10.Sınıf TED BirYay Yayınları Kitap Cevapları Sayfa 273
9. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
1 ve 2. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
TUNA’YI TAKDİM
Ne deniz tek başına güzel, ne kara. Uzun uzun denize çıkın, karayı özlersiniz, uzun uzun karada
kaim, denize hasret çektiniz. Tabiatın asıl güzelliği denizle karanın birleşmesinde: Yarımlar o zaman tamam oluyor.
Rusçuk’tan Viyana’ya kadar, gündüz ve gece, beş günlük bir seyahat. Tuna’nın bütün çağlarını
gördüm. Rusçuk’ta kemalini bulmuş olgun bir varlıktır. Belgrad’ dan sonra güçlü kuvvetli bir delikanlı.
Peşte’yi geçince genç, Viyana’yı aşınca körpe… Sade suda seyahat değil, önüne bir ömrün bütün devreleri serilidir.
Hep derler ki Tuna’da iniş seyahati çıkıştan daha güzelmiş. Hayır bu ondan iki defa daha iyi: Şimdiden maziye gidildiği için bir ve bu gidiş bir misli sürdüğü için iki: Güzellikte sürat kusurdur.
Nehirler mademki canlıdır, onların da bizler gibi bahtiyar ve bahtsızı var. Tuna kaç defa talihli:
Berzahları yenmek gibi çilesi yok, yatağına rahat rahat yerleşmiş. Çölde değil kavrulmuyor; fakir değil gelirli; çıplak
değil ağaçlı. Binlerle ve binlerle kilometre; hep kucaklanan maviyle kucaklayan yeşil: Hiçbir tablo kendine bu kadar uygun bir çerçeve bulmadı. Bir tarafta küpeşteden etrafı seyreden kız; diğer tarafta ufka yaslanan güneşten Tuna’ya serpilen ziya demetlerinin raksı; ve açık maviliğiyle enine boyuna uzayıp giden Tuna’nın suları… Hakkın var Rodin, bu dünyada bu üçünden daha güzel şey yok, dedim.
İsmail Habip Sevük
Tuna’dan Batı’ya
1. Okuduğunuz gezi yazısında Tuna Nehri ile ilgili nasıl benzetmeler yapılmaktadır?
Olgun bir varlığa, güçlü kuvvetli bir delikanlıya, körpeye benzetilmiştir.
2. Okuduğunuz metinde bilginin mi, izlenimlerin mi ön planda olduğunu söyleyiniz.
İzlenimsel betimleme ön plandadır.
(İzlenimsel betimleme için buraya tıklayabilirsiniz)
3. Evliya Çelebi’nin eserinin edebiyatımız ve kültürümüz açısından önemini değerlendiriniz.
Evliya Çelebi, yazmış olduğu 10 ciltlik Seyahatname isimli eseriyle edebiyat ve kültürümüz açısında öneli bir yere sahip olmuştur. 15.yüzyılda Osmanlı cografyasını baştan sona gezerek gezdiğin yerleri sosyolojisini, tarihini, gelenek, göreneklerini vb. özelliklerini anlatarak bizlere ışık tutmuştur.
Evliya Çelebi’nin hayatı ve eserleri hakkında daha fazla bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.
4. Aşağıda verilen gezi yazar ve eserlerini doğru şekilde eşleştiriniz.
| d. Cihannüma >>>Katip Çelebi |
|
b. Düşsem Yollara Yollara>>>>Haldun Taner |
|
c. Adı Yemendir >>>> Fikret Otyam |
|
ç. Paris Seferatnamesi >>>>Yirmi Sekiz Çelebi Mehmet |
|
a. Hac Yolunda >>>> Cenap Şehabettin |
|
e. Mirat’ül Memalik |
10.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı BirYay Yayınları Kitap Cevapları Sayfa 274
5. Peşte’yi geçince genç, Viyana’yı aşınca körpe…
Bu cümlede kullanılan üç noktanın görevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.
B) Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.
C) Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine konur.
D) Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.
E) Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.
6. (I) Ne deniz tek başına güzel, ne kara… (II) Uzun uzun denize çıkın, karayı özlersiniz, uzun uzun karada kalın, denize hasret çekersiniz. (III) Tabiatın asıl güzelliği denizle karanın birleşmesindedir. (IV) Yarımlar o zaman tamam oluyor. (V) Rusçuk’tan Viyana’ya kadar gündüz ve gece, beş günlük bir seyahatle sürüyor.
Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisi yapı bakımından diğerlerinden faklıdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A) Tuna Nehri Dünya’daki en büyük nehirlerden biridir.
B) Tuna’nın kaynağı Almanya’daki Kara Ormanlar bölgesidir.
C) Tuna ile ilgili yazılmış bir çok türkü vardır.
D) Tuna ile Karadeniz’in birleştiği yer de birçok canlı yaşamaktadır.
E) Tuna üzerine Osmanlı tarafından birçok köprü yapılmıştır.
8. Yol kıyı boyunca uzanıyor: Gelibolu yarımadası, Kumkale, Seddülbahir gözümüzün önünde. Önümüz, arkamız, çevremiz tarih. Efsane ve tarihle yoğurulmuş bir toprağa basıyoruz. Hem garip değil mi, buranın çağdaş tarihi dört bin yıl önceki macerasına çok benziyor. Yunanistan’dan yüzlerce kral, gemileri, askerleri, silâhları ile gelip Troya kapılarına dayanmışlar, on yıl çarpışmışlar, savaşmışlar da, düşürememişler Priamos’un kalesini. Dört bin yıl kadar sonra İngilizler, Fransızlar koca orduları ve donanmalarıyla gene dayanmışlar Boğazlara, vurmuşlar, öldürmüşler, ama alamamışlar Türk toprağını.
Bu parçada ağır basan anlatım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tartışma
B) Betimleme
C) Öyküleme
D) Açıklama
E) Karşılaştırma
9. (I) Bir yayınevi kurdu. (II) Onu da intihar edercesine yönetti. (III) Aralarında bazı ünlü yazarlarda bulunan birçok kişi incelemesi için ona kitaplarını getiriyorlardı. (IV) Bir hafta sonra da telif haklarını almak için uğruyorlardı. (V) Sanırım, basmayacağı kitaplar için de telif ücreti ödeyen tek yayımcı odur dünyada.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
