Söylev (Hitabet) ve Özellikleri
Söylev, genel hatlarıyla dinleyicilere belli bir düşünceyi, duyguyu aşılamak için söylenen uzun sözlerdir.
SÖYLEVİN ÖZELLİKLERİ
1. Bir topluluğa seslenerek hazırlanır.
2.Konuşmayı yapan kişi, sesleneceği dinleyici kitlesinin ilgilerini, tepkilerini daima göz önünde tutar.
3.Yapısında duygusallık ve coşku hakimdir.
4.Bu türün ilkelerini, inceliklerini, özelliklerini belirleyen sanata “hitabet” denir.
5.Hitabet, konuşma özgürlüğünün olmadığı toplumlarda gelişemez.
6.Söylevde amaç bir düşünceyi, fikri savunmak ve topluluğa aşılamaktır.
7.Konuşmacı bilgi ve düşünce birikimine sahip olmalıdır.
8.Konuşmacı, dinleyici kitlesinin düzeyine göre bir anlatım dili belirler.
9.Konuşmacı; söylevinde jest, mimik, seslenme özelliklerini çok iyi bilmeli ve bunları fazla abartıya kaçmadan uygulamalıdır.
10.İyi söylev için konuşma metni çok iyi hazırlanmalıdır. İyi bir söylev hazırlamanın yolları şunlardır:
• Konuyu seçmek
• Materyal toplamak
• hitap edeceğiniz kitlenin özelliklerini iyi bilmek
• Ana fikre destek olacak yardımcı fikirleri iyi bilmek
• Plan hazırlamak
• Yüksek sesle prova etmek
• Yeri geldiğinde konuşmayı etkilemek özlü sözler,fıkra,anekdot vb. şeyler anlatılmalıdır.
• Kısa ve etkileyici bir giriş hazırlamak
• İleri sürülen her düşünceyi kanıtlamak
• Söylevin can alıcı noktası olan sonsözü etkileyici biçimde hazırlamak ve sunmak
11. Söylev, amacına ve içeriğine uygun olarak aşağıdaki şekillerde tasnif edilebilir.
SÖYLEV ÇEŞİTLERİ
Siyasi Söylev: Siyasal konuları içeren söylevlerdir. Bu tür söylevler millet meclislerinde, seçim meydanlarında, gösteri ve mitinglerde yapılır.
Askeri Söylev: Askerleri duygulandırmak, cesaretlendirmek amacıyla komutanların yaptığı söylevlerdir. Savaşlarda ve kışlalalarda yapılır.
Dini Söylev: Dinsel konular üzerinde yapılan söylevlerdir. Tapınaklarda yapılır.
Hukuki Söylev: Hukuki konularda yapılan söylevlerdir. Mahkemelerde yapılır.
Akademik Söylev: Bilimsel toplantılarda, üniversitelerde yapılan söylevdir. Konuşmacı, bilim dalında uzman bir kişidir. Bilimsel toplantıların açılışında, ödül dağıtım törenlerinde yapılır.
