Sanatın İşlevleri (9.Sınıf Türk Edebiyatı Konusu)

İçindekiler

Sanatın İşlevleri

 1.    Sanatın iletişimsel İşlevi:

Dil gibi sanat da öbür insanlarla karşılıklı bir alış ve­rişte bulunma gereksiniminden doğmuştur. Fakat sanat, dilin iletişim imkânlarındaki sınırlılığı aşar. Dil, insan toplumunun ancak kendi içinde o dili anla­yan bir kesimine bildirimde bulunabilirken, sanat -her zaman kendine özgü ulusallığı taşımakla birlik­te- bütün insanlara açık bir dil ortaya koyar. (Edebi­yat bunun dışında kalır; çünkü edebiyatın malzeme­si ulusal dildir.)

 

2.   Sanatın Aydınlatıcı-Yapıcı İşlevi:

Sanatın bu işlevi, sanatın yaşam üstüne belirli bir tür bilgiyi kendi içinde taşımasından gelir. Sanatın gö­rüntü dili karakteri ve coşkusal etkinlik yaratma gü­cü, sanat yapıtlarından bilgi edinme sürecini, herkes için daha kolaylaştırdığı gibi, bu bilginin, insanın kendi hayal ve gönül belleğinde kalıp yerleşmesini de sağlamaktadır.

 

3.    Sanatın Eğitsel işlevi:

Sanatın bu işlevi, doğrudan doğruya, insanlara ya­şantı kazandırması üstüne kuruludur. Sanat, insa­nın fiilen yaşamı içinde duyup yaşayamayacağı şey­leri duyup yaşamasını sağlar. Örneğin, sanat saye­sinde Spartakus’la, Garibaldi’yle, Çapayev’le omuz omuza savaşırız; Kolomp ve Nansen’le yeni kıtalar keşfederiz, Roerich gibi, Himalayaların eşsiz güzel­liğini tadarız; Natalya Rostova ile Aksinya’yı sever, ona acırız; Taraş Bulba ve Soya Kosmodemyanska-ya’yla birlikte kahramanca ölürüz.

 

4.     Sanatın Estetik Haz Verme İşlevi:

Sanatın aydınlatıcı-yapıcı işlevine ve eğitsel işlevine sımsıkı bağlı olan bu işlevi, onun bir mıknatıs gibi in­sanları kendine çeken gücüyle ilişkilidir. Sanat, in­sanlara estetik haz vererek onların iç dünyalarını zenginleştirir.

 

5.     Sanatın Kültürel işlevi:

Sanatın bu işlevi, insanın sanatsal olarak eğitilmesi­nin en önemli aracıdır. Kişinin sanatsal potansiyeli­nin biçimlenmesinin başlıca yolu da budur.