İçindekiler
Makale Türü Nedir, Özellikleri, Temsilcileri Nelerdir?
Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir tezi savunmak, desteklemek için yazılan yazılara makale denir.
Makaleler; gazete makaleleri ve dergi makaleleri olmak üzere iki kısımda değerlendirilmektedir.
Gazete makaleleri; konusunu sosyal, siyasi ve toplumsal sorunlar gibi günlük olaylardan alır.
Gazete makalelerini konu hakkında bilgisi olan herkes yazabilir.
Sade akıcı, samimi bir dil kullanıldığı için fıkra türüne yakındır.
Dergi makalelerinin konusu akademik konulardır. Uzmanlık gerektirir.
Gazetelerin çoğunlukla ilk sayfasında yer alan ve o gazetenin genel fikrini temsil eden yazılara başmakale, bu yazıyı yazan kişiye de başyazar denir.
Amaç bilgi ve fikirleri başkalarına açıklamak olduğu için ağırbaşlı, ciddi, kolay anlaşılır, yalın, pürüzsüz bir dil kullanılır.
Öne sürülen düşünce ve tez nesnel bir nitelikle ele alınıp birtakım bilgi, belge ve araştırma verilerinden yararlanılarak kanıtlanır.
Söz oyunlarına başvurulmaz, süslü anlatımdan uzak durulur. Düşünceler doğrudan aktarılır.
Her türlü konuda makale yazılabilir.
Öğretici fikir yazısı olduğu için daha çok açıklayıcı anlatım biçimi kullanılır.
Gazete ve dergilerde yayımlanır.
Batıda çok eski örnekleri bulunan bu tür bizde ilk örneklerini Tanzimat Dönemi’nde vermiştir.
NOT
İbrahim Şinasi‘nin yazdığı Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi edebiyatımızdaki ilk makaledir. Bu tür bizde ancak Cumhuriyet Dönemi‘nde çağdaş bir kimlik kazanmıştır.
Makale ile sohbet arasındaki farklar:
Makale, konuyu derinlemesine inceler; sohbet, konuyu yüzeysel inceler.
Makalelerde işlenen fikir savunularak ispatlanır. Sohbetlerde ise ispat gayesi yoktur.
Makalelerde daha ciddi ve sağlam ilim dili kullanıldığı halde, sohbetlerde samimi bir konuşma dili kullanılır.
