AYT Edebiyat Denemesi – 17 (Test Çöz – Online)

Çocukluk (I) yıllarımın o karanlık(I) dönemini aralasam(I) hep o kenarı yakılmış, (I) sararmış(I) fotoğraf gözümün önüne gelir.

Bu cümledeki altı çizli sözcüklerin hangilerinde me­cazlı söyleyişe yer verilmiştir?

A) I ve II                     

B) II ve III                     

C) II ve IV

D) III ve IV                    

E) IV ve V

-------;   duygunun, coşkunluğun ve hayalin anlatımıdır.Konularını tarih ve ulusal kültürden alır. Aşk, ölüm, doğa, özgürlük gibi konular işlenir. Insan ruhuna önem verilerek karşıtlıklardan yararlanılır. Gerçek bir yönüyle değil; çirkin, bozuk, gülünç gibi bütün yönleriyle ele alınır. Sanat toplum içindir, anlayışı hâkimdir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han­gisi getirilebilir?

A) Romantizm             

B) Klasisizm             

C) Realizm

D) Natüralizm              

E) Sürrealizm

Bir sanatçının hangi çağda ve nasıl yaşadığını, ne gibi olaylarla karşılaşıp onlar hakkında neler düşündüğünü bilmezsek ------.

Bu  cümlenin  sonuna,   düşüncenin  akışına  göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A)   sanatçıyla ilgili sağlıklı bir değerlendirme de yapa­mayız

B)   dönemin sosyal yaşamıyla ilgili fikir sahibi de ola­mayız

C)   eserleri hakkında yanlış değerlendirmeler yapabiliriz

D)   sanatçının zihniyetini anlayamayız

E)   eseri başarılı şekilde değerlendirebiliriz

Millî değerlere bağlı sanatçılar, yeniliğe karşı olmamak­la birlikte geleneklere de ters düşülmemesi gerektiğini savunmuşlardır. Şiirin bir düşünceyi savunmada araç olarak kullanılmasını yanlış bulmuşlardır. Hece ve aruz ölçüsüyle ve serbest tarzda şiirler yazmışlardır. Konuşulan Türkçenin edebiyat dili olması gerektiğini savunmuşlardır. Mehmet Çınarlı, Munis Faik Ozansoy, Mustafa Necati Karaer, Yavuz Bülent Bakiler, Ilhan Geçer, Gültekin Samanoğlu, Nevzat Yalçın başlıca temsilcileridir.

Bu parçada kendilerinden söz edilen şiir topluluğu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yedi Meşaleciler                               

B) Beş Hececiler

C) Hisarcılar                                          

D) Garip

E) İkinci Yeni

(I) Mustafa Kutlu, eski bir semti anlattığı bu eserinde; müzik, insan manzaraları, resim gibi ögeleri de ser­piştiriyor yazdıklarına. (II) Hatta bütün bu ögeler, akşam­ları bu semtin nabızının attığı bir evin eşliğinde, bütünlük ve kişilik kazanıyor. (III) Bu evde yaşayanlar, ayrı ayrı öykülerde yer alıyorlar. (IV) Evin kendisi de yazarın ustalığıyla canlı, derin anlamlı bir öykü kişisine dö­nüşüyor. (V) Bu binadaki eski eşyalar, hüzünleri ve se­vinçleri dile getirmenin araçları hâline dönüşüyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) I              B) II              C)III              D) IV              E) V

I.  Türk edebiyatının taşlara yazılmış ilk eseridir.

II.   Danimarkalı Wilhem Thomsen tarafından okunmuş­tur.

III.   On dört harfli bir alfabeyle yazılmıştır.

IV.   Eserlerin bir kısmında, Budist ve Manihaist inanç unsurları anlatılmaktadır.

V.    Eserlerin bir yüzü Çince yazılmıştır.

Yukarıdaki ifadelerin hangilerinde Uygur edebî metin­lerinin özellikleri yansıtılmıştır?

A) I ve II                      

B) I ve III                      

C) II ve III

D) III ve IV                     

E) IV ve V

Kuşlar arasında yarasa neyse düşünceler arasında kuş­ku odur. Ikisi de hep alacakaranlıkta uçar. Kuşkularımızı baskı altına almak, hiç değilse gözaltında bulundurmak zorundayız. Çünkü onlar kafamızı bulandırır. Arkadaşla­rımızı yitirmemize yol açar, içimizi altüst edip insanı çığ-rından çıkarırlar. Kralları zorbalığa, kocaları kıskançlığa, bilge kişileri bocalamalara sürükler kuşku. Gönlümüzün değil, kafamızın yetersizliğidir kuşkular. Yiğit yaratılıştaki kişilere kuşkunun pek zararı dokunmaz. Çünkü böyleleri, çoğunlukla enine boyuna düşünür, haklı bir neden bul­madıkça da bir konuda kuşkuya kapılmazlar.

Bu  parça aşağıdaki yazınsal türlerin  hangisinden alınmış olabilir?

A) Deneme                    

B) Makale                    

C) Fıkra

D) Eleştiri                     

E) Biyografi

Etkileyici bir yazınsal dili var, Ayfer Tunç’un. Buruk, hü­zünlü çağrışımlar uyandıran bir dil. Yok olmaya, yitmeye yüz tutmuş kültürlerin öfkesini içinde saklayan, çığlığa dönüşememiş, yumuşak iç çekişleriyle yüklü dünyaların alçak gönüllü öykülerini anlatan bir dil. Türleri giderek azalan eski insanları ve günümüz toplumunun uyumsuz­luklarını bu üslupla anlatmayı seçiyor yazarımız. Ayrıntılardaki zenginlik ve renklilik, öykülere derinlik kazandırıp farklı bir boyut getiriyor.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır?

A) Tanımlama                                     

B) Açıklama

C) Örnekleme                                     

D) Öyküleme

E) Tartışma

Bu yaşıma kadar nasıl heyecanla yazıyorsam şimdi de aynı heyecanla yazmaya devam ediyorum. Bazı zaman­lar küçücük kırılmalarım oluyor ama yine de yazmaktan vazgeçmiyorum. Yaşadığım her şeyi insanlara duyurmak istiyorum. Hissettiklerimi paylaşmak beni mutlu ediyor, bana huzur veriyor.

Bu parçadaki ses olaylarına aşağıdakilerden hangisi örnek gösterilmez?

A)   Kaynaştırma harfi

B)   Ünlü düşmesi

C)   Ünlü daralması

D)   Ünsüz benzeşmesi

E)   Ünsüz yumuşamasına aykırılık

(I) Karasal alanlardaki petrol boru hatlarında sızıntılar ol­makta, denizlerdeki petrol taşımacılığı sırasında da bazı kazalar meydana gelmektedir. (II) Bunun sonucunda fo­sil yakıt olan petrol veya petrol türevi maddelerin toprağa ve suya karışmasıyla çevre kirliliği oluşmaktadır. (III) Bi­lim insanları, birtakım bilimsel araştırmalar sonucunda petrol kirliliğini temizlemek için bakterileri kullanma yolu­na gitmişlerdir. (IV) Bazı bakteri türlerinin petrole daya­nıklı olduğu ve petrolü ayrıştırdıkları tespit edilerek bu bakterilerin üretimi artırılmaya çalışılmıştır. (V) Örneğin, petrolü ayrıştıran bakterilerin çoğaldığı kültür ortamlarına fosfor eklenmesi, bu bakterilerin üreme hızını artırmak­tadır. (VI) Bu bakteriler petrol sızıntıları olan alanlara bırakılarak buralar temizlenmiş ve böylece doğal denge, kendi imkânlarıyla korunabilmiştir.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa­ragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?

A) II             B)III             C) IV             D)V             E) VI

Yazar, kendi sanat anlayışına uygun bir komedya oluş­turuyor eserlerinde. Çünkü bu yazar, görselleştirdiğini kavramsallaştırmak için çabalıyor. Bu yolda ilerleyerek buna ulaşmanın taşlarını döşüyor sürekli.

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Gerekli ön hazırlıkları yapmak

B)   Eseri düşünce açısından güçlendirmek

C)   Doğallığı sağlamaya çalışmak

D)  Anlatımın etki gücünü artırmak

E)   Eserde farklılık oluşturmak

13. yüzyıl sonlarıyla 14. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Mutasavvıf kişiliğe sahip olan şair, Kırşehir’de bir Mevlevi tekkesi kurmuş, orada şeyhlik yapmıştır. Feridüddin-i Attar’ın Mantuku’t Tayr adlı yapıtını Türkçeye çevirmiştir. Bu çevirisine Attar’ın birçok hikâyesini almamış, onların yerine Mesnevi, Kelile ve Dimne ile Kâbusname’den kıs­salar eklemiştir.

Bu parçada tanıtılan edebî şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nesimî                 

B) Aşık Paşa                

C) Gülşehri

D) Ahmedî                    

E) Şeyhî

Zihni dert elinden her zaman ağlar

Sordum ki bağı ağlar, bağban ağlar

Sümbüller perişan, güller kan ağlar

Şeyda bülbül terk edeli bu bağı

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

A)   On birli hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.

B)   Birim değeri dörtlüktür.

C)   Lirik şiire özgü nitelikler ağır basmaktadır.

D)   Redife yer verilmiştir.

E)   Zengin kafiye kullanılmıştır.

Milliyetçilik akımının Türk şiirindeki ilk temsilcisidir. Hece ölçüsünün uzun kalıplarını kullandığı için şiirleri düzya­zıya yakınlaşmıştır. Şiirlerinde halkçılık ve milliyetçilik düşüncesi egemen olup bireysel duygulara ve doğaya yer vermemiştir. Sade bir Türkçe kullanarak yazdığı şiirleriyle geniş halk kesimlerine ulaşmayı, toplumsal sorunları halkçı bir tutumla dile getirmeyi amaçlamıştır. Türkçe Şiir­ler, Tan Sesleri, Turan’a Doğru eserleriyle ünlenmiştir.

Bu parçada tanıtılan edebî şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ziya Gökalp                              

B) Halide Edip Adıvar

C) Refik Halit Karay                      

D) Ömer Seyfettin

E) Mehmet Emin Yurdakul

Sanat yaşamına şiirle giren, öykülerle devam eden sa­natçı, konularını Çankırı, Çorum dolaylarından, cezaevi yaşantılarından, Kurtuluş Savaşı’ndan, eşkıya menkı­belerinden almış; yapıtlarında törelere bağlı köy düze­nini ve sorunlarını incelemiş ve eleştirmiştir. Yerli dekor ve renkleri ustalıkla kullanarak gerçek bir Anadolu romanı oluşturmuştur. Yorgun Savaşçı ve Devlet Ana en fazla tanınmış eserleridir.

Bu parçada tanıtılan edebî şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fakir Baykurt                                    

B) Kemal Tahir

C) Orhan Kemal                                    

D) Necati Cumalı

E) Yaşar KemalA

Tutuşup kül olan ocaklarından

Şahlanıp köpüren ırmaklarından

Hudutlarda gaza bayraklarından

Alnına ışıklar vuranlardandır

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine özgü nitelik­ler ağır basmaktadır?

A) Lirik şiir              

B) Didaktik şiir              

C) Epik şiir

D) Pastoral şiir            

E) Satirik şiir

Aşağıdakilerden hangisi Servetifünun edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A)   Tanzimat  Dönemi’ndeki   kanun,   hak,  adalet  gibi kavramlar terk edilmiştir.

B)   Romanda realizmin, şiirde sembolizm ve parnasizmin etkisinde kalınmıştır.

C)   Batılı anlamdaki hikâye ve romanda başarılı yapıt­lar verilmiştir.

D)   Şiirde eski şekiller aracılığıyla yeni konular işlen­miştir.

E)   Sanatçılar, toplumdan kopuk yaşamış; âdeta bir yük­sek zümre, aydın edebiyatı oluşturulmuştur.

Bedava yaşıyoruz, bedava

Hava bedava, bulut bedava

Dere tepe bedava

Yağmur çamur bedava

Bu parçada “hava, bulut, dere-tepe, yağmur-çamur” gibi birbiriyle uyumlu sözcükler kullanılarak aşağıdaki­lerden hangisi gerçekleştirilmiştir?

A) Tezat                       

B) Teşbih                       

C) Intak

D) Tenasüp                  

E) Ad aktarması

(I) Şiirde sade ve özentisiz olmayı, süsten uzak kalmayı tercih etmişlerdir. (II) Ilk şiirlerinde aruz ölçüsünü kullan­mış, sonra hece ölçüsüne yönelmişlerdir. (III) Hece ölçü­süyle serbest müstezat yazmayı da denemişlerdir. (IV) Işlenen temalar, sıradan okurun anlayamayacağı nite­liktedir. (V) Düzyazıdaki söz dizimini şiire yansıtmışlardır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde Beş Hececilerle ilgili bir bilgi yanlışı bulunmaktadır?

A) I              B) II              C)III              D) IV              E) V

Aşağıdakilerden hangisi Fecriati edebiyatının özel­liklerinden biri değildir?

A)   Şiir dilleri sanatlı, ağır ve süslüdür.

B)   Yurdun sanata ve bilime ihtiyacı olduğunu düşünen sanatçılar, edebiyatın önemini ve ciddiyetini halka anlatmak gerektiği fikrini savunmuştur.

C)   Eserlerinde toplumsal konulardan uzak durarak aşk ve tabiat konularını işlemişlerdir.

D)   “Sanat, şahsi ve muhteremdir.” diyerek gayelerinin halka ve sanata hizmet olduğunu savunmuşlardır.

E)   Şiirde, parnasizm ve romantizm akımlarının etki­sinde kalmışlardır.

Edebiyat dergileri, ünlü sanatçıların oluşturduğu her yapıtı yayımlamakla sanat dünyamıza iyilik yapmıyorlar.

Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangileri ya­pım ve çekim ekini birlikte almamıştır?

A) I ve III                     

B) I ve IV                      

C) II ve IV

D) II ve V                      

E) III ve V

17. yüzyılda yaşamıştır. Nerede doğduğu ve öldüğü kesin olarak bilinmemektedir. Cezayir’den Bağdat’a ka­dar birçok yerde savaşmış, destanlar ve ağıtlar düzmüş bir yeniçeri ozanıdır. Şiirlerinde, çağının önemli tarihsel olaylarını yansıtmıştır. En önemli eseri, Bağdat kuşat­masında şehit düşen Genç Osman için yazdığı des­tandır.

Bu  parçada tanıtılan   halk  ozanı  aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kayıkçı Kul Mustafa                   

B) Yunus Emre

C) Kaygusuz Abdal                          

D) Hacı Bektaş-ı Veli

E) Pir Sultan Abdal

(I) Efsanelerle halk hikâyerinin büyük bir benzerliği yok­tur. (II) Yalnız, zamanla bazı halk hikâyeleri efsaneleş­miştir. (III) Efsanlerdeki kahramanlar, olağanüstü güç­lere sahip olmalarına karşın Tanrı veya yarı Tanrı de­ğildir. (IV) Efsaneler, bu özellikleriyle kahramanları ge­nellikle Tanrı ve yarı Tanrı olan mitlerden ayrılır. (V) Ef­saneler, kendi başlarına bağımsız bir tür olmakla birlik­te diğer sözlü edebiyat türleri arasında da değerlendiri­lebilir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri birleşik cümle değildir?

A) I ve II                      

B) I ve IV                     

C) II ve III

D) II ve V                      

E) III ve IV

Romanlarımda insanın doğayla olan ------- ayrıntılarıyla -------.

Bu  cümlede  boş  bırakılan  yerlere  aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

A)   ilişkisini - gözlemledim

B)   beklentisini - gözlemledim

C)   ilişkisini - anlattım

D)   düşüncesini - anlattım

E)   beklentisini – tartıştım