ŞİİR VE DÜZYAZI TÜRLERİ – 1
1. Şiirde dize sonlarında yazılışları aynı, anlam ve görevleri farklı ses, hece ve sözcük benzeşmelerine uyak denir. Benzeşme ikiden çok sesle (harfle) olursa — uyak, iki sesle olursa — uyak, tek sesle olursa — uyak adını alır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) zengin, tam, yarım
B) tunç, tam, zengin
C) yarım, tam, cinaslı
D) yarım, redif, zengin
E) yarım, tam, zengin
2. Tarihin gözleri var surlarda delik delik
Servi, endamlı servi, ahirete perdelik
Bu iki dizeden, şiirin bütünüyle ilgili olarak aşağıdaki özelliklerden hangisi kesin olarak saptanabilir?
A) Nazım biçimi B) Ölçüsü
C) Kafiye düzeni D) Kafiye çeşitleri
E) Nazım birimi
3. Aşağıdaki dizelerden hangisi tümüyle Tekke edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?
A) Nutuk, deme, hicviye, varsağı
B) Deme, nefes, devriye, semai
C) Nefes, ilahi, devriye, semai
D) İlahi, devriye, nutuk, koşma
E) Nutuk, deme, devriye, nefes
4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tam uyak yoktur?
A) Çobanlar ateş yakmış karşı dağın üstünde
Telli pullu bir gelin ay çardağın üstünde
B) İnce beller dönüyor bürümcükler içinde
Ela gözler erimiş mor çürükler içinde
C) Sen bana en sadık bir arkadaştın
Gönlümde ateştin gözümde yaştın
D) Çıraların sesine ses verdikçe yamaçlar
Dallı yemenilerden uçuyor sırma saçlar
E) Vurdukça efelerin yere çıplak dizleri
Sarsıntıdan dağların uçuyor benizleri
5. Bir bahçedeyiz şimdi şehitlerle beraber
Bizler gibi ölmüş o yiğitlerle beraber
Lakin kalacak doğduğumuz toprağa bizden
Şimşek gibi bir hatıra nal seslerimizden
Yukarıdaki mısralar aşağıdaki şiir türlerinden hangisinin örneği olabilir?
A) Pastoral B) Dramatik C) Lirik
D) Didaktik E) Epik
6. Yokuşa yukarı keklik sekişli
İnişe aşağı tavşan büküşlü
Düşmanın görünce şahin bakışlı
Kuğuya benziyor boynu kır atın
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Didaktik bir şiirdir.
C) Kafiye kullanılmıştır.
D) Tezat sanatına yer verilmiştir.
E) Benzetmeye başvurulmuştur.
7. Aşağıdaki dizelerin hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?
A) Bir vakte erdi ki bizim günümüz
Yiğit belli değil mert belli değil
B) Kesilir kelleler boşatır kanlar
Yığın olur leşler meydan içinde
C) Ok atılır kalasından
Hak saklasın belasından
D) Her gelip geçtikçe selam vereyim
Nişangah taşına yüzün süreyim
E) Aç mısın yok mudur ekmeğin aşın
Odan ne karanlık yok mu atlasın
8. Kaside (I) genellikle övgü amaçlıdır. Beyit sayısı 33 ile 99 (II) arasında değişir. Şairin adının geçtiği beyte taç beyit (III) denir. Kasidenin ilk beytine makta (IV) adı verilir, en güzel beytine ise beytü’l kasid (V) denir.
Yukarıda numaralanmış yerlerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A)l. B) II. C) III. D) IV. E)V.
9. Hırçın fırtınadan örselenmeden dal
Ateş yanar gibi açılan çiçek
Yavrusuna bakan kaplandan uysal
Kaynağı eğilmiş ceylandan ürkek
Yukarıdaki dörtlüğün kafiye düzeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çapraz kafiye B) Düz kafiye
C) Sarma kafiye D) Tunç kafiye
E) Cinaslı kafiye
10. Aşağıdakilerden hangi ikisi Divan edebiyatı nazım şekillerinden değildir?
A) Gazel – kaside B) Kaside – mesnevi
C) Müstezat – kıta D) Tuyuğ – rubai
E) Nefes – semai
11. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif yoktur?
A) Dünyaya geldiğim anda
Yürüdüm aynı zamanda
B) Güzel yüzün görülmezdi
Bu aşk bende dirilmezdi
C) O beyaz bir kuştu, ak kanatlıydı
Yel gibi dağları aşan atlıydı
D) Benim gördüğüm bir kelebek
Dolaşıyor çiçek çiçek
E) Tabirin sığmaz kaleme
Derdin dermandır yâreme
12. Düşünme boş gelse posta tatarı
Siperden akın var yarın dışarı
Aşağıdakilerden hangisi, kafiye çeşidi yönünden yukarıdaki beyitle benzerlik gösterir?
A) Aşina çehre azaldıkça duraktan durağa
Acı bir hatıra enkazı çöker ortalığa
B) Arka bir dalgalı umman yığını
Önde bilmem geçidin nereye çıkıp yardığını
C) Uzaktan gelirken derin akisler
Kapadı geçtiğim yolları sisler
D) Siyah uzun saçların beyazlandığı zaman
Aşkımızın şahidi olan yollarda gezin
E) Hani o gezmeler kırda denizde
Hani o cümbüşler sazlar temmuzda
CEVAPLAR
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
| A | B | E | A | E | B | A | D | A | E | D | B |
