Hiçbir oyuncu, tıpatıp birbirine benzemez. Her oyuncunun sinemaya, ekrana kattığı başka bir şey vardır. Konuşması, bakışı, hareketleri ayrı özellikler taşır. Bu yönden, ben sadece şanslı olduğumu düşünüyorum.

Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı olabilir?

(ÖSS 2004)

Dünya Öykücüleri" adını taşıyan bu dizi, dünya çapında üne sahip öykücülerin eserlerinden olu­şuyor. Yapıtlar, yazarlarının kendi dilleri olan İn­gilizce asıllarıyla birlikte verilmiştir. Her kitabın başında, yazarı ve eserleri hakkında bilgi veren bir önsöz ve yazarın ayrıntılı yaşam öyküsü yer alıyor. Bu önsöz ve yaşam öyküleri, klasik dünya edebiyatının okunması gerekli yazarlarını tüm yönleriyle tanıtmayı amaçlıyor. Öte yandan kitap­ların boyutları ve kapsamlarının darlığı hem taşınma hem de okunma yönünden kolaylık ge­tiriyor.

Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen dizide yer alan kitapların bir özelliği değildir?

(ÖYS 1994)

Yazarlığın da ozanlığın da baş koşulu dille içli dışlı olmaktır. Kolay bir İş değildir bu. Bir yandan kendimiz sürekli denemeler yapacağız, bir yan­dan da dilimizde yaratılmış ürünleri eksiksiz izleyeceğiz. Bana öyle geliyor ki senin baş eksiğin bu. Düzyazısal ve şiirsel ürünleri yeterince izleyip irdelememek. Doğaçtan şiir söyleme dönemi çok­tan kapandı. Kendi yönelimlerini, yerini belirleyebilmen için Türkçenin şiir haritasını tüm bölgeleriyle tanıman gerekir her şeyden önce. Bunu yaptığın gün, dergilerin kapısının sana açıldığını göreceksin. Ya da bilmem kaçıncı dereceden bir ozan olmaktansa, iyi bir şiir okuru olmayı yeğleyeceksin. Ne dersin?

Bu parçada konuşan kişinin, karşısındakine önerdikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

(ÖSS 2004)

Onun öykülerinin en önemli özelliği anlatımdaki yalınlıktır. Anlattıkları, durmadan gelişen ve zen­ginleşen duyarlıklardan, sezgilerden ve üstü ka­palı kırgınlıklardan örülüdür. İnsanı, yaşadığı dış mekandan koparmadan, mekanın betimlemesiyle birlikte, derinlemesine ele alır. Öykülemenin akışı içinde bunun nerede bittiğini, imgelere nasıl geçildiğini anlayamazsınız. Şenliğin tam or­tasında ölüm nasıl belirir, bir çocuk ansızın nasıl yaşlanır, aşk nasıl yok olur, yaz nasıl biter bile­mezsiniz.

Bu parçada sözü edilen öykücünün tutumuyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

(ÖYS 1994)

Üzerinde yıllarca çalışarak hazırladığı kitaplarını sürekli gözden geçirir, yeniden yazardı. Böylece bilgisini, geliştirip zenginleştirdiği kitaplarıyla, okurlarına aktarmayı başarırdı. En karmaşık ko­nuları bile herkesin anlayacağı bir biçimde yalınlaştırırdı. Kısacası duruluk ve yalınlık onun anlatımının en belirgin özellikleriydi. Ancak onun bu yönü sizi yanıltmasın. Anlatımı ne denli yalınsa düşünsel yönden de o ölçüde derindir. Bu bakım­dan onun kitaplarını dikkatlice okuyanlar bu dikkatlerinin ödülünü fazlasıyla alacaklardır.

Bu parçada sözü edilen yazarın yapıtları için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

(ÖYS 1994)

Bilmiyorum eski dergiler gözden geçiriyor mu­sun? Bunların kimilerinde, okurlara özel bir sayfa ayrılırdı. Bu sayfada, dergiye gelen mektuplardan parçalar yer alırdı. Bunların büyük bölümünde, şimdi senin yönelttiğin türden sorular ve yakındı­ğına benzer sorunlar dile getirilirdi. Dün de böy­leydi, yarın da böyle olacak belki.

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi geti­rilebilir?

(ÖSS 2004)

Öğrencilerimin bu kadar sevdiği bir başka kitap anımsamıyorum. Gerçekten de güzel, temiz bir dili, yumuşak bir anlatımı var. Olaylar, sevecen bir yaklaşımla yansıtılmış. Ayrıca kitapta bir ço­cuğun günlük yaşamından yola çıkılarak konunun gerçeğe yaslanması sağlanıyor; fanteziler küçük okurların düş gücünü harekete geçirecek şekilde düzenleniyor. Bunlar da verilmek istenen dostluk, sevgi, dayanışma gibi kavramların kalıcılığını sağlıyor; iletiler yerini bulurken çocuğu da zihinsel yaratıcılığa yöneltiyor.

Bu parçadan, sözü edilen yapıtla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

(ÖYS 1994)

Bu eleştirmenimiz ele aldığı konuları, sorunları çok iyi biliyor Onlara yeni bir açıdan bakıyor. Eskiden ulaşılmış yargıları, bulunmuş çözümleri olduğu gibi benimsemiyor. Onları kuşkuyla karşılıyor ve onların üzerinde yeniden düşünüyor. Araştırmaya, soruşturmaya ve kaynaklara yöneliyor. Elde ettiği verileri enine boyuna inceliyor; başka bir açıdan, yeni bir yaklaşımla çözümleyip değerlendiriyor. Yargılarını bir belgeye, kesin bir bilgiye dayandırıyor.

Bu parçada sözü edilen eleştirmenin belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

(ÖYS 1994)

Bu yapıtında yazar, roman konusunda epeyce düşünmüş, çeşitli romanları ve bu romanlarda uygulanan biçimleri, kurgulan, yapısal özellikleri incelemiş görünüyor. İncelemeseydi kitap, bir ilk yapıt için doğal sayılabilecek kusurlarla dolar ta­şardı. Oysa bu yapıt, deneyimli bir yazarın, eksik­likleri azalmış, olgun bir yapıtı görünümündedir. Bu başarının temelinde, anlatımı yönlendiren, an­latımın zayıflar gibi olduğu noktalarda bütün boyutlarıyla ortaya çıkan içtenlik yatar. Evet, ya­zar, içtenliği metnin her tarafına ustalıkla yedir­meyi başarmış.

Bu parçada sözü edilen yapıtla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

(ÖYS 1994)

Bir yazarın yapıtlarında yaşamından İzler sapta­mak, eleştirmenlerin sık sık başvurdukları bir yöntemdir. Saptanan bu öğeler de edebiyat dünyasında "kolay yazarlık" diye adlandırılmıştır. Ancak kurulan bu bağlantıların bir bölümü çoğu kez birer yakıştırma olmaktan öteye gitmez. Öte yandan yazarlar da yaşamlarıyla yapıtları arasında böyle bir bağlantı kurulmasından hiç hoşlanmazlar. Onlar, kendi özel yaşamları da olsa asıl ustalığın bunu işlemede ortaya çıkacağına inanırlar. Yapıtlarını da bu inançla oluştururlar.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine deği­nilmemiştir?

(ÖYS 1994)