Bir yazarı ve yapıtlarını değerlendiren, kendi edebiyat anlayışını savunurken karşıt anlayışı çürütmeyi amaçlayan ya da yayımlanan yeni yapıtları konu edinip okura tanıtma görevini yüklenen yazılar ---- sayılabilmektedir.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Eserleriyle çağdaş edebiyatımızda deneme türünün gelişmesine büyük katkılarda bulunan yazarlarımız arasında Suut Kemal Yetkin ^ i, Orhan Veli Kanık ^ ı, Nurullah Ataç ^ ı, Sabahattin Eyüboğlu ^ nu, Mehmet Kaplan ^ ı gösterebiliriz.

Yukarıda adları sayılan yazarlardan hangisinin parçada yer alması uygun değildir?

Aşağıdaki tür-yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

1928 ^ de ortaya çıkan bu grup, Beş Hececiler ^ i ---- memleket edebiyatı anlayışına sahip olmakla suçlamışlardır. Amaçlarını "---- " şeklinde açıklamışlardır. İsimlerini, etrafında toplandıkları "---- " adlı dergiden alırlar.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi konabilir?

Terci-i bent, biçim bakımından terkib-i bente benzer; ancak ----. Konularında daha çok Tanrı ^ nın gücü, evrenin sonsuzluğu, doğanın ve yaşamın karşıtlıkları vardır.

Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümle doğru biçimde tamamlanmış olur?

Aşağıdakilerden hangisi ötekilerden farklı alandaki yapıtlarıyla tanınır?

Tanzimat II. dönemi sanatçıları, devrin siyasal baskıları nedeniyle gazetecilik, tiyatro gibi alanlara pek fazla eğilmemişlerdir.

Bu cümlede altı çizili bölümün yerine aşağıdakilerden hangisi konursa cümlede verilen bilgi yine doğru olur?

(I) Yunus ^ un dizelerinde yalınlık, arılık, açıklık ve içtenlik vardır. (II) Yunus ^ ta halk zevkine yakınlık ve derin bir lirizm görülür, bu yüzden şiirleri söyleyiş bakımından, halkın diline çok yakındır. (III) Yunus hece ölçüsünü kullanmış, aruzu hiç kullanmamıştır. (IV) Şiirlerinde ya dörtlüklerden oluşan, ya da mesnevi düzenine uyan bir biçim görülür. (V) Mevlana gibi Yunus da insana önem verir ayrıca dünya; güzellikleri, dağları ve ovaları, bitki ve hayvanlarıyla onu hep çekmiştir.

Yunus Emre ^ yle ilgili olarak, bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

                Ya hiçe uzanmış vaktimiz, ya hepe.

                Yedi meçhul üstüne açılmış,

                Yedi tepe.

İstanbul ^ u anlatan bu dizelerin ilkindeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

     Göğe uzanır - tek, tenha - bir kamış

     Sırf unutmak için, unutmak ey kış!

     Büyük yalnızlığını dünyanın.

Bu dizelerde hangi söz sanatı vardır?

      Rüzgar istiyorum ben ruhumun güllerine

      Ki bir anda yaşasın iç içe rüyalarım.

      Rüzgar istiyorum ben ruhumun güllerine

      Ki dökülsün, dağılsın, yok olsun hülyalarım.

Aşağıdakilerden hangisi, bu dizeler için doğru değildir?

Aşağıdaki dizelerde uyaklar harflerle gösterilmiştir.

Bakıp imreniyorum akınına                         a

Şehrin üstünden geçen bulutların,              b

Belki gidiyorlar yakınına                              a

Rüyamızı kuşatan hudutların.                     b

Evler, ağaçlar, sular, ben bu an                  c

Sanki bulutlarla bir, akıyoruz;                     d

Onların hevesine uyaraktan                       c

Cenup ufuklarına bakıyoruz.                     d

Biz de hafif olsaydık bir rüzgardan,           e

Yer alsaydık şu bulut kervanında,             f

Güzele ve yeniye doğru koşan                 e

Bu sonrasız gidişin bir yanında;                f

Hangi harflerle gösterilmiş dizelerde redif yoktur?

      Ilık bir su gibidir içimde yalnızlığım,

      Yalnızlığım, ruhumda uzak bir ses gibidir.

      Her sabah ufuklardan mavi şarkılar gelir,

      Ve her sabah ürperir içimde yalnızlığım.

Bu dörtlük ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Edebiyatımızda bugünkü anlamıyla deneme türünde ilk yazılar ancak 20. yüzyılın başlarında görülür. Bu alanda öncülük edenlerin başında ---- geldiğini söyleyebiliriz. Onun, "Bize Göre " ve "Gurebahane-i Laklakan " adlı kitaplarında yer alan bazı parçalar birer örneksel deneme yazısıdır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünûn edebiyatı özellikleri arasında sayılamaz?

                Seni

                Öyle uzun seviyorum ki seni

                Ya yaradılışta doğmuşum

                Ya ölümsüzün biriyim ben...

Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

Hayata karışan felsefe... Daha doğru söyleyişle hayatın felsefesi... İnsan düşüncesinin özgürleşmesini istiyor. "Sade, doğal, sıradan bir insanın " düşüncelerinin yansıması onunkiler. "Kitabımın konusu benim " diyor. İnsanların ortak duygularını, noktalarını yansıtıyor. Zaten başka türlü de eserinin bu denli kalıcı olması olanaksızdır.

Bu parçada sözü edilen yazarın, kitabını hangi türde yazdığı söylenebilir?

Aşağıdakilerden hangisi Beş Hececiler ^ in edebiyat anlayışının özellikleri arasında sayılamaz?

Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk romanları yazan sanatçı olarak kabul edilir. Servet-i Fünûn döneminde roman ve hikaye türünün en önemli ismidir. Eserlerinde realizm akımının etkisi görülür. En ünlü öykülerinden biri olan Kar Yağarken bunun bir örneğidir. Süslü, sanatlı ve ağır bir dil kullanır. Alışılmıştan farklı bir cümle düzeni vardır. Romanlarında aydın kişileri anlatır. Ruh tahlillerine önem verir. Kahramanları yaşadıkları çevreye uygun olarak anlatır. Romanlarında yalnız İstanbul'u anlatan sanatçı, hikayelerinde Anadolu ve köy hayatına, kasabalardaki yaşayışa yer vererek İstanbul dışına çıkmıştır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

      yar yüreğin yar gör ki neler var

      belki seyyar kuşların ömrü kadar sade aydınlık

      belki vişne çiçekleri kadar beyaz ılık

      belki çürümüş yılanlar kadar mundar

      belki mahzende yıllanmış şarap kadar lezzetli

     bir aşktır fışkırıp çıkacak

     ne çıkarsa bahtımıza

Biçim ve anlatım özellikleri dikkate alınırsa bu dizelerin hangi edebiyat anlayışına bağlı olarak yazıldığı söylenebilir?

     Aruz sizin olsun, hece bizimdir,

     Halkın söylediği Türkçe bizimdir

     Leyl sizin, şeb sizin, gece bizimdir,

     Değildir bir mana üç ada muhtaç.

Bu dizeler, aşağıdaki şairlerden hangisine ait olabilir?

Eski ve yeni edebiyat üzerindeki mücadele de en şiddetli aşamasına girmiştir. Bu aşamanın en gürültülü çatışması ise, Recaizade Ekrem ile Muallim Naci arasında, şiir dili ve nazım tekniği üzerine yapılan ve ancak hükümetin araya girmesiyle kapanmış olan tartışmadır. Naci, Ekrem ^ in edebi görüşlerine karşı Saadet gazetesinde çıkan cevaplarını "---- " adı ile ayrıca yayımladı.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

----, edebiyatımıza Servet-i Fünûn döneminde girdi. Bu akımı ilk tanıtan ve temsil eden sanatçımız Cenap Şahabettin ^ dir. Bu sanatçı, daha sonra sembolist bir çizgiye kaymıştır. Batı ölçüsünde olmamakla birlikte Tevfik Fikret ve Yahya Kemal Beyatlı üzerinde etkileri olmuştur.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Gelenek ve göreneklerine bağlı bir adam olan Naim Efendi II. Abdülhamit devri ileri gelenlerinden emekli bir nazır(bakan)dır. Damadı Servet Bey, tam alafrangalık düşkünüdür. Torunları Cemil ile Seniha da eskiyi beğenmemiş, yeniyi sindiremeyen birer züppedir. Savaş zenginleri ile arkadaşlık etmeye başlayan Seniha, günün birinde Avrupa ^ ya kaçar. Servet Bey, çoktandır özlemini çektiği modern bir apartmana taşınır. Yalnız başına kalan Naim Efendi, konağı kiraya verip kız kardeşinin yanına çıkar. Fakat kiracılar, konağı eski ve sıkıcı bulurlar. Y. Kadri ^ nin ilk romanıdır. Yapıtta, üç kuşak arasındaki görüş, anlayış ve yaşayış ayrılıkları anlatılır.

Bu parçada tanıtılan roman aşağıdakilerden hangisidir?

1929 ekonomik bunalımı birçok ülkede ekonomik sıkıntılara neden oldu. 1940 ^ lı yıllara gelene kadar dünya ülkeleri çok güç günler yaşadı. Derken 2. Dünya Savaşı başladı. Sanatçılar savaş karşıtı yapıtlar verdiler. Bu zorlu günler, yoksul Türkiye ^ yi de vurdu. Sanatçılar yoksulluğu, ezilmişliği, barışı, birdenbire zenginleşenleri, yoksul ile zengin arasında yükselen ekonomik ve sosyal uçurumu anlattılar yapıtlarında. Köy ve köylü, Adana ^ daki pamuk tarlaları, gündelikçi işçiler, varoşlarda oluşan yoksulluk, fabrikalar, fabrika işçileri, memurlar, devlet yönetiminde görülen aksaklıklar... son dönem edebiyatçılarının en çok işledikleri konular oldu.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Bu tarz hikayede giriş, gelişme, sonuç gibi kronolojik bir düzenlemeye gidilmez; bir anı, bir durumu, ortamı, hayatın bir kesitini, olayların en çarpıcı yanını etkili bir şekilde vermeyi amaçlar. Üslupta şiirsellik ve deneme türünü andıran bir anlatımı vardır. "Olay " yerine "durum " öğesine ağırlık verilir.

Bu parçada sözü edilen hikaye türünün kurucusu sayılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?

Edebiyatımıza getirdiği en önemli yenilik, ele aldığı konuları büyük bir sadelikle işlemesidir. Bu konular, yine sıradan insanların yaşamları etrafında gezinir. Öykücülüğe başladığı ilk yıllarda, dilde sadeleşmenin öncüsü olan Ömer Seyfettin ^ in izinden gider; ustalık dönemine eriştiğinde, hem Ömer Seyfettin ^ den, hem de kendi çağdaşlarından daha sade ve düzgün bir dille yazmıştır. Üslubunda Çehov ^ un etkileri açıkça görülür. Ancak, Çehov ^ un karamsar bakışını tekrarlamaz. Kendi deyişiyle; insanlara yaşamak için ümit, kuvvet ve neşe veren yazılardan hoşlanır, insanları karamsarlığa düşüren yazılardan hoşlanmaz.

Bu parçada tanıtılan öykücü, aşağıdakilerden hangisidir?

Batılaşma çabalarıyla girişilen reformlar, edebiyatın da batıya açılması sonucunu doğurmuştu. İlk romancılar, bu ithal malı edebiyat türünü eski Türk hikayeciliğinin deneyimleriyle kaynaştırmışlar, romanlarında, çağlarının önemli sorunlarıyla ilgilenmişler (Kölelik, esir ticareti, kadın hakları...), daha da önemlisi, ithal malı edebiyat türüyle ithal malı yaşama biçimine, alafrangalığa karşı çıkmışlardır.

Yukarıdaki açıklamalar, aşağıdaki edebiyat dönemlerinden hangisiyle ilgilidir?

               "Erişdi nev-bahar eyyamı açıldı gül ü gülşen

                Çerağan vakti geldi lalezarın dîdesi rûşen "

Bu dizelerle ilgili açıklamada,

Şairin ilkbaharın gelişiyle neşelenip coşarak gül bahçesinde açan gülleri,

                        I                                                                                       II

sevgilinin yüzüyle bir tutması, lale bahçesini müjdeleyerek eğlence vaktinin

                                                                  III

başlayacağına sevinmesi, kısacası coşkulu ve arzulu ruh halini, Lale Devri

                                                                                                     IV

altı çizili bölümlerden hangileri açıklanan dizelerin Nedim ^ e ait olduğunun kanıtıdır?

      • Genellikle dörtlük nazım birimi kullanılmıştır.

      • Kafiye örgüsünde çapraz ve sarma kafiyeler de yer almıştır.

      • Hece ölçüsü kullanıldı. Bunun yanında serbest nazım benimsenmeye başlanmıştır.

      • Şiirler sade, anlaşılır, açık bir dille yazılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi özellikleri verilen bu anlayışa uygun şiirler yazmamıştır?

Şeyh Galip eserin, yazma nedenini açıkladığı kısmında, bir toplantıda Nabi ^ nin Hayrabad isimli eserinin fazla övülmesinden rahatsız olarak eseri yazmaya karar verdiğini belirtir. Şeyh Galip, Nabi ^ nin eserinin özgün olmadığını öne sürmüş ve kendisi hem edebi anlamda gelişmiş hem de özgün olan bir eser kaleme almak istemiştir. Ayrıca eserdeki tasavvuf ağırlığı göz önüne alınırsa, eserin yazılış amaçlarından biri de önemli bir tasavvufi eser yazmak istemesidir.

Bu parçada sözü edilen mesnevi aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?

    Ben ölürsem akşamüstü ölürüm

    Çocuklar sinemaya gider

    Yüzümü bir çiçeğe gömüp

    Ağlamak gibi isterim

    Derinden bir tren geçer

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Günümüzde artık yaşamayan, Yahya Kemal ^ in deyişiyle "nadir insanların anlayıp zevkine vardığı bir tarihi çağrışım vasıtası " olan eski edebiyatımızdan geride kalan kalıcı değerler, güzellikler yok mu? Biz bunları genç kuşaklara nasıl aktarabiliriz. Onlara özellikle eski şiirimizi nasıl sevdirebiliriz?

Bu parçada sözü edilen "eski edebiyatımız " aşağıdakilerden hangisidir?

                 • Hace-i evvel (ilkokul öğretmeni) sayılmıştır.

                • Yazı makinesi olarak anılmıştır.

                 â€¢ Halk tipi bir adamdır, halk için sanat anlayışına sahiptir.

                 â€¢ Roman tekniği kusurludur.

                • Gazeteciliğe önem vermiştir.

                 â€¢ Servet- i Fünûncuları "dekadan " lıkla suçlamıştır.

Yukarıdaki özellikler, aşağıdaki yazarlardan hangisine aittir?

(I) Türk Halk şiirinde ölçü, hece ölçüsüdür. (II) Hece ölçüsü, İran şiir geleneğinden Türklere geçmiştir. (III) Hece ölçüsünde esas, dizelerdeki hece sayısının birbirine eşitliğidir. (IV) İlk dörtlüğün dizeleri kaç ise, ondan sonraki dörtlüklerin hece sayıları da ona uymak zorundadır. (V) Hece ölçüsüyle söylenmiş en eski şiir örneklerine Divan-ü Lügati ^ t-Türk ^ te rastlanmaktadır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?

Servet-i Fünûn edebiyatı özelliklerinin belirtildiği aşağıdaki cümlelerden hangisi Divan edebiyatı özelliği olarak da sayılabilir?

Aşağıdaki dizelerden hangisinde ötekilerden farklı bir uyak kullanılmıştır?

   Bir avuç ışıktı incecik yüzü,

   Gözleri geceler gibi derindi;

    İçine başımın her an düştüğü

   Avuçları sudan daha serindi.

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu akım; bir meseleyi, bir derdi ortaya koyarak, topluma faydalı olmak istiyordu. İlk ürünleri, Anadolu köy romancılığıdır. Konuları işçi-ırgat hayatı, sınıf çatışmaları, grev-lokavt gibi durumlar, toprak-su kavgaları...

Bu parçada "bu akım " olarak belirtilen Türk edebiyatı sanatçılarına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi Garip (I. Yeni) şiirinin özelliklerinden değildir?

Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin ulusal edebiyatlarında kullandığı alfabelerden biri değildir?

Tanzimat dönemiyle ilgili aşağıdaki yeniliklerden hangisi Şinasi ^ ye ait değildir?

Aşağıdakilerin hangisinde cümlenin başına parantez içindeki sanatçı getirilirse bilgi yanlışı yapılmış olur?

---- farkı ilk kez bir yazarın "Ben, kendim " diye konuşuyor olması. Yazılarında sadece kendinden söz ediyor. Dünyaya kendince bakıyor. Sorunlarından, sıkıntılarından söz ediyor, paylaşıyor. Onun bakışı öylesine insani ki, hepimiz, her okuru onun düşüncelerini paylaşıyor, kendi düşüncelerimizin, hissettiklerimizin onun tarafından denemelere yansıtıldığını düşünüyoruz.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse parça doğru biçimde tamamlanmış olur?

Yapıtlarının kahramanı, çocuk yaştayken sevdiği, sonradan başkasıyla evlenen, 24 yaşında da ölen Beatrice ^ tir. Şiirlerinde insan kişiliğini ve tutkularını başarıyla anlatmıştır. İtalyancayı yazı dili yapmıştır. En ünlü yapıtı, İlahi Komedya ^ dır. Bu yapıtta Latin şair Vergilius ^ la birlikte, sevgilisi Beatrice ^ i bulmak için ahirete yaptığı düşsel yolculuğu anlatır.

Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

Her beytinin kendi arasında kafiyelenmesi hem yazma kolaylığı sağlar hem de daha uzun metinlerin bu şekle uygun olarak kaleme alınmasına imkan tanır. Diğer nazım şekillerindeki kafiye bulma zorluğu Divan şairlerini uzun metinlerde bu şekli kullanmaya teşvik etmiştir. Bu nedenle uzun aşk, kahramanlık, şehir güzellikleri ve eğlenceleri gibi konularda bu nazım biçimi kullanılmıştır.

Bu parçada tanıtılan nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Mani, Anonim Halk şiirinin en yaygın türüdür, yedi heceli ve dört dizeli

                    I                                                        II                      III

3 veya 7 dörtlükten meydana gelir. İlk iki dize giriş niteliğindedir. Dörtlüğün

               IV

anlam  yükünü üçüncü ve dördüncü dizeler taşır.

                                            V

Bu cümlede altı çizili bölümlerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?

Halk şiirinde, belirli kurallara bağlı nazım biçimleri yoktur. Halk şiirinde nazım biçimleri değil, türler vardır. Saz şairleri için önemli olan, bir örneğe uygun deyişler söylemek değil, doğaçlamanın gerektirdiği hava içinde duygularını hiçbir kurala bağlı olmaksızın dile getirmektir. Cönklerde koşma, destan, türkü, Türkmani, varsağı diye adlandırılan parçalar, her zaman aynı yapıda ve biçimde değildir.

Bu parçada, Halk şiiriyle ilgili, hangisinden söz edilmemiştir?

Aşağıdaki Divan edebiyatı şairleriyle ilgili açıklamaların hangisinde bilgi yanlışı vardır?

Aşağıdakilerin hangisinde, yazar hakkında yanlış bilgi verilmiştir?

       Bu eller miydi kesen mavi serçeyi,

       Birkaç damla kan ki zafer ve kahramanlık.

       Yorganın altına saklanarak

       Bu eller miydi sevmeyen geceyi?

Bu dizelerdeki söz sanatının açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?

Orta Çağ ^ da düşünce bakımından unutulan veya unutturulan insan, bu yüzyıllarda -17. ve 18. yüzyıllarda- düşünen insanı aramaya ve yaratmaya başlar. Bu yüzyıllarda mantık veya düşünme sanatı ile düşünme ufkunu açan felsefe üzerine art arda eserler ortaya çıkar. Amaç, düşünme yol ve metotlarını öğretmek ve dolayısıyla doğru düşünmeye sevk etmek olur. İnsanı insan yapanın düşünce olduğu fikri değişik kanallarla topluma sunulur.

Bu parçada sözü edilen gelişmeler, edebiyat akımlarından hangisine zemin hazırlamıştır?

(I) Çağdaş şiir geleneğimiz,eski şiirimizin temelleri üzerinde ilerlemiş ama asıl kimliğini Batı şiirinin etkisiyle oluşturmuştur. (II) Eski şiirin ölçü ve uyak anlayışı önceleri aynen sürdürülmüştür. (III) Sonraki dönemde ise "kulağa göre uyak " anlayışı benimsenmiştir. (IV) Dilde yenileşme çabaları istenen sonucu vermese de konu tamamen değişmiştir. (V) Kalıplaşmış konuların yerini günlük yaşam kaynaklı konular almıştır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde şiirin ahenk özellikleriyle ilgili bir değerlendirme yapılmıştır?