Cümlenin Öğeleri – 1

CÜMLENİN ÖĞELERİ – 1

1) Bu güne kadar onun yanında olanlar, zaten içten sevmedikleri belliydi, aniden onu terk ettiler.

Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)Özne bir söz öbeğinden oluşmuştur.

B)Yüklemi bileşik zamanlı basit bir fiildir.

C)Ara söz cümlenin hiçbir öğesi olmayan cümle dışı unsur niteliğindedir.

D)Yüklemi geçişsiz etken bir fiildir.

E)Özne, zarf tümleci, nesne  ve yüklemden oluşmuştur.

 2)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir öğe vurgulanmıştır?

A)Ben, masadan tabakları kaldırdım.

B)Dünkü derste bu konuyu anladım.

C)Bu sabah elbiseyi temizledim.

D)Biriktirdiği parayla oyuncak aldı.

E)Bu kalemi çantadan ben çıkardım.

 3)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde  nesne açıklayıcısıyla birlikte verilmiştir?

A)Necip Fazıl’ı, tanınmış şairi, her yönüyle  anlatan bir kitap bu.

B)Kardeşini, çok sevdiği insanı, kaybetmenin acısına dayanamadı.

C)Ankara’ yı, yıllardır yaşadığım bu büyük kenti, çok arıyorum.

D)Evin bazı bölümleri, salonu ve mutfağı, bakıma alındı.

E)Arkadaşlarımdan biri, fakülte arkadaşım, kitaplarımı tanıtmamda yardımcı oldu.

 4)Cümlede önemsenen öğeyi vurgulamanın  bir yolu da onu yükleme yaklaştırmaktır.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç vurgulanmıştır?

A)Salondakiler komedyeni ayakta alkışladı.

B)Bu yıl okullar on altı  Eylül’ de açılacak.

C)Okula birazdan gideceğiz.

D)Bu sabah okula giderken onu caddede gördüm.

E)Bu konuları bana o anlatmıştı.

 5)Deniz kirliliği sebebiyle ölmüş ve sahile vurmuş balinalar, tırlarla depoya kaldırıldı.

Yukarıdaki cümlenin öğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A)Özne, zarf tümleci, dolaylı tümleç, yüklem

B)Özne, dolaylı tümleç, nesne, yüklem

C)Özne, dolaylı tümleç, yüklem

D)Zarf tümleci, dolaylı tümleç, nesne, yüklem

E)Dolaylı tümleç, özne, nesne,yüklem

 6)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sadece özne ve yüklemden oluşmuştur?

A)Tarihi eserler, bir bir yok oluyor.

B)Hiç gülmeyen biri olarak tanınır.

C)Gelecekten ümidini hiçbir zaman kesmedi.

D)Okuldan gelince bir saat dinleniyordu.

E) Eve getirdiği güller, soluvermişti.

 7)Aşağıdakilerden hangisinde soru, cümlede bildirilen işi yapanı bulmaya yöneliktir?

A)Verdiğim elbiseyi yıkadın mı?

B)Sen hangi ayakkabıyı beğendin?

C)Seni bu kadar ne üzüyor?

D)Onu ne kadar bekleyeceğiz?

E)Beni nerede bekledin?

 8)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öğelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır?

A)İçime akan satırlarda / onların yürek atışlarını  / duyarım.

B)Odama / sabah güneşiyle  / bir ışık  / dolar.

C)Arnavut kaldırımlı taş sokaklar / uzun bir süre / unutuldu.

D)Yolun / sonu / uzun bir yolculuktan sonra / göründü.

E)Annesini çağırmak için / az önce evden / ayrıldı.

 9)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde arasöz yoktur?

A)Tanıdık olduğumuz, öğrendiğimiz birçok olayı yazıya dökeriz.

B)Öğretmenlerimize, kendilerini eğitim öğretim yolunda feda etmiş kişilere, yardımcı oldum.

C)Bana gelirken, geçen geldiğinde unutmuştun, mutlaka kitabımı getir.

D)Her sabah bu yoldan, babasını trafik kazasında kaybettiği yerden, geçerken hüzünlenir.

E)Sevdiği tüm çiçekleri,gül ve nergis başta olmak üzere, bir bir suladı.

 10)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç, nesneleri birbirine bağlamıştır?

A)Hem arkadaşları hem öğretmenleri ondan şikayetçiydi.

B)Çocuk ve annesi mağazaya girdi.

C)Kızını ve oğlunu çok özledi.

D)Okumak ve yazmak herkesin görevidir.

E)Şehriye çorbasından ve tavuk soteden nefret ederdi.

 11)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde arasöz vardır?

A)Mehmet Akif Ersoy halkını tanıyan, onları yüreğinde yaşatan gerçek bir aydındı.

B)Mehmet Akif Ersoy, edebiyat ve fikir dünyasında kendini tanıtmış bir yazardı.

C)Mehmet Akif Ersoy, hayal ve düşünce zenginliklerinin ortasında yaşamıştır.

D)Mehmet Akif Ersoy, düşüncelerini en güzel şekilde ifade edebilen yazarımız, bugün çok aranıyor.

E)Mehmet Akif Ersoy, edebi kültürümüze çok güzel eserler kazandırmıştır.

 12) (I) Dün akşam (II) Ankara’ ya geldiğinde (III) misafirleri (IV) otobüs garında (V) karşıladık.

“Biz” sözü bu cümlede numaralanmış yerlerden hangisine getirilirse özne vurgulanmış olur?

A) I                B) II                C) III          D) IV                        E) V

 13)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç kullanılmamıştır?

A)Bu kitabı okuduktan sonra ona ver.

B)Benim okula gitmediğimi kimden duydun?

C)Senden bunu beklemezdim.

D)Tüm misafirler yapılan yemekleri çok beğendi.

E)Kitapta bir konu eksikti.

 14)Evin çatısında oturan bu çocuklar nereye bakıyorlar?

Bu cümleye verilecek cevap cümlenin hangi öğesi olur?

A) Özne                                  B) Zarf Tümleci

C) Dolaylı Tümleç                    D) Yüklem

E) Nesne

 15)Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret zamiri nesne görevindedir?

A)Defteri kaplayınca ona verirsin.

B)Arkadaşları her zaman bu konuda duyarlıydı.

C)Şunu aldığın yere koyar mısın?

D)Burası gerçekten piknik yapılmaya uygun bir yer.

E)Ben üniversite sınavını kazanabilmek için çok çalıştım.

 16)Yakup Kadri, Yaban’da, özellikle köy gerçeklerini anlatımda kuruluğa düşmeden eleştirel bir tutumla yansıtmıştır.

Bu cümlenin öğeleri aşağıdakilerden hangisinde sırayla verilmiştir?

A)Özne, zarf tümleci, nesne, dolaylı tümleç, yüklem

B)Özne, dolaylı tümleç, nesne, zarf tümleci, yüklem

C)Zarf tümleci, özne, dolaylı tümleç, nesne, yüklem

D)Dolaylı tümleç, nesne, özne, zarf tümleci, yüklem

E)Nesne, özne, dolaylı tümleç, zarf tümleci,   yüklem

 www.dersimizedebiyat.org

Edebiyat / Dil ve Anlatım Kaynak Sitesi

CEVAPLAR

1  B5  A9    A13  D
2  E6  E10   C14   C
3  C7   C11   D15   C
4  D8   D12   E16   B