahya Kemal Beyatlı’yı, Nazım Hikmet’i, Necip Fazıl’ı, Orhan Veli’yi düşünün. Bu şairler şiir yazmaya para kazanmak, zengin olmak için mi başlamışlardır? Romancıların çok para kazandıkları, geçimlerini romanlarının geliriyle sağladıkları söyleniyor; acaba roman yazmaya geçimini sağlamak için başlamış olan bir yazar var mıdır? Yapıtları para getirirse her sanatçı bundan hoşlanır, en azından, geçimini sağlamak için harcadığı zamanı da sanatına ayırabileceği için sevinir; ama hiçbir zaman bunu para kazanmak için yapmaz.
Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Sanatçı, geçimini sağlamak için eser kaleme alan kişi değildir
B) Sanat; her zaman paranın ve şöhretin önündedir
C) Ekonomik gücü zayıf olan sanatçılar, sanatı geçim kaynağı olarak görür
D) Sanatçı, yapıtlarını sadece sanat düşüncesiyle ortaya koyar
E) Sanatçılar, sanatı her şeyin üstünde tutar
32. Kendinden başkasının sorumluluğunu taşımayan bir kişinin, birkaç kişilik bir dost ortamında söylediği bir sözle; büyük bir topluluğu temsil eden bir kişinin radyo veya televizyon aracılığıyla milyonlara karşı söylediği söz arasında büyük farklar vardır, ikisinin söylediklerinden doğacak sorumluluk bir değildir. Dolayısıyla
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) büyük topluluklara karşı yapılan konuşmalar daha anlaşılır olmalıdır
B) konuşmacının sözleri içten bir nitelik taşımalıdır
C) örneklerle zenginleştirilerek söylenen sözler daha etkilidir
D) dinleyicilerin aynı kültür seviyesinde olmaları şarttır
E) geniş bir kitleye seslenen kişinin, sözlerini özenle seçmesi gerekir
33. Nedir insanların kitaplara olan düşkünlüğü? Kitaplar, hele romanlar ve şiir kitapları, neden insanların hayatında bu kadar büyük bir yer tutuyor? Bence, bunu cevaplandırmak için “İnsan niçin okur?” sorusunu cevaplamak gerekir, insan, toplu olarak yaşadığı halde varlıkların en yalnızıdır. Görünüşte birbirlerine yakındır insanlar. Ama içten, aralarında ne uzaklıklar vardır! Çehov’un, acısını anlatacak kimse bulamayınca atının boynuna sarılarak içini boşaltan arabacısını düşünüyorum. Okuması olsaydı, böyle yapayalnız kalır mıydı?
Bu parçadan aşağıdaki genellemelerden hangisine varılabilir?
A) insanlar kitaplar sayesinde yaşamın sıkıcılığından kurtulur.
B) İnsanları mutlu edebilen kitaplar, klasik yapıtlardır.
C) insanlar, yalnızlıklarını gidermek ve dertlerini paylaşmak için kitaba yönelirler.
D) Kitaplar, insanlara başkalarını anlamayı öğretir.
E) Kitaplar, okurların duygu ve düşünce dünyalarını zenginleştirir.
34. insan olarak duygularımızı, düşüncelerimizi dışa vurmak zorundayız. Bu, her şeyden önce var oluşumuzun bir gereğidir. Mektuptan bilimsel bir teze, şiirden öykü ve romana kadar bütün yazınsal yapıtların özünde bu gerçek yatar. Sözgelişi, eş ve dostlarımı, duygularımızı ve düşüncelerimizi onlarla paylaşmak için mektup yazarız. Bunun gibi; bir romancıyı, şairi, öykücüyü, denemeciyi de yazmaya iten etken başka bir şey değildir.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yazınsal yapıtların yetenek ve birikim gerektirdiği
B) Yazınsal yapıtların, insanın duygu ve düşüncelerini paylaşma isteğinden doğduğu
C) Yazınsal yapıtların herkese seslenebilir bir biçimde oluşturulması gerektiği
D) Tüm yazınsal yapıtlarda insanların ortak duygularının İşlendiği
E) Başkalarıyla paylaşılan duygu ve düşüncelerle oluşturulan yapıtların kalıcı olacağı
35. Kişinin ozanlık gücünü, yeteneğini, dili kullanma ustalığını zaman belirler. Ozanın yaptığı dilsel denemeleri sürekli sınavdan geçirir zaman. Bu sınavlarla, bedavadan kazanılmış ünlerin haksızlığını; emekleri taçlandırılmamış ozanların uğradığı haksızlığı gün ışığına çıkarır. Asılsız övgülerin boyası, cilası zamanın yaratıcılığına dayanamaz ve dökülüverir. Zaman, başarılı yapıtları ve ozanları ise gerçek yerine yükseltir.
Bu parçanın bütününde anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir ozanı ötekilerden ayıran en önemli özellik üslubudur.
B) Bir şiirin kalıcılığı, ozanın anlattıklarıyla yaşadıklarının örtüşmesinde gizlidir.
C) Bir ozanın özgün olmasını sağlayan, sadece kullandığı dil değildir.
D) Bir ozanın çok şiirinin olması, onun kalıcı olacağını göstermez.
E) Bir şiirin ve ozanın başarısını, zaman ortaya koyar.
36. Kimi vakit bir manzaradan, bir durumdan, bir insandan söz ederken bunların şiirsel olduklarını söyleriz. Kimi vakit de şiir sanatından söz eder: “Falanca şiir güzeldir.” deriz. Birinci durumda söz konusu olan, hiç kuşku yok ki, bir tür heyecandır; birtakım koşulların etkisiyle, büyülendiğimizi, coşkuya kapıldığımızı hissettiğimiz zaman söylediğimiz sözlerdir. Bu durumun belli bir iradeyle ortaya konan yapıtlarla bir ilgisi yoktur; bu durum ruhsal ve bedensel düzenimiz ile bizi duygulandıran koşullar arasındaki bir uyumdan doğal biçimde ve kendiliğinden meydana gelir. Ama öte yandan, şiir sanatı dediğimizde bir öncekine benzer bir durumu doğuracak ya da bu tür bir heyecanı yapay olarak meydana getirecek araçlar söz konusudur.
Bu parçanın bütününde aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
A) Şiir sanatı ile şiirsellik kavramının aynı şeyler olmadığı
B) insanın duygulandığı dönemlerde şiirle ilgilendiği
C) Şairlerin, şiirlerinde, yaşadıklarına yer verdikleri
D) Şiirde söyleyişe dikkat etmenin önemli olduğu
E) Şiir diye ortaya konan her yapıtın şiir sayılamayacağı
37. Ortaya koyduğu yapıtı, sanatçının dünya görüşünü yansıtan bir araç olarak görmek ya da bir romandaki, oyundaki kişilerin konuşma ve düşünceleriyle sanatçı arasında paralellikler kurmak, eleştirmeni yanıltır. Kimi eleştirmenlerimizin inandırıcı, sağlıklı yorumlara ulaşamamaları bundandır. Yapıtları, yazınsal yönü yerine yapıtların içindeki düşüncelere göre değerlendiriyorsa yanlış yoldadır eleştirmen. Oysa her yapıt, onu yazanın dışında bağımsız bir yapı, kendine özgü bir evren içerir. Yayımlandığı andan itibaren sanatçının dizginlerinden kurtulmuştur ve buna göre değerlendirilmelidir.
Bu parçada eleştirmenlerle ilgili olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eleştirisini yapacakları yapıtlarda seçici davranmaları gerektiği
B)Bir yazarın yapıtlarını öteki yapıtlarından bağımsız bir biçimde değerlendirmeleri gerektiği
C) Yapıtlardaki farklılıkları ortaya koymayı amaçlamaları gerektiği
O) Öznel yargılardan uzak durmalarının zorunlu olduğu
E) Sanatçıları, yapıtlarıyla özdeşleştirmelerinin yanlış olduğu
38. Şairlerin, gördüklerini algılayış ve yansıtışları akılcı ya da mantıksal düzen içinde olmaz. Başka bir deyişle onlar, dış dünyaya diğer insanlar gibi akıl gözüyle değil, duygu gözüyle bakarlar. Dış dünyadan duyu organları aracılığıyla algıladıklarını dilde yeniden biçimlendirirler. Bu biçimlendirmenin ürünleridir imgeler. Bir tür zihinsel resimler oluşturmadır, somutlaştırmalara gitmedir. Örneğin deniz için: “Deniz, dalgalı engin bir sudur” yerine “Gördüm deniz dedikleri bin bir başlı ejderi” derler.
Bu parçada şairlerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Duygusal konulara ağırlık vermeyi yeğledikleri
B) Kapalı anlatımla yapıt oluşturduktan
C) Konularını genellikle yaşamdan seçtikleri
D) Dünyayı algılayış ve anlatışlarının öteki insanlardan farklı olduğu
E) Şiirin kurgusunu içlerinden geldiği gibi oluşturdukları
39. Genellikle sanatın, özellikle şiirin; duygu ya da düşünce olduğu sürekli tartışılmıştır. Şiirde duygu ve düşünce arasındaki ilişki çoğu zaman gözden kaçırılmış ve bu konuda iki karşıt cephe oluşturulmuştur. Kimileri şiiri yalnızca duygu olarak görmüş, kimileri de onu düşünceyle özdeş tutmuştur. Fakat şiirler incelendiğinde dünya görüşümüz ne olursa olsun, yalnızca düşünceyle şiir olamayacağı ortadadır. Yine şiir, hiçbir zaman tepeden tırnağa başıboş duygulardan oluşan bir sözcük yığını da olmamıştır.
Bu parçanın bütününde aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
A) Şiirde duygu ve düşünce birlikteliğinin fark edilmediğinden
B) Şiirin, düşüncelerin iletilmesinde bir araç olarak görülmesinin yanlış olduğundan
C) Şiirin şimdiye kadar gerçek bir tanımının yapılamadığından
D) Sadece düşünceye dayalı şiirlerin, yaşamı daha iyi yansıttığından
E) Duygu yüklü şiirlerin etkisinin geçici olduğundan
40. Yaş, hiçbir zaman edebiyat dünyasında bir ölçü olmamıştır. Yaşlılığından dolayı bir yazarı köhne sayan bir anlayış ile genç yaştaki bir edebiyatçının yetkin yapıt veremeyeceğini düşünen anlayış, aynı yanlışın parçalarıdır. Edebiyat tarihi, başyapıtlarını gençlikte verdikten sonra, zamanla değerini kaybetmiş yazarlar kadar; en yetkin eserlerini, yaşlılık dönemlerinde vermiş olanları da yan yana sıralar.
Bu parçanın bütününde asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sadece belli bir yaşın üzerindeki yazarların estetik yapıtlar oluşturabileceği
B) Yazın hayatında yaşın, bir ölçüt sayılamayacağı
C) Genç yazarların başarılı olamayacaklarını düşünmenin yanlış olduğu
D) Bir yapıtı başyapıt kılan ölçütlerin belirlenemediği
E) Sanat yapıtının coşkunluk ve deneyimin bir ürünü olarak ortaya çıktığı
CEVAPLAR
|
1) E 2) A 3) C 4) D 5) E 6) A 7) A 8) A 9) E 10) B
|
11) C 12) D 13) D 14) B 15) D 16) B 17) E 18) A 19) C 20) A |
21) D 22) E 23) E 24) B 25) C 26) C 27) B 28) C 29) A 30) E
|
31) C 32) E 33) C 34) B 35) E 36) A 37) E 38) D 39) A 40) B
|
