İçindekiler
Söylev (Nutuk) Nedir, Özellikleri ve İlk Örnekleri Nelerdir?
Dinleyenleri coşturmak ve belli bir amaca yöneltmek; onlara bir duyguyu, bir düşünceyi, bir isteği, bir ülküyü aşılamak; önemli açıklamalarda bulunmak için yapılan etkili, coşkulu konuşmalara söylev (nutuk) denir.
Söylev (nutuk), aslında bir sözlü kompozisyon ürünüdür. Yalnız nutuk, yazıya geçmişse ve kitabî özelliği varsa aynı zamanda yazılı kompozisyon ürünü olarak da kabul görür.
Türk edebiyatının en güçlü söylev (nutuk / hitabet) örneği Atatürk’ün “Büyük Nutku“dur.
NOT :
Dünya edebiyatında söylev türünün ilk büyük ustası Latin edebiyatı sanatçısı olan Çiçero‘dur. Edebiyatımızda söylev türünün ilk örnekleri Orhun Abideleri‘dir.
Hatibin dört temel amacı vardır:
Bir fikri veya bir meseleyi açık bir şekilde anlatmak
Dinleyiciler üzerinde iz bırakarak onları ikna etmek
Dinleyicileri harekete geçirmek
Dinleyicileri eğlendirmek
Nutuk hazırlanırken dikkat edilecek hususlar:
- Nutku hazırlayan konuyu planlı bir şekilde hazırlamalıdır. Nutuk yazıya geçirmeli ve hatip yazmış olduğu bu nutka önceden hazırlanmalıdır.
- Metne dayalı konuşma yapmak kolay değildir. Bu yüzden hatip, konuşma sırasında her zaman metne bağlı kalmayabilir.
- Nutkun giriş cümlesi toplumun dikkatini çekecek türden olmalıdır.
- Düşüncelerin planı iyi yapılmalı ve kullanılacak üslup iyi seçilmelidir.
- Gelişme bölümünde ise konu her türlü belgelerle açılır, örneklendirilir ve ispatlanmaya çalışılır. Dinleyicinin tansiyonunu yükseltecek fikirlerle sorulu cevaplı cümlelerle sonuç bölümüne geçiş sağlanır.
- Sonuç bölümünde ise işlenen konunun önemi ve toplumdaki tesirleri kesin ve etkili bir dil ile anlatılır.
