EDEBİ SANATLAR – 5
1. Selamın geçiyor besbelli
Yeşerdi telgraf telleri
Yukarıdaki dizelerde görülen söz sanatının benzeri aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Ekmek Leyla oldu bre dostlarım
Mecnun oldum peşi sıra giderim
B) Taze elinden gülü vermez misin?
Gül gibi yahut gülüvermez misin?
C) Sen yoksun diye bahçemde
Çiçekler açmıyor bak
D) Akşam, yine akşam, yine akşam
Göllerde bu dem bir kamış olsam
E) Bir ateş düştü canıma
Yararım kimseler bilmez
2. Beni göğsünde bir gül gibi sayardı
Yar benden incinir şimdi
Yukarıdaki dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tevriye
B) Tezat
C) Cinas
D) Aliterasyon
E) Kinaye
3. Sadece benzeyen ve kendisine benzetilen iki öğeden oluşan benzetmelere “kısaltılmış benzetme (teşbih-i beliğ)” denir.
Aşağıdakilerden hangisi bu tanıma uygun bir kullanımda değildir?
A) Yurt anadır.
B) Vakit nakittir.
C) Mehmetçik aslandır.
D) Ülkem cennettir.
E) Vakit değerlidir.
4. I. Kadın, genç kız kadar hareketliydi.
II. Alem sele gitti gözüm yaşından.
III. Eylül küsmüş, sararmış yollarda.
IV. Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır.
V. Yarimin kaşları narin bir keman gibi.
İçerdikleri söz sanatlarına göre numaralı dizeleri ikişerli gruplarsak hangisi dışta kalır?
A) V B) IV C) III D) II E) I
5. Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini
Yazık olmuş o güzlerden sana akan yaşlara
Bir zamanlar sevginle ateşlenen başımı
Dizlerinin yerine dayasaydım taşlara
Bu dörtlükte altı çizili sözde görülen edebi sanat aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kinaye
B) Teşbih
C) Tenasüp
D) Cinas
E) Tevriye
6. “Sezai Karakoç’u okumak; Satre’i, A. Camus’u, Victor Hugo’yu, Şeyh Galip’i, M. Arabi’yi, M. Akif’i okumaktır.”
Yukarıdaki cümlede görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecaz-ı Mürsel
B) Kinaye
C) Teşbih
D) Telmih
E) Tecahül-i Arif
7. İstanbul… ey İstanbul ey!
Acılar kraliçesi…
Umudun ve direncin yorgun anası!
Ve ay, çıldırmak üzere olmanın
Çamurlu ikonası!
“Bu dizelerde şair İstanbul’u duyan, düşünen, hareket eden bir insan kişiliğine bürümüştür.”
Böyle bir kullanım hangi söz sanatını örneklendirir?
A) İntak
B) Teşbih
C) Teşhis
D) Telmih
E) İstifham
8. Prometheus’tum zincire vurulurken
Ciğerimi kartallara yedirdim.
Spartaküs’tüm köleliğin çığlığında,
Aslanlara yem oldum, tükendim.
Kör kuyuların dibinde Yusuf’tum,
Kerbela çölünde Hüseyin.
Zindanlarda Cem Sultan,
Sehpalarda Pir Sultan.
Ve Madımak’ta otuz yedi can…
Yukarıdaki dizelerde bulunan en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tecahül-i arif
B) Cinas
C) Mübalağa
D) Telmih
E) Leff ü Neşr
9. Dünya kırk kulplu kazan,
Bir kulpundan tut sen de kazan.
Bu dizelerde altı çizili sözcüklerle yapılan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tevriye
B) Aliterasyon
C) Cinas
D) Seci
E) Asonans
10. Vahdedün şarabından
Bir cür’a nûş edeyin
Enel-Hak çağuruben
Dara gireyim Mevla
Bu dörtlükteki söz sanatı aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Telmih
B) Cinas
C) Leff ü Neşr
D) Nida
E) Tezat
11. Bi lodos lazım şimdi bana,
bi kürek bi kayık.
Zulada birkaç şişe yakut,
yer gök kırmızı.
Yukarıdaki dizelerde altı çizili sözcükte görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Teşbih
B) İstiare
C) Kinaye
D) Cinas
E) Tezat
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde teşhis (kişileştirme) sanatı yoktur?
A) Ben ağlarım çayır ağlar çimen ağlar.
B) Sakarya’nın sular nâmın söyleşir.
C) Kuşlar Kemal’im der günler günü çağrışır.
D) Dev boyunlu morca dağlar divan durmuş bekleşir.
E) Her geçen seni bizden parça parça götürür.
CEVAPLAR
1 C 2 A 3 E 4 C | 5 A 6 A 7 C 8 D | 9 C 10 A 11 B 12 E |