ŞİİR VE DÜZ YAZI TÜRLERİ – 4 

1. Bir yazarın, gazetecinin herhangi bir olayı, kişi­yi, konuyu kendi anlayışına göre yorumlayarak yazdığı, genellikle fotoğraflarla desteklenen ve soru-cevap yöntemine dayalı gazete, dergi ya­zısı türüne — denir.

Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)   Günce (Günlük)

B)   Anı (Hatıra)

C)   Gezi (Seyahat)

D)   Yaşamöyküsü (Biyografi)

E)   Röportaj (Mülakat)

2. Urfa’ya girerken “Peygamberler Şehrine Hoş­geldiniz!” tabelası karşılıyor bizi. Yazın yakıcı sıcağında “Halilurrahman Camisi”nin serin av­lularında dolaşıyoruz. Hazreti İbrahim’in yaşa­dığı yeri ziyaret etmenin manevi zevki bütün yorgunluğumuzu alıyor. Daha sonra Hazreti Eyüp Peygamberdin hastalığı süresince kaldığı mağaraya taş merdivenlerden iniyoruz.

Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden han­gisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Anı

B) Gezi

C) Eleştiri

D) Öykü

E) Roman

3.   Aşağıdakilerden  hangisi,  Divan  nesrinin özelliklerindendir?

A)   Noktalama işaretlerinden yararlanılması

B)   Kullanılan cümlelerin kısa olması

C)   Yabancı sözcük ve tamlamalarla yüklü bir dil kullanılması

D)   Söz ve ses sanatlarına yer verilmemesi

E)   Söyleyiş güzelliğine değil düşünceye ağır­lık verilmesi

4. İnsanı ve toplum yaşamını çok boyutlu yansıtan edebi türdür. Yer, zaman, kişi ve olaydan olu­şan dörtlü ayağı vardır. Eserdeki olay ve kişiler öncesi ve sonrasıyla işlenir. Öyküyle bazı açı­lardan benzeştiği hâlde öyküden çok daha ge­niş kapsamlıdır. Dünya edebiyatında önemli bir temsilci Cervantes sayılabilir.

Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdaki­lerden hangisidir?

A) Deneme

B) Roman

C) Otobiyografi

D) Tiyatro

E) Masal

5. Aşağıdakilerin hangisinde gazete yazısı tür­leri birlikte verilmiştir?

A)   Fıkra, makale, şiir

B)   Makale, roman, deneme

C)   Fıkra, makale, röportaj

D)   Anı, eleştiri, senaryo

E)   Mektup, makale, otobiyografi

6.  Hatıra (anı) türündeki yazılarda aşağıdaki özelliklerden hangisi aranmaz?

A)   Yaşananları günü gününe yazma

B)   Geçmişte yaşananları yansıtma

C)   Birinci kişi ağzından anlatma

D)   İçtenlikle yoğrulmuş bir anlatım benimseme

E)   Gözlem ve izlenimleri aktarma

7. Divan edebiyatına Türkler tarafından kazandı­rılmış bir nazım şeklidir. Halk edebiyatındaki “türkü”nün karşılığıdır. Bestelenmek için yazılır. Aşk ve güzellik konularını işler. Dörtlüklerle ku­rulur ve abab – cccb – dddb… biçiminde uyakla­nır. En tanınmış şairi Nedim’dir.

Bu parçada tanıtılan nazım şekli, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rubai                 B) Gazel              C) Kaside

D) Tuyuğ                 E) Şarkı

8. Aşağıdaki dizelerden hangisi, tümüyle Di­van edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?

A)   Şarkı – murabba – koşma – kaside – tuyuğ

B)   Şarkı – türkü – devriye – rubai – mersiye

C)   Nefes – muhammes – kaside – mani – destan

D)   Kaside – müstezat – gazel – şarkı – mesnevi

E)   Terkib-i bent – tuyuğ – semai – müstezat -rubai

9. Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde kal­bur saman içinde, develer tellal iken, pireler berber iken, ben ninemin beşiğini tıngır mıngır sallar iken bir Keloğlan varmış.

Yukarıdaki parça hangi yazı türünün girişin­den alınmış olabilir?

A) Masal                                               B) Ninni                                                C) Anı

D) Destan                                             E) Sohbet

10.           Bu tümsek, koparken büyük zelzele

Son vatan parçası geçerken ele

Mehmet’in düşmanı boğduğu sele

Mübarek kanını kattığı yerdir

Bu dörtlükte olduğu gibi savaş, kahramanlık gibi konuları işleyen şiir türüne ne ad verilir?

A) Lirik şiir                            B) Didaktik şiir

C) Epik şiir                            D) Dramatik şiir

E) Pastoral şiir

11. İslamiyet öncesi Türkler, “yuğ” denen ölüm törenle­rinde ölenin iyiliğinin, yiğitliğinin anlatıldığı ölüm şi­irlerine “sagu” adını verir. Divan edebiyatında sa­guya —, Halk edebiyatında ise — denir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) hiciv – taşlama                                B) mersiye – tuyuğ

C) mersiye – ağıt                                  D) rubai – varsağı

E) ağıt – kaside

12.           Ormanda büyüyen adam azgını

Çarşıda pazarda insan beğenmez

Medrese kaçkını softa bozgunu

Selam vermek için kesan beğenmez

Bu  dörtlükle  ilgili  olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A)   Bir taşlamadan alınmıştır.

B)   Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

C)   Kafiye örgüsü düz kafiyedir.

D)   Redif kullanılmıştır.

E)   Uyak düzeni abab’dir.

13.   Aşağıdaki dizelerin hangisinde, hem redif hem de tam kafiye vardır?

A)            Haydi Abbas vakit tamam

Akşam diyordun işte oldu akşam

B)            Bu aşka o hangi kudretle daldım

Tanrı’ya yükseldim arşa alçaldım

C)            Bir söğüt yeşili üstümüzde göğümsü

Yeşil üstünde bir gök mavisi gönlümsü

D)            Ne istersin bir günlük doğan böcek gibi

Günle beraber yanmış günle sönecek gibi

E)            Ardımda binbir gönül ıstırabından derin

Matemimi tutacak bir mukaddes kaderin

 CEVAPLAR