9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı MEB Kitabı Cevapları 114. sayfanın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Dil Bilgisi
1. Gümüş bir dumanla kapandı her yer;
Yer ve gök bu akşam yayla dumanı;
Sürüler, çimenler, sarı çiçekler,
Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı!
Yukarıdaki dörtlükte renkli olarak belirtilmiş kelimeleri çıkararak dörtlüğü okuyunuz, aynı etkiyi hissettiniz mi? Bu çalışmadan hareketle bu kelimelerin türünü ve işlevini belirleyiniz.
Aynı sahip olmaz. Şiir estetiğini yitirir. Çünkü bunlar sıfat olarak kullanılan sözcüklerdir.
Gümüş duman: | Niteleme Sıfatı |
bir duman : | Belgisiz sıfat |
her yer: | Belgisiz sıfat |
bu akşam: | İşaret Sıfatı |
sarı çiçekler: | Niteleme Sıfatı |
Beyaz kar: | Niteleme Sıfatı |
yeşil çam: | Niteleme Sıfatı |
2. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık;
Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar.
İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık;
Biri benim, biri de serseri kaldırımlar.
İçimde damla damla bir korku birikiyor;
Sanıyorum, her sokak başını kesmiş devler…
Üstüme camlarını, hep simsiyah, dikiyor;
Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler.
Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır.
Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi;
Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.
a. Şiirde geçen sıfatları bulup bu sıfatların türünü belirtiniz.
kara gökler | Niteleme Sıfatı |
kül rengi bulutlar | Niteleme Sıfatı |
iki yoldaş | Sayı sıfatı |
bir korku | Belgisiz sıfat |
serseri kaldırımlar | Niteleme Sıfatı |
her sokak | Belgisiz sıfat |
Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler | Niteleme Sıfatı |
içimde yaşamış insan | Niteleme Sıfatı |
bir insan | Belgisiz sıfat |
içimde kıvrılan lisan | Niteleme Sıfatı |
bir lisan | Belgisiz sıfat |
b. Şiirde geçen sıfat-fiilleri bularak sıfat-fiil eklerini gösteriniz.
Gözüne mil çekil (miş) bir âmâ gibi evler.
Kaldırımlar, içimde kıvrıl (an) bir lisandır.
c. Bulduğunuz sıfatların metindeki işlevlerini belirleyiniz.
Sıfatlar, metinlerde önemlidir. Özellikler varlıkların sayıları,renkleri, durumları,biçimleri ve belirli olup olmadıkları sıfatlarla ifade edilir. Genellikle de betimleme yapılacağı zaman sıfat tamlaması tercih edilir. Şiirde de betimleme ve imgesel anlamlar çok için sıfatların olması kaçınılmazdır.
