İçindekiler
Zarflar – Konu Anlatımı
Fiilleri , fiilimsileri zarf ve sıfatları anlamca kuvvetlendiren sözcüklerdir.Zarfların asıl görevi fiilleri zaman, durum , miktar yönüyle nitelemek kuvvetlendirmektir.
- Bu akşam bütün meyhaneleri dolaştım İstanbul’un. (Fiile yönelik)
- Bu konuyu uzun uzun anlatmalısın. (Fiile yönelik)
- İleri atıldı sevinircesine. (Fiile yönelik)
- Çok bilen çok yanılır. (Fiilimsiye yönelik)
- Niçin baktın bana öyle? (Fiile yönelik)
- Kıymetli arkadaşın pek hoş bir insanmış.(Sıfata yönelik)
- Dün çalışırken uyuyakalmışım. (Fiile yönelik)
NOT: Zarflar çekim eki alırlarsa adlaşırlar.
- Onlar aşağıya indiler, biz yukarı çıkalım.
- Çirkin konuştu.(Zarf)
- Çirkinler konuştu.(İsim)
- Kötü söyleme eşine , zehir katar aşına.(Zarf)
- Kötüyü kimse istemez.
1) DURUM ZARFLARI:
Eylemin nasıl yapıldığını ve ne durumda olduğunu belirten zarflardır.Fiile,fiilimsiye ve sıfata “NASIL” sorusu sorularak bulunur.
- Uzun uzun seyredersin aynalarda güzelliğini.
- Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
- Anlatılanları sessizce dinliyorduk.
- Adam çekine çekine ilerlerdi.
- Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden.
- Böyle gelmiş , böyle gider.
- Çocukça seviniyor, delice gülüyordu.
- Onları ailece ziyaret ettik.
- Annesi çocuğunu güzelce yıkadı.
- Güzel düşünen güzel görür.
- Kara haber tez gelir.
- Arkadaşlarınıza kardeşçe davranın ki size de aynı şekilde davranılsın.
- Anlatılanlara kahkahayla güldü.
- Yatağın üzerine boylu boyunca uzandı.
- Başına gelenleri tatlı tatlı anlattı.
- Yanına gittim , yine bana çok soğuk davrandı.
NOT: Fiile, fiilimsileri nitelik, sebep, kesinlik, ihtimal , tekrarlama anlamı verebilir.
- Sizi asla terk etmeyeceğim. (Kesinlik)
- Elbet bir gün buluşacağız. (Kesinlik)
- Evet, gerçekten böyle söylemiş. (Kesinlik)
- Yine tazelendi yürek yarası. (Tekrar- Yineleme)
- Aynı konuyu kırk kez anlattım . (Tekrar- Yineleme)
- Onu bir kez daha yendim. (Tekrar- Yineleme)
- Sizinle tekrar görüşürüz. (Tekrar- Yineleme)
- Belki bir ekmek verir de karnımızı doyururuz. (İhtimal)
- Yarın galiba buraya gelecek. (İhtimal)
- Herhalde toplantısı var, ondan erken çıktı. (İhtimal)
- Çiçekler, bakımsızlıktan kurudu. (Sebep)
- Korkudan küçük dilini yutuyordu. (Sebep)
2) ZAMAN ZARFLARI:
Fiillerin anlamını zaman bakımından belirleyen sözcüklerdir.Fiile “ NE ZAMAN ” sorsu sorularak sorularak bulunur.
- Az önce buradan geçti iki atlı bir yayan.
- Bu gece uyuyamamışım.
- Seherde bir bağa girdim.
- Kapıyı hemen kapatmalısın, yoksa ufaklıklar üşüyecek.
- Yazın yaylaya çıkar, kış ayında da geri döneriz.
- Geceleyin bir ses böler uykumu
İçim ürpermeyle dolar: Nerdesin?
- Şimdilik seni affediyorum ; ama bir daha gözüme görünme.
- Yarın sabah seninle tekrar buluşuruz.
- Geç anladım taşın sert olduğunu.
- Dün gece yar hanesinde yastığım bir taş idi.
- Sen bunları boş ver, bunları sonra konuşuruz.
- Bayramda bütün aile bir araya gelir, bayramı güzelce kutlardık.
- Kandillerde el öpmek adetmiş.
- Yaşadıklarını anlatırken gözleri doldu.
- Geç buldum, tez yitirdim o ahu gözlü yarı.
- Kış ortasında düğün mü yapılır.
- Üniversiteye er geç gideceğim.
- Her bahar kuşların cıvıltısını dinlemek dinlerim.
NOT: Zaman bildiren sözcükler daima zaman zarfı oluşturmaz.
- Gece, insanı hüzünlendiren bir varlıktır.
- Akşam, hayatıma hayat katan günlerin dönüm noktasıdır.
- Sabah, kötü günümün başladığı andır.
3) YER- YÖN ZARFLARI:
Fiil ve fiilimsileri yer-yön bakımından belirten sözcüklerdir.
- Dön beri , dön beri de yüzüm göreyim.
- Bu adam neden dışarı çıktı.
- Bu yolda geri dönülmez.
- Telaşla içeri girdi, odaya bir göz atıp dışarı çıktı.
- Yukarı çıkma, aşağı in kardeşim.
- Biraz ileri gider misiniz?
- Dışarı çık seni bir daha görmek istemiyorum.
NOT: Yer- yön bildiren sözcükler sıfat ya da isim gurubu oluşturabilir.Çekim eki alırlarsa isim, bir ismin belirtirse sıfat olurlar.
- Bunları yukarıya bırak, birazdan gelip oradan alırım. (İsim- Dolaylı Tümleç)
- Yukarı mahalleye gideceğiz. (Sıfat)
- Savaşta zorda kalınca geri hatlara çekilmek zorunda kaldık. (Sıfat)
- Herkes aşağıya indi, hadi sen de dışarıya çık. (İsim- Dolaylı Tümleç)
- Odadan içeriye girip:”Lütfen, sessiz olun.” dedi. (İsim)
- Yukarı katta oturan komşular bizi çok rahatsız ediyor. (Sıfat)
- İleri düşünceleri destekleyip ülke gelişimine katkıda bulunmak gerekir. (Sıfat)
4) MİKTAR ( AZLIK- ÇOKLUK ) ZARFLARI:
Fiilleri , fiilimsileri, sıfatları ve bazı zarfları derecelendirir.Sözcükler de anlamca sınırlandırma da vardır.
- Onun kadar çalışkan bir öğrenci görmedim.
- Ahmet de Mehmet kadar kurnaz bir insandı.
- Başkan, daha güzel resim yapmış.
- Çok temiz gelecek kurmak bizim elimizde.
- En zeki insanlar burada toplanır.
- Cennet kadar güzel bir vatanımız var.
- Bu kadar çok çalışmak neden?
- Bugünlerde çok çalışıyorum; ama bunların hepsi yormuyor.
- En çok yaşayan canlı hangisidir?
- Fazla konuşanları atmak lazım.
- Yoruldum, daha hızlı yürüyemem.
- Gayet mutlu bir ailenin üyesiyim.
- Toplum içinde oldukça sevilen bir yöneticiydi.
- Daha çalışmak istiyorsan, her istediğini yaparım.
- Bu tarz insanları daha iyi tanıyorum.
- Senden daha düzgün bir davranış beklerdim.
- Bu yörenin en zengin insanı O’ydu.
- Dünde pek şık görünüyordun.
- Konuyu daha bitirmedim. (ZAMAN ZARFI)
- Gelen misafirler daha kalkmadı. (ZAMAN ZARFI)
- Çok veren candan az veren maldan olur. (ZARF)
- Çok söz, yalansız; çok mal haramsız olmaz.(SIFAT)
- Pazar günü mitingde çok insan vardı. (SIFAT)
5) SORU ZARFLARI:
Fiil ya da fiilimsilerin anlamını soru yoluyla güçlendiren cümleye soru anlamı katan sözcüklerdir.
- Nasıl geçti habersiz o güzelim yıllar?
- Oraya ne zaman gideceksiniz?
- Bu dağa nasıl tırmanacaksın?
- Ödevlerinizi niçin yapmadınız?
- Almanya’ya niye gittiniz?
- Tatile ne kadar kaldı?
- Kendini nasıl hissediyorsun?
- Niçin kondun a bülbül kapımdaki asmaya?
- Çocukları neden çalıştırmıyor?
- Ne diye bu sözleri söyledim?
- Ne uçup duruyor başımda bu kuşlar?
- Ne iyi insanlar bunlar.
- Ne güzel güzel söyledi düşündüklerimizi.
- Bu soruların çözülmesi ne kadar sürer?
- Oraya giderken bana niçin haber vermediniz?
- Eşyaları nasıl taşıyacaklar?
- Siz benimle ne biçim konuşuyorsunuz?
- Ne akıllı bir çocuksun sen.
- Hani o saçlarına taş yaptığım çiçekler?
