SAF (ÖZ) ŞİİR ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ŞİİR (1920 -1960)
- Saf şiir anlayışı; şiirde dili her şeyin üstünde tutan Paul Valery, Stephane Mallarme gibi Batı edebiyatı şairlerinden ve divan şiirinin biçimci yapısından bir hayli etkilenen şairlerimizde görülen ortak zevk ve anlayışa verilen addır.
- Milli Edebiyat Dönemi‘nde yeni bir şiir tarzı olarak edebiyatımıza giren bu şiir anlayışının bizdeki ilk temsilcileri arasında, Ahmet Haşim ve Yahya Kemal gibi şairler sayılabilir.
- Ayrıca ulusal yazın anlayışını yansıtan, Türkçe ve hece ölçüsüyle etkileyici şiir örnekleri veren “Beş Hececiler” de bu anlayışla şiirlerini oluşturmuşlardır
- Saf şiir anlayışının oluşmasında Fransız edebiyatında ortaya çıkan sembolizm akımının etkisi vardır.
Sembolizm
- yy.ın sonlarında şiirde gerçekçiliği savunan parnasizme tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bu akımda sanatçıların izlenimleri ön plandadır. Sembolist sanatçılar anlam kapalılığını savunmuşlardır Aynı zamanda biçimi, müzikaliteyî ve ahengi de her şeyin üstünde tutmuşlardır. Şiirlerinde duyguları sezdirme yolunu seçmişlerdir Bu akımı benimseyen şairler kendi iç dünyalarına yönelmişlerdir Şiirde anlatmak istediklerini simgelerle anlatmışlardır. Dünya edebiyatında S. Mallarme, Paul Valery, Paul Verlaine, Arthur Rimbaud, C. Baudelaire bu akımı benimserken Türk edebiyatında Ahmet Haşim, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı gibi İsimler bu akımın etkisinde eserlerini oluşturmuşlardır.
Saf (öz) Şiirin Başlıca Özellikleri
- Önemli olan iyi ve güzel şiir yazmaktır.
- Dilde saflaşma düşüncesi şiirlerde en temel öge olarak kendini gösterir
- Açık, anlaşılır ve sade bir dil tercih edilir.
- Anlaşılmak için değil; duyulmak, hissedilmek için şiir yazılır.
- Bu anlayışa uygun özgün bir biçim ve imge düzeni oluşturulur.
- Şiirlerde günlük ve sıradan sorunlar değil, insan duyguları derinlemesine bir yaklaşımla ele alınır
- Şairlerin gerçek dünyadan kaçışları sonucunda mistik bir dünyaya yönelişleri şiire yansır.
- Şiirin asıl amacı estetik zevk vermektir.
- Şiirlerde sembolizm akımının etkileri görülür.
- Bireysellik, ruh, ölüm, masal, mit temaları yoğun olarak işlenir
- Şiirde anlam kapalılığı ve soyutluk ön plana çıkarılmıştır.
- Ses, ritim, kafiye, musiki ve söyleyiş güzelliğinden yararlanılmıştır.
- “Sanat sanat içindir” Anlayışı ile şiirler yazılmıştır
- Hece ölçüsü kullanılmıştır
- Ahmet Haşim ve Yahya Kemal‘in de etkisiyle, cumhuriyetten sonra da bazı sanatçılar bu anlayışla şiir yazmışlardır.
Cumhuriyet Dönemi’nde bu anlayışa bağlı olarak eser veren sanatçılardan bazıları şunlardır: Ahmet Hamdi Tanpınar, Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas, Behçet Necatigil, Asaf Halet Çelebi, Özdemir Asaf, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Sedat Ümran ve “Yedi Meşaleciler” olarak bilinen Ziya Osman Saba, Vasfi Mahir Kocatürk, Sabri Esat Siyavuşgil, Cevdet Kudret Solok, Yaşar Nabi Nayır, Kenan Hulisi Koray, Muammer Lütfi.
Ahmet Hamdi Tanpınar (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri) Necip Fazıl Kısakürek (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri) Cahit Sıtkı Tarancı (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri) Ahmet Muhip Dıranas (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri) Asaf Halet Çelebi (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri) Fazıl Hüsnü Dağlarca (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri) Behçet Necatigil (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri) Ziya Osman Saba (Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri)
