ŞİİR VE DÜZYAZI TÜRLERİ – 2
1. 1884 yılında doğan Halide Edip, Milli edebiyatın ünlü kadın romancısıdır. Oldukça yalın bir dili vardır. İlk romanlarında güçlü kadın tipleri yaratmıştır. Kurtuluş Savaşı’nı, Doğu — Batı kültür farklılıklarını romanlarında işler. Kimi yapıtlarında, Pan-Türkizm çizgisinde olduğu görülür. “Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye” önemli romanlarıdır.
Yukarıdaki yazının türü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eleştiri B) Otobiyografi
C) Deneme D) Biyografi
E) Anı
2. Önemli kişilerin yıkımlarını konu alır. Çatışma, tutkusal gerilim en önemli motiflerdir. Çözümü gerçekleştirecek olay, bu motiflerden doğar. Dil mükemmeldir, akıl ve mantık ön plandadır. Sophokles’in “Kral Oidipus” ve “Elektra” adlı eserlerini bu türe örnek verebiliriz. Üç birlik kuralı değişmez özelliğidir.
Parçada sözü edilen tiyatro türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tragedya B) Komedya
C) Dram D) Melodram
E) Epik tiyatro
3. Özgürce seçilen bir konuda gelişen, düşünsel boyutlar içeren bir düzyazı türüdür. Bu türde yazar, karşısında bir okuyucu olduğunu hesaba katmaz, bir yazarımıza göre o, “ben” den yola çıkar. Yazar, asla kanıtlamalara gitmez, yorumu okuyucuya bırakır. Suut Kemal Yetkin, Sabahattin Eyüboğlu edebiyatımızda bu türün temsilcileri sayılabilir.
Parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fıkra B) Makale
C) Eleştiri D) Deneme
E) Röportaj
4. Divan edebiyatındaki mersiyenin karşılığı Halk edebiyatında -— adını alır. Yine Divan edebiyatındaki hicviyenin karşılığına Halk edebiyatında -— denir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Ağıt, koçaklama
B) Güzelleme, taşlama
C) Ağıt, güzelleme
D) Taşlama, destan
E) Ağıt, taşlama
5. Ünlü bir şairin şiirine karşı başka bir şair tarafından aynı ölçü ve uyakla yazılmış şiire ne ad verilir?
A) Nazire B) İnşa
C) Tezkire D) Münşeat
E) Mersiye
6. Aşağıdakilerden hangisi, parantez içinde belirtilen şiir türünün bir özelliği değildir?
A) Kahramanlık şiiri diye bilinir; bir milletin hayatını yakından ilgilendiren tarihi olayları dile getirir. (Epik şiir)
B) Akıldan çok duygulara seslenen, insanda bir güzellik hissi uyandırmaya çalışan şiir türüdür. (Lirik şiir)
C) Acıklı ve üzüntü verici olayları konu edinir; manzum olarak yazılan tiyatrolarda söz konusudur. (Didaktik şiir)
D) Tabiat, kır hayatı ve çobanlarla ilgilidir; çobanlar ve çobanların hayatındaki ilginç olayları ele alır. (Pastoral şiir)
E) Toplum hayatında aksayan yönleri, düzensizlikleri güldürü öğesini de katarak dile getiren şiirlerdir. (Satirik şiir)
7. I. Bir yazarın veya kişinin o güne ait duygularını, düşüncelerini, tarihini de belirterek ortaya koyan yazı türüdür.
II. Bir yazarın günlük aktüel olaylarla ilgili duygu ve düşüncelerini, okuyucuyla konuşurcasına anlattığı yazılardır.
III. Gezilip görülen yerlerin ve onlarla ilgili izlenimlerin anlatılmaya çalışıldığı düzyazı çeşididir.
IV. Kahramanları, olağanüstü varlıklar olan, bilinmeyen bir yerde tamamen hayal ürünü olayların anlatıldığı sözlü edebiyat türüdür.
Yukarıda numaralanmış cümlelerde, aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden söz edilmemiştir?
A) Masal
B) Sohbet
C) Gezi
D) Günlük
E) Hikâye
8. Aşağıdaki sınıflandırmaların hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A) Gazel aruz beyit aa-xa-xa…
B) Koşma hece dörtlük abab-cccb…
C) Mesnevi aruz beyit aa-bb-cc-dd…
D) Rubai hece dörtlük aaxa
E) Mani hece dörtlük aaxa
9. Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı dört dizelik bir nazım biçimidir. Uyak düzeni (aaxa) mani ve rubaiyle benzeşir. Rubaiyle konu bakımından da ortaklığı vardır. En tanınmış şairi Kadı Burhanettin’dir.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
A) Şarkı B) Tuyuğ C) Kıta
D) Murabba E) Mani
10. Aşağıdakilerden hangisi “rubai”nin özelliklerinden biri değildir?
A) Dört mısradan oluşur ve kendine özgü kalıpları vardır.
B) Kafiye düzeni, aaxa şeklindedir.
C) Edebiyatımıza Arap edebiyatından geçmiştir.
D) Türk edebiyatında XIV. yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanmıştır.
E) Felsefi düşünceler, nükteli tasavvufi kavramlar, ele aldığı konular arasında yer alır.
11. Sanatın yalnızca bir süs varlığı olarak ele alındığı Divan edebiyatında aşırı bir yabancılaşma görülür. Sanatın yaşamın bir parçası olarak kabul edildiği halk şiirinde ise bütün örnekler, kuşlar, sevgililer, yerlidir, Anadolu’dur. Çünkü Halk ozanı duyduğunu değil gördüğünü anlatır şiirinde. Halk ozanının şiirinde Divan şairlerinin doğadışı varlıklarını göremeyiz. Sözgelimi, Halk şiirinde atmaca tavuğu yer, pilici kapıp uçar. Divan şiirinde ise güzelin sözleri olan doğan, sevenin gönlünü avlar.
Yukarıdaki parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Fıkra B) Makale C) Biyografi
D) Röportaj E) Sohbet
12. Aşağıdaki dizelerden hangisi tümüyle Âşık edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?
A) Destan, koşma, nutuk, varsağı
B) Koşma, varsağı, destan, deme
C) Deme, semai, koşma, varsağı
D) Destan, varsağı, semai, koşma
E) Semai, devriye, nefes, destan
13. Aşağıdakilerden hangisi, gezi yazısının özelliklerinden biri değildir?
A) Gezilen yerleri tarih, coğrafya, kültür vb. açılardan yansıtır.
B) Amaç, okuyucuyu gezilen yer hakkında bilgilendirmektir.
C) Sıradan bir olayı bile bilimsel bir dille yansıtır.
D) Gözlemleri aktarırken hayal unsurlarına pek yer vermez.
E) İnsanda gezme, görme duygusunu uyandırır.
Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi
CEVAPLAR
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| D | A | D | E | A | C | E | D | B | C | B | D | C |
