1.   Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük farklı bir tür ve görevde kullanılmıştır?
A)Onlar sessizce boyun eğmişlerdi ölüme.
B)Pek seyrek duydular inlediklerini insanların.
C)En karanlık günlerde bile mutluydular.
D)Özgür insanlar ülkesinde ellerini karşılıksız sıkıyorlardı.
E)Türkünün kanatlarını gerdiği geniş çayırlar gibisin

2.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir soru zarfıyla sağlanmıştır?
A)Sanat eğitiminin yolu da çalışmak değil mi­dir?
B)Rembrandt, günümüzde yaşasaydı hangi tekniği kullanırdı?
C)Van Gogh ülkemizde yaşasaydı yine aynı resimleri mi yapardı?
D)Dünyada onların düzeyine kaç sanatçı vara­bildi?
E)Sanatçıların eserleri bölgeden bölgeye niçin değişir?

3.   Aşağıdaki dizelerin hangisinde “nasıl” sözcüğü diğerlerinden farklı bir tür ve görevde kullanıl­mıştır?
A)Bir çocuk nasıl çağırır annesini, bilir misin?
B)Nasıl iner bir bisikletli yokuştan aşağı?
C)Bu kuş nasıl tüner incecik dallara?
D)Nasıl yansır oyalı bir yazma camlara?
E)Nasıl çiçekler toplardı kırlardan çocuk?

4.Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru anlamı di­ğerlerinden farklı bir sözcük türüyle sağlanmış­tır?
A)Neden coşkun suların sesi gittikçe dindi?
B)Niçin derdiyle yaksın seni bu devran, kızım?
C)Bilsem ki sönmez ateş hangi dünyada var­dır?
D)Gülmek isterdi uzaktan bana bir gölge, niye?
E)Havva’dan uzak kaldı, nasıl bir sene Âdem?

5.Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili zarf, yapıca diğerlerinden farklıdır?
A)Sonra bıraktım gittim korkusuzca
B)Sabahleyin başladı gün doğmadan yolculuk
C)Bir adım daha ötesine bir adım daha
D)Erken kalkar kuşlar bahar sabahları
E)Yaşadığı tüm acıları sessizce anlattı ona.

6.   Aşağıdaki dizelerde altı çizili sözcüklerden han­gisi türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A)Doğuyordu bir mehtap gibi ılık ve pembe yüzün.
B)Sensiz yaşanan günler birden unutuldu.
C)Dönmeyeceğin bir yer beğen, başka türlüsü güç.
D)Yeni bir nefes gibi sessizlik göğsümdedir.
E)Sen de baygın kokular dağıtırsın teninle.

7.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir zarfla sağlanmıştır?
A)Bizlere hangi daireyi kiralayacaksınız?
B)Çocuklar Ankara’ya ne gün gelecek?
C)Nasıl bir elbise almayı düşünüyorsunuz?
D)Bu yazı, nerede geçireceksiniz?
E)Bu problemi nasıl çözdünüz?

8.Aşağıdaki dizelerin hangisinde zarf (belirteç) kullanılmamıştır?
A)Sonra kurulanırdım birden güneşle.
B)Giderdim yine de önüm arkam zorluk
C) Delice çektim gittim güçle atıldım
D)Bugünden yarına daha güçlü geçerdi.
E)Bir anıt kurmak, bir yere taş dikmekti.

9.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ikileme, belir­teç (zarf) görevinde kullanılmıştır?
A)Eski püskü elbiseler giyerdi.
B)Saçma sapan sözlerle beni avutma!
C)Ufak tefek bir kadındı.
D)Pırıl pırıl saçları dikkat çekiyordu.
E)Bebek, mışıl mışıl uyuyordu.

10. Aşağıdakilerin hangisinde cümlenin anlamını “durum” bakımından tamamlayan bir sözcük vardır?
A)Sessizlik içime yudum yudum doluyor.
B)Uzak iklimlerde gözlerim seni arar.
C)Demek gecelerden sonra nihayet gün do­ğuyor.
D)İstemem, her gün, her gece, benim için üzül.
E)Biliyorum, geceleri bana yıldızları veremez­sin.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üstünlük bildi­ren bir zarf (belirteç) kullanılmıştır?
A)Öğretmen bu konuda çok araştırma yapmış.
B)Yoğun olduğunu söyleyerek erkenden yattı.
C)Alıcılar ucuzluktan daha çok yararlandı.
D)Sınavı kazanamayınca çok üzüldü.
E)Başarmak için çok çalışmak gerekir.

12. Aşağıdakilerden hangisinde zaman zarfı kulla­nılmamıştır?
A)Biraz önce dersaneden ayrılmış.
B)Hemen dersinin başına otur.
C)Onunla dün partide tanıştık.
D)Belki akşama doğru gelirim size.
E)Bu filmi bir daha izleyeceğim.

13.  Sürdüm deniz tarlasını ektim biçtim.
                                                     I
Çatışmaydı uzayla, zamanla savaş
                                                           II
Bir dar kapıdan tutkulu geçtim.
       III                     IV
Balıkçıl sürüleriyle sarmaş dolaş
    V
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcükler­den hangisi zarf (belirteç) görevinde kullanılmış­tır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ir (—li, -lu, -lü) yapım ekini alan sözcük, farklı türde kullanılmıştır?
A)Yaşlı gözlerle bana her şeyi anlattı.
B)Çocuklar, bugün çok neşeli görünüyordu.
C)Akıllı çocuk; gözlerinden belli.
D)Benim şekerli kahvem bugün gecikti.
E)Yazın yağmurlu havayı seviyorum.

15. “Pantolonuna daha uygun bir gömlek seçmeliydin.”
“Daha” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledeki göreviyle özdeştir?
A)Gece geç yattı; daha uyanamadı.
B)Biz, sizden daha erken geldik.
C)Daha iyi koşullarda çalışmak isterdim.
D)Erikler, daha olmamış; yenmez.
E)Çocuk, daha beş yaşına yeni girdi.

16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, türü yönünden farklıdır?
A)Çok iyi biri; onu kaybetmeyelim.
B)Ne kadar tuhaf bir adam; ser verip sır vermiyor.
C)Sıcak havanın gelmesi biraz gecikti.
D)Epey meraklandık ama nihayet geldiler.
E)Onsuz bir toplantı, verimli olmazdı zaten.

17.  Aşağıdaki dizelerin hangisinde, yüklemi durum yönünden belirten bir sözcük kullanılmıştır?
A)Biliyorum kuşlarla saklambaç oynayan çocukları.
B)Beni bir kez daha avutmaktan yorgun görünüyordu.
C)Ağır bir rüzgar gidip geliyor yaprakların arasında
D)Gözyaşın, tüyden hafif boynumu ağırlaştırıyor.
E)İniyorum zamanın karanlık yokuşlarından.
CEVAPLAR

1.   Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı farklı tür­den bir sözcükle sağlanmıştır?
A)İnsan düşüncesi hangi oranda anlayabilir bunları?
B)Nasıl her gece geç saatlere kadar oturu­yorsunuz?
C)Sizden ayrıldıktan sonra ne tarafa gittiler?
D)Kaç öğrenci girecek bu sınava?
E)Bu işten ne kadar ücret alacaksınız?

2.Aşağıdakilerin hangisinde ikileme, zarf (belirteç) görevinde kullanılmamıştır?
A)Bir güldür açılmış esmer bahçemde
Nakıştan gözleriyle iri iri
B)Tenha bir kızdır şimdi kalabalık evlerde
Ağlar kısık kısık benim için
C)Senin için yazdığım şiirleri
Dün teker teker okudum
D)Serin yanaklarına gitti elim usul usul
Ay sanarak gecenin ayazında
E)Saksı saksı çiçekler durur
Geniş pencerelerin önünde

3.   “İnsanları başarısızlığa götüren en büyük faktör güvensizliktir.” cümlesinde “en” sözcüğünün gö­revi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Sözcükleri bağlamak
B)Anlamı pekiştirmek
C)İsmi nitelemek
D)Fiili derecelendirmek
E)Sıfatı derecelendirmek

4.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirilmiş sözcük, belirteç (zarf) görevindedir?
A)Evin her yeri tertemizdi.
B)Bembeyaz dişleri dikkat çekiyordu.
C)Yemyeşil bir vadi çıkıyor karşımıza.
D)Yağmurdan sırılsıklam olmuştu.
E)İpince bir ses karşıladı bizi.

5. “Geçen yıla göre bu yıl daha iyi çalıştı.” cümle­sindeki “daha” sözcüğünün görev yönünden özdeşi aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
A)Tanıdığım kadarıyla rahmetli, iyi bir insandı.
B)O yıllarda pek güzel bir evde oturuyordu.
C)Toplantıda dün akşam oldukça güzel ko­nuştu.
D)Az konuş, çok dinle demiyor muyum her zaman?
E)Çok kötü bir anda yanıma geldiğini düşünüyorum

6.Aşağıdakilerin hangisinde sorunun cevabı za­man zarfıdır?
A)Ne zaman gideceğimizi sen mi söyledin?
B)Hangi gün öleceğini kim bilebilir?
C)Saat kaçta aradın bu arkadaşını?
D)Kaç yıl oldu bilmiyorum, sen hatırlıyor mu­sun?
E)Geçen hafta buluştuğunuzu benden niçin sakladın?

7.Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikileme, zarf görevinde kullanılmamıştır?
A)Sessiz sessiz ağlıyordu kadın.
B)Kedi, küçük avına usul usul yaklaştı.
C)Hafif hafif esen rüzgâr bize yolu gösterdi.
D)On sekiz yaşında heyecanlıydı deli deli coştu gönül.
E)İri iri gözleri, güzelliğini artırıyordu

8.   “Onlar bir gece çadırlarımızdan doludizgin uzaklaştılar.” cümlesinde altı çizili sözcüğün tür ve görev yönünden özdeşi aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A)Sen benim esirliğim ve hürriyetimsin.
B)Çıplak bir yaz gecesi gibi yanan etimsin.
C)Sen, ulaşıldıkça ulaşılmaz olan hasretim- sin.
D)Yıkıldı dediğin sistem sapasağlam duruyor.
E)Kosova’da savaş başlamak üzere.

9.Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi görevce farklıdır?
A)Haşan, çocuklar gibi hıçkıra hıçkıra ağlıyordu.
B)Çocuğun kara kara gözleri bir anda buğulandı.
C)Türkü söyleye söyleye hem yürüdüm hem düşündüm.
D)Bakışlarıyla delikanlıyı uzun uzun süzdü.
E)İhtiyar adam, uzatılan ekmekten istemeye istemeye bir parça aldı.

10. “Daha” sözcüğü, aşağıdakilerin hangisinde, zaman zarfı olarak kullanılmıştır?
A)Daha büyük sorunlarla karşılaşırsanız, şaşmayın.
B)Çok büyük iş almayı daha düşünmüyoruz.
C)Güvercinden daha sıcak bir hayvan bulabi­leceğini sanmıyorum.
D)Bizim daha deneyimli insanlara ihtiyacımız var.
E)Siz, biz, hepimiz daha yeşil bir Ankara için çalışmalıyız.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemi zaman yönünden sınırlayan bir zarf yoktur?
A)Her şey birdenbire oldu.
B)İşyerini derhal terk etmeliydi.
C)Yarın, içimizde yaşayan bir ümittir.
D)Anneler daima haklıdır.
E)Buluşmaya vaktinden önce gelmişti.

12.  Ben şimdi Kerbelâ’da açan çiçeğin kokuşuyum
    I
Aşkın içine kapanık bir odanın karanlığından
                                 II
Adımını geri alamazsın uçurumundan
                       III
Binlerce kılıçla bölünüyorum karınca dolu ağzımdan
                                   IV                                           V
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcükler­den hangisi zarf (belirteç) görevinde kullanılmış­tır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir” sözcüğü farklı türde kullanılmıştır?
A)Böyle bir sevgi insanı yüceltir
B)Bu öyle bir duygu ki tanımı yok.
C)Öyle bir konuştu ki gözleri doldu.
D)Seni böyle bir günde yalnız bırakamazdım.
E)Böyle bir şiir bundan güzel olamaz.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yükleme anlam yönünden kesinlik katan bir sözcük kullanılmış­tır?
A)Bunun ne muhteşem bir iş ve güzellik oldu­ğunu bilmiyorsun.
B)Düşündüğünü açıkça söylemenin zevkini tattınız mı?
C)Sesini ve kokusunu kavramaya çalıştığımız insanlar olacaktır.
D)Başkalarının sesini duyunca belki de şaşıra­cağız.
E)Kendi kokumuz bize hafızamızda asla kıla­vuzluk edemeyecektir.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yüklemi du­rum yönünden belirleyen bir sözcük kullanılmış­tır?
A)Gökyüzü ağarmış, mat bir mavilik yayılmıştı bulutlara.
B)Sokakların ıslaklığını açıkça görüyordum ar­tık.
C)Beklediğim bir şeyler olduğu sürece yaş­lanmayacağımı biliyorum.
D)En neşelisinde bile kekremsi bir tat buldu­ğumuz eski şarkılar çalıyor.
E)Sabahın erken saatinde, uzaklardan araba sesleri duyulmaya başlamıştı.

16. “içeri” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde ad türünde değildir?
A)İçerinin mobilyasını yakında değiştireceğiz.
B)Çocuklara söyle, içeriye girsinler.
C)İçeriyi görmek için bahane yarattım.
D)Odanın içerisi çok dağınıktı.
E)Onu hemen içeri çağırın.

17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir soru zarfıyla sağlanmıştır?
A)Neden ekmeklerini de yanlarında götürür­ler?
B)Annesi bu tülbenti hangi niyetle bağladı?
C)Irmak sözü çoğaltmakta mıdır tüm ırmak­ları?
D)Hangi irili ufaklı göllerle harelenir toprak?
E)Kim okudu kale kapılarındaki ince yazıları?

18. Evcil (I) bir dünya, dost (II) bir evren… Şair bunun böyle (III) olmadığını biliyor. Bir iletişim istiyor. Bu iletişim yeni(IV) coğrafyalara ulaşmalı, dünyayı  yaşanası (V) bir yer haline getirmeli.
Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi, tür bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

19. (I) Bu öykünün ülkenin sosyal sorunlarını da içerdiği açıktır. (II) Öyküde, kişilerden yola çıkıla­rak geliştirilen düşünceler, sosyal niteliklidir. (III) Yazarın düşüncelerinin yalnızca kahraman için söylendiğini düşünmek oldukça güçtür. (IV) Bu düşünceler, olayı süslemek için kullanılmamıştır.(V)Kahraman, yazarın düşüncelerinin aktarı­mında aracı durumundadır.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yüklemin anlamını güçlendiren bir sözcük kullanılmıştır?
A)l. B) II. C) III. D) IV. E) V.

20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir soru zarfıyla sağlanmıştır?
A)  O zaman bu insanlara sormak gerekmiyor muydu?
B)   Neden bana inanmamı istemediğin şeyler söyledin?
C)   Kaçınılmaz iktidar kavgasının parçası mıdır yalan söylemek?
D)  Neyi anlatmasını istiyorsun bu yaşlı ada­mın?
E)   Hangi koku, insanı iğde çiçeği kadar etki­ler?

21. Aşağıdaki cümlelerde yer alan ikilemelerden hangisi farklı görevde kullanılmıştır?
A)Sıcak temmuz güneşi, alnındaki boncuk boncuk terleri çoğaltıyordu.
B)Döndü Kadın sallana sallana pınara doğru yürüdü.
C)Şoför, acı acı kornaya basarak yol istiyordu.
D)Babamın kararmış, küçük dişleri, sivri sivri görünüyordu.
E)Islık çala çala, uzun boylu adamların girdiği eve gitti.

22. Aşağıdaki dizelerde yer alan ikilemelerden hangisi, sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A)Dolaşsam ışığında, kanadım yana yana
B)Beynime sarhoşluğun yayılsa tatlı tatlı
C)Islanmış mendil üstünde adını anmak hece hece
D)Gün batımı sesindir çığlık çığlık kulağımda
E)Bilirim geleceğini, kar lapa lapa yağsa da
CEVAPLAR

1. Türkiye Türkçesinin yazı dili olarak İstanbul ağzının belirlenmiş olmasında en önemli etken aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ülkemizin en kalabalık şehrinin İstanbul olması
B)Kentin iki kıtayı birleştiren bir konuma sahip olması
C)İstanbul’un geçmişten bugüne bilim, kültür ve sanat merkezi olması
D)Ulusal yayın kuruluşlarının merkezinin İstanbul’da bulunması
E)Önemli bilim ve siyaset insanlarının İstanbul’da dünyaya gelmiş olması

2. Aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca fark­lılıklar gösterebilen, belli yerleşim bölgelerine özgü konuşma diline “ağız” denir.
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde ağız örneği olabilecek kelimelere yer verilmiştir?
A)Girdiğim bütün savaşları kazandım sevginle
Önüme çıkan harami dağları aştım sevginle
B)Yâr deyince kalem elden düşüyor
Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor
C)Gençliğin hasret yer sevda göçünde
Bilmez misin, dört mevsimin üçünde
D)Seni, yaz günleri topraktan tüten buğu
O bir anlık, bir solukluk yağmurlardan sonra
E)Aney, canım aney, kurban aney
Hani sen elinde sıtıl, suya gidersin
3.
I.“Nasısın, eyi misin? İnşallah eyisündü?”
II.“Yolda aynasızlar varmış, dikkat et!”
III.“Doktor Bey, hasta ex oldu!”
IV.“Seni yahşi sevirem Azerbaycan”
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Şive                                                             
B) Ağız                                                             
C) Jargon
D) Lehçe                                                                                               
E) Argo

4.Aşağıdakilerden hangisi konuşma ve yazı dilinin farklılıklarından değildir?
A)Konuşma dili geçici, yazı dili kalıcıdır.
B)Konuşma dili yazı diline bağlı olarak yazı dilinden sonra gelişir.
C)Konuşma dili doğaldır, yazı dili ise kuralcı bir dildir.
D)Konuşma dili günlük konuşmalarda, yazı dili ise edebî metinlerde kullanılır.
E)Konuşma dili bölgeden bölgeye değişiklik göstere­bilir, yazı dili ise göstermez.
5. Eski neslin konuşurken kullandığı sözcüklerin birço­ğunu bugünün gençleri anlamıyor. Demek ki onların konuşma dilinde bu sözcükler yer almamış. Şu hâlde konuşma dili kavramını bir yana bırakarak dili sade­leştirmede ölçü olarak halk dilini kabul etmemiz daha doğru olur. Gerçi halk dili derken neyi kastettiğimiz sorulabilir. İstanbullu bir esnafla, Kastamonulu bir köy­lünün konuşması arasında elbette fark vardır.
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bu metinde anlatı­lanlarla ilişkilendirilebilir?
A) Ağız                                            
B) Şive                                            
C) Lehçe
D) Jargon                                    
E) Argo

6. Aşağıdakilerden hangisi konuşma dilinin özellikle­rinden değildir?
A)Günlük hayatta kullanılan, vurgular ve ses tonuna bağlı olarak değişiklik gösteren canlı bir dildir.
B)Sözlü kültür olarak yazı dilini besleyen ve zengin­leştiren önemli bir kaynaktır.
C)Aynı coğrafyada söyleyiş farklılıklarına bağlı olarak ağızlar ortaya çıkmıştır.
D)Her ne amaçla olursa olsun yazı dilinde kullanılmaz.
E)Belirli kuralları olmadığından bu dilde anlatım bozukluğuna sıkça rastlanır.

7. Konuşma dili, çeşitli coğrafi bölgelere göre farklılaşabilir. Dilin bu şekilde bölünmesi o dilin ağız, şive ve lehçelerini meydana getirir. Ağız, aynı bölge veya ülke içindeki konuşma farklılıklarıdır. Çankırı ağzı (I), Urfa ağzı (II) gibi. Şive  ise bir dilin bilinen tarihî dönemleri içinde kendinden ayrıl­mış kollarıdır. Yakut şivesi,(III)  Azeri şivesi (Iv) gibi. Bir dilin bilin­ilmeyen zamanlarda ayrılmış, büyük değişikliklere uğ­ramış kollarına da lehçe denir. Türkmen lehçesi (V) gibi.
Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış kelimele­rin hangilerinin yer değiştirmesiyle düzeltilebilir?
A) I ve II                             
B) I ve V                             
C) II ve IV
D) III ve V
E) IV ve V
8.
I.Ağız, bir ülkenin çeşitli bölge ve kentlerindeki konuşma dilinde görülen söyleyiş farklılıklarıdır.
II.Argo; anlam değişiminin güçlü olduğu, nükteli, etkili bir dildir ve zamanla ortak dilin söz varlığına girer.
III.Şive; bir dilin bilinmeyen dönemlerinde kendin­den ayrıldığı, ses ve biçim farklılıklarının olduğu kollarıdır.
IV.Jargon; bir grup arasında dayanışma ve çıkar bir­liğini sürdürme, bir meslek sırrını koruma amacıyla oluşturulur.
V.Türk dilinden bilinmeyen bir dönemde ayrılan Yakutça ve Çuvaşça, iki ayrı lehçedir.
Dil terimleriyle ilgili yukarıdaki numaralanmış bilgi­lerden hangisi yanlıştır?
A)I     B) II     C) III     D) IV     E) V

9.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Doğru (D), Yanlış (Y)” şeklinde değerlendirilirken bir yanlışlık yapıl­mıştır?
A)Çuvaşça ve Yakutça, Türk dilinin iki lehçesidir. (Y)
B)“Dün bizim mahalledeki eski kodesin yanında bizim çakallardan biri ile laflıyorduk. Birden zırtapozun biri hadi ikileyin demez mi?” cümlesinde argo kelimeler kullanılmıştır. (D)
C)Türkiye’deki Türklerin “yol”, Kazak Türklerinin “jol” Kırgız Türklerinin “col” demesi bir lehçe örneğidir. (Y)
D)Türkiye Türkçesinde İstanbul ağzı esas alınmıştır. (D)
E)“Yaylanun çimenuni topladuk elek elek.” cümlesin­de ağız özellikleri görülmektedir. (D)

10. Yazı dili ve konuşma diliyle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Bir ülkede bir yazı dili varken birden fazla konuşma dili vardır.
B)Konuşma dilinde kelime hâzinesi daha zenginken yazı dilinde sınırlıdır.
C)Yazı dilinin kuralları varken konuşma dilinin kuralla­rı yoktur.
D)Yazı dilinin kullanım sahası, konuşma diline göre daha geniştir.
E)Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili göstermez.

11. Aşağıdakilerden hangisi yazı dilinin özelliklerinden değildir?
A)Tutucu değildir, kuralları zamana ve mekâna göre değişir.
B)Eserlerle kültürü, geçmişten bugüne taşıma özelliği gösterir.
C)Konuşulan dilin lehçe ya da ağızlarından biri esas alınarak oluşturulur.
D)Lehçe ve ağızların zenginliklerinden faydalandığı gibi onları ortak bir kaynaktan besler.
E)Ulusal birliğin oluşmasında ve o ulusun gelişmesin­de önemli bir faktördür.

12. —bir dilin metinlerle izlenebilen dönemlerinde ken­dinden ayrılan bazı ses ve biçim farklılıkları olmakla birlikte bu farklılıkların anlaşılabileceği kollardır.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygundur?
A)Ağız
B)Konuşma dili
C)Argo
D)Lehçe
E)Şive
CEVAPLAR
1.C
2. E
3. D
4. B
5. A
6. D
7. D
8. C
9. A
10. B
11. A
12. E

1.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili söz­cük ad göreviyle kullanılmıştır?
A)Çöpçüler grev yapınca sokaklara ağır bir koku yayılmıştı.
B)Bahçesindeki ağaç, yaz kış yeşilliğini yitirmiyor­du.
C)Öğrencilerin tamamı yarınki deneme sınavına hazırlanıyordu.
D)Şişman adam ceketinin cebinden deste deste para çıkardı.
E)İşletme müdürü, fabrikanın durumunu işçilere açıkça söyledi.
2.   “Güzel” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisin­de “ad” olarak kullanılmıştır?
A) Yaşamı boyunca her şeyin güzelini istedi.
B) O güzel sesin etkisiyle bir an öylece bakakaldı.
C) Kıvır kıvır saçları olan çocuğun güzel yüzü vardı.
D) Otelin penceresinden İstanbul Boğazı çok güzel görünüyordu.
E) Yarıyıl tatilinde güzel bir yere gidip dinlenmek is­tiyordu.
3.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz­cük soyut addır?
A) Babamın ölümüyle ailemiz biraz daha dağılmıştı.
B)Uzun bir yolculuktan sonra yemyeşil bir yere gel­miştik.
C) Yeni evimizde huzur bulacağımı zannediyorum.
D) Kendisini istemeye gelenleri, ablam bilmemeliydi.
E) Bu yaklaşımıyla akıllı biri olmadığı anlaşılıyordu.
4. Aşağıdakilerin hangisinde belirtisiz isim tamla­ması başka bir adın sıfatı görevinde kullanılmış­tır?
A) Çalışanın emeği hiçbir zaman boşa gitmez.
B) Bakışların bir okyanusu yerinden oynatıyordu.
C) Buz mavisi gözlerin yüreğimi yerinden hoplatı­yordu.
D) Genç gönüller sevda değirmeninden sonradan haberdar oldu.
E) Küçük çocuk otobüsten inerken yere kapaklan­ın işti.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-ler” takısı cümleye farklı bir anlam katmıştır?
A) Bozuk yollarda lastiğimiz her an patlayabilir.
B)Örümcek ağlarını temizleyip kulübeye çekidüzen verdi.
C)Kitapların sayfa sayısını tutturmak için kitapları inceliyordu.
D)Müdür Beyler komisyonumuzu nezaketle karşıla­dı.
E)Babadan kalma evler ve arabaları hesapsızca tüketti.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz­cük, ad durum eki almamıştır?
A)Onlar, bizi her zaman sevdiklerini söylediler.
B)Bu korkuyu aklımdan çıkaramadığımı sen de bi­liyorsun.
C)Onun tavrı, bizim böyle davranmamıza neden oldu.
D)Hiçbir eser, yazarının koruyuculuğuna sığınamaz.
E) Kalbimizi kıran bir insanla nasıl birlikte olabiliriz.
7.Aşağıdakilerin hangisinde bileşik isim diğerlerin­den farklı bir biçimde oluşmuştur?
A)Yüreğin, dibek taşının çukuru gibi boştu.
B)Yeryüzüne bir nizam vermek isterdim.
C)Gözyaşını boşa akıtma, güzel ve hisli çocuk.
D)Gönlüm dalgakıransız kaldı sevda bahçelerinde.
E)Sevda başağrısı kadar yakındı bizlere.
8   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde topluluk adı kullanılmıştır?
A)Arkadaşını da yazmaya teşvik ediyor, ona yol gösteriyordu.
B)AB’den gelen heyet, görüşmeler yaptıktan sonra Ankara’dan ayrıldı.
C)Konuşmayı bilmiyor, bir de bizimle tartışmaya kalkıyor.
D)İnsan, yaşadıklarını anlatmak için sadece şiir yazmaz.
E)Yükseklere çıkmış insanların tabanında kötülük vardır.
9.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut bir ad, aldığı ekle soyut anlam kazanmıştır?
A)İnsanlık ölmedi ya, işin ucundan biz de tutarız.
B)Samanlıkta iğne aramaya benziyor seninki.
C)Bu kitap ince bir düşüncenin ürünüydü.
D)Yalnızlık biz insanlara göre bir şey değil.
E)Mutluluk bizim semtimizden de geçecek mi?
10 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tekil bir tür adı o türün tamamını anlatacak biçimde kullanılmış­tır?
A)Dershanemizin sınıflan oldukça ferahtı.
B)Bahçedeki asırlık çınar rüzgardan etkilenmemişti.
C)Amatör tiyatrocular hazırladıkları oyunu başarıy­la sergilediler.
D)Çocuk, her durumda sevgiyle büyür, ilgiyle geli­şir.
E)Yeni aldığı dairenin çok geniş bir mutfağı vardı.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçültmeli bir ad vardır?
A)Küçücük dünyasına, bu büyük başarıyı sığdıramıyordu.
B)Minicik öğrencileri sınavdan sınava koşturmak haksızlıktı.
C)Bu kitapçık, dershanemiz öğrencilerine ücretsiz dağıtıldı.
D)İstanbul’un daracık sokaklarına itfaiye aracı gire­miyor.
E)Üzgün olduğundan ufacık bir söze bile tahammül edemedi.
12. Hepimizin avuçlarında ve topraklarında kilimlerin hararetinden bir tutam saklıdır, fakat asırlardır Türk evlerinin en önemli eşyasını oluşturan kilimlere layık olduğu değer verilmemiştir.
Yukarıdaki cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Belirtili isim tamlaması vardır.
B)Tamlayanı ortak, isim tamlaması vardır.
C)Tamlayanı belirtisiz ad tamlaması olan zincirle­me isim tamlaması vardır.
D)Hal eki almış birden çok sözcük vardır.
E)Topluluk adı kullanılmıştır.
13. (I) Her sanatçının kendini diğerlerinden ayıran bir ki­şiliği vardır. (II) Sanatçı, durmadan arar, yeni bir şey bulmaya çalışır. (III) Bu, sanatçının toplumun değer yargılarına kulak asmadığını gösterir. (IV) Sanat dünyası yeni düşüncelere kapısını açıyor. (V) Yeni sanatçının anlaşılma korkusu da buradan gelir.
Numaralı cümlelerden hangisinde ad tamlaması voktur?
A)l. B) II. C) III. D) IV. E)V.
14.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlama­sının tamlananı bir sıfatla nitelendirilmiştir?
A)Sanatçının şiirlerinin güzelliği sonradan anlaşıl­maktadır.
B)Pek çok ağacın kesilmesine yöre halkı karşı çıktı.
C)Romanın farklı kurgusunu okuyucu çok benim­semişti.
D)Bilinçsiz okuyucu sanatçının düşmanı mı dostu­mu bilmiyorum.
E)Sonbaharda evin duvarındaki sarmaşıklar da sa­rarmaya başladı.
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birden fazla tam­layanı olan belirtisiz ad tamlaması vardır?
A)Varlıkla ve yoklukla coşan günleri bulmak hayal artık.
B)Ağacın yaprakları, hıçkırık yolları ayrılıkla dolu.
C)Binlerce duygu aktı toprağın ince değirmenine.
D)Ne sularda bir gölge, ne ufukta bir hayal vardı.
E)Varlık ve yokluk alemi onunla manasını bulmadı mı?
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok isim tamlaması vardır?
A)İnsanı zafere ulaştıran, içindeki kazanma hırsıdır.
B)Çalışan insanın emeği, hiçbir zaman boşa git­mezmiş.
C)Yorucu bir çalışmadan sonra uyumak için odası­na gitti.
D)Ekmeğin tazesini, kahvaltı sofrasında yemeye bayılırdı.
E)Günlük koşturmacadan sıkılan insanın imdadına kitap yetişir.
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?
A)Kardeşliğin anlamını bir ben mi bilmiyorum sanı­yorsun.
B)Kış gecelerinin soğuğunda senin düşüncen içi­mizi ısıtırdı.
C)Su kenarları, su içmeye inen geyiklerin izleriyle doluydu.
D)Çocukluğun mutlu günlerine dönmek istesem de dönemem.
E)Yalnızlığın sınırında dostlarının kıymetini anla­makta gecikme.
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanla tamlanan arasına sıfat girmiş bir isim tamlaması vardır?
A)Ben, sensizliğin çıplak ayaklarına kelepçeler ta­karım.
B)Genç sevgilinin duygularına tercüman oldu akas­yalar.
C)Senin yalnızlığında şehrin yüreği de paramparça olmuştu.
D)Sevgi, insanın hatta evrenin mayasında saklıdır.
E)Dağlar, yalnız bir adamın çaresizliğini yaşıyor gi­biydi.
CEVAPLAR

1.    Varlık, kavram ve durumları karşılayan sözcüklere “isim” denir.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi isim değildir?
A) İhtiyar adam, yaklaşmakta olan ayak seslerine kulak kabarttı.
B) Onun gözlerine baktığımda yaşama sevincinin göstergesi olan bir   ışık örüyorum.
C) Hayal dünyasında  yaşıyorsun,  gerçeklerle ne zaman yüzleşeceksin?
D) Atölyeye bir sessizlik çöktü; sonra mırıltılar, fiskoslar başladı.
E) Langdon, saatine baktı; saat, 07.07’yi gösteriyordu.

2. ” Garip kuşun yuvasını, Allah yapar.” atasözündeki altı çizili sözcüğün türce özdeşi aşağıdaki  altı   çizili  sözcüklerden hangisidir?
A) Güvenme varlığa, düşersin darlığa.
B)  Dolu küpün sesi çıkmaz.
C)  Her horoz kendi çöplüğünde öter.
D)  Dağ, dağa kavuşmaz; insan, insana kavuşur.
E)   Bir koyundan iki post çıkmaz.

3.     “-cik” ekiyle isimlerde küçültme yapılır.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?
A) Çilingir, maymuncuğu kullanmadaki hünerini göstererek kapıyı hemen açtı.
B) Korkuyordu çünkü birkaç gün sonra bademcik ameliyatı olacaktı.
C) Yaz gelmiş; kırlar, ekin tarlaları, kırmızı gelinciklerle dolmuştu.
D) Göz kapağının kenarında arpacık çıktığı için kameralardan köşe bucak kaçıyordu.
E) Biraz daha gayret edin, şu tepeciği aşınca yolu yarılamış olacağız.

4.   Saat ikide, bir saatlik yemek (I) paydosu verildi. Sami, kömür ambarına indi. Ambar karanlıktı,  rutubetliydi  ama (II) toprak serindi. İri bir maden kömürü parçasını başının altına alıp yorgun (III) vücudunu toprağa bıraktı, hemen (IV) uyudu. Düdük sesleriyle uyandığı (V) vakit, kontrolörler ellerinde elektrik  lambaları, çocukları işbaşına kovalıyorlardı.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi isim (ad) görevindedir?
A) I.      B) II.     C) III.    D) IV.   E) V.

5. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi aslında cins isimken özel isim olarak kullanıl­mıştır?
A) Ay  tutulması gerçekleşmiş, her taraf zifiri bir karanlığa bürünmüştü.
B) Çiçek almıştı annesine bir buket, sevgisini göstermek istemişti ona.
C) Yağmur yağar, gün doğar, hayat olanca canlılığıyla akmaya devam eder.
D) Menekşe olmasaydı yanında, dertleşmeseydi onunla, Meltem gidecekti buralardan.
E) Döne, kendisine bu ismin niçin verildiğini ailesindeki herkese soruyordu.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, tekil kullanıldığı halde ait olduğu tü­rün  tümünü karşılamaktadır?
A) Halk, isyan noktasına gelmiş; sokaklar, protestocularla dolup taşmıştı.
B) Doktor; portakal, C vitamini bakımından oldukça zengin bir meyvedir, dedi.
C) Hurdaya dönen bu arabadan burunları bile kanamadan çıkmışlardı.
D) Meclis, Anadolu’daki isyanları bastırmak için İstiklal Mahkemelerini kurmuştu.
E) Son romanını da yazmış, dinlenmek için Bodrum’a  gitmeye karar vermişti.

7. Sayı bakımından, aynı türden birden çok varlığı karşılayan isimlere “çoğul isim” denir. Çoğul  isimler, tekil isimlere getirilen “-lar, -ler” ekleriyle oluşturulur.
Aşağıdakilerin hangisinde çoğul eki bu işlevinin dışında kullanılmıştır?
A) Ferhat, Aslı’yı deliler gibi seviyordu; onun için her şeye katlanmaya razıydı.
B) Bardakları raflara dizdi, sonra çatal kaşıklar için uygun bir yer aradı küçücük mutfakta.
C) Şehirde panik havası vardı, askerler şehre girmeye başlamıştı.
D) Yorgundu; her şeyi unutmak, kendisini anlayacak yeni arkadaşlar bulmak istiyordu.
E) Unut bu olayları, yaşanmamış farz et ya da “bir sanrı” de geç.

8. Nüzhet’in doktorla evlenmesi ihtimalini  düşündüm. Aklımla bunu tabii buluyordum. Hiçbir zaman benden dört yaş büyük bir kızla evlenmeyi hayal etmemiştim. Fakat böyle, ilk defa bir istekli çıkınca yepyeni bir mesele ile karşılaştığımı görerek biraz hayret ettim. Benim için bunun neden bir mesele olduğunu hala anlayamıyordum.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Soyut isim
B) Tekil isim
C) Çoğul isim
D) Özel isim
E) Cins isim

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir topluluk ismi kullanılmıştır?
A) Şarkılarıyla herkesi kendisine hayran bırakan bu grup, şimdi dağılmak  üzere.
B) Kitap, insanların karanlıktan aydınlığa çıkmasında en önemli etken  olmuştur.
C) İçeride bunalmıştı, dışarı çıkmak istedi, birkaç adım attı, sonra aniden durdu.
D) Bu sorunun giderilmesi için elimizden gelen her  şeyi yapacağız.
E) Bu olaydan sonra gözlerden uzaklaşmak, küçük bir kasabaya yerleşmek istiyordu.

1O. 1. Sorulardan birkaçını cevaplamakta biraz zorlandığımı itiraf etmeliyim.
II. Sınıfın her tarafı bayraklarla donatılmış, öğrenciler de bu özel gün için hazırlanmıştı.
III. Her milletin, kendi kaderini belirleme hakkı, elbette vardır.
IV. Bu şiirin nasıl bir ruh haliyle yazıldığını işte şu sözcükler açıkça ortaya koyuyor.
V. Kitabın bazı sayfalarındaki kimi cümlelerin altlarının çizilmesi onun dikkatli bir okuyucu olduğunu gösteriyor.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerdeki altı çizili isimler, karşıladıkları varlıkların sayısına göre ikişerli gruplandırıldığında hangi sözcük bu gruplandırmanın dışında kalır?
A) I.      B) II.       C) III.     D) IV.       E)  V.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük, tekil kullanıldığı halde ait olduğu türün tümünü karşılamaktadır?
A) Müdür Bey, konuşmasıyla hepimizi duygulandırdı.
B) Öğretmen, topluma ışık saçan, sadece öğrencilere değil, herkese örnek olan  kişidir.
C) Öğrenci, bir taraftan öğretmenini dinliyor; bir taraftan da soruyu çözmeye  çalışıyordu.
D)  Okulumuz   bu yıl ÖSS’de büyük başarı gösterdi.
E) Fizikçi, soruları hepimizin anlayacağı şekilde çözüyordu.

12. Kütüphaneci iyice farklılaşmış, garip tavırlarla çevresindeki nesneleri elleriyle yoklamaya başlamıştı. Bir şey arıyor yahut gözlerinin görmediği nesneleri tanımaya çalışıyor gibiydi. Bir ara Hilleli Mehmet Efendi ‘nin yanına sokuldu ve ona “Asla unutma! Aşkı bilen biri için yedi gerçek sır vardır.” dedi. Sonra eline bir kitap aldı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Soyut isim
B) Somut isim
C) Çoğul isim
D) Tekil isim
E) Topluluk ismi

13. (I) Lise ikinci sınıfta çok yaramaz bir öğrenciydim. (II) Bir gün teneffüste siyah kalemle  koridor duvarını çizdim. (III) Bunu gören sınıf öğretmenim cebinden çıkardığı lastik silgiyle  duvarı sildi ama bana hiçbir şey demedi. (IV) Ertesi teneffüs ağlayarak öğretmenler odasına gidip kendisinden özür diledim. (V) Hoşgörüyle elini omzuma koyarken ben o güzelliğin altında
üzüntümden ezildikçe ezildim.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde türemiş isim kullanılmamıştır?
A) I.      B) II.     C) III.     D)IV.       E) V.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması biçiminde kalıplaşmış bir bileşik isim vardır?
A) Sağlıklı bir bünyeye sahip olmak istiyorsan yemeklerde zeytinyağı kullanmalısın.
B) Her şey yolunda giderken oyunbozanlık etmenin ne gereği vardı şimdi?
C) O yıllarda bütün çocukların değişmez oyuncağıydı hacıyatmaz.
D) Bu çiçekler, Orta Asya bozkırlarında  yetişir mi sanıyorsun?
E) Tavukgöğsü ve kazandibi gibi sütlü tatlıları yemeyi tercih ederdi.

15.    Erzurum’un Karayazı (I) ilçesi Salyamaç köyüne uğradım geçenlerde. Önceden avcılıkla uğraştığını bildiğim Metin’i (II) gördüm köy kahvesinde. Etrafındakilere avcılığın (III) zararlı bir şey olduğunu anlatmaya çalışıyordu. Ben de çaktırmadan bir masaya (IV) oturup onu dinledim. Köylüler (V) de büyük bir dikkatle onu dinliyordu.
Bu parçadaki numaralanmış sözcükler, yapıları bakımından ikişerli gruplandırılırsa hangi sözcük  bu  gruplandırmanın dışında kalır?
A) I.      B) II.     C) III.     D)IV.       E) V.
CEVAPLAR

Dize sonlarında görevleri aynı olan eklerin ya da anlamları aynı olan sözcük­lerin tekrarlanmasına redif denir.

• Redifler, daima mısranın en sonunda bulunur yani uyaktan sonra gelir
• Kafiye olmayan şiirlerde şiirin ahengini redif sağlar.

Redifler yüklem seslerinin özelliğine göre

•      ek halinde redif

•      sözcük halinde redif

şeklinde gruplandırılabilir.

a) Ek ile Yapılan Redif

Tabirin sığmaz kaleme

Derdin dermandır yâreme

İsmin yayılmaz âleme

Aşıklarda meşk olmasa

Aşık Veysel

Yunus bu sözleri çatar

Sanki yağı bala katar

Halka meta’ların satar

Yükü cevherdir, tuz değ

Bu dizelerde, “çatar, katar, satar” sözcüklerindeki “-ar” (geniş zaman çekimi) ekleri aynı görevde olduğu için ek halinde rediftir, “at” ise tam uyaktır.

Aradılar bir tenhada buldular

Yaslandılar şivgalarım kırdılar

Yaz bahar ayında bir ad verdiler

Yandım gittim ala dağlı kar iken

Bu dörtlükte kullanılan

bul-dular

kır-dılar

ver-diler

sözcüklerindeki kırmızıyla gösterilen ekler -di’li geçmiş zaman ekini mavi ile gösterilen ekler ise III. çoğul şahıs ekini örneklendirdiği için rediftir.

b) Sözcük ve Sözcük Grubu ile Yapılan Redif

Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun

Kuşların, çiçeklerin diyarı olsun

Derdimiz var güneş içinde

Ağaçlarımız var yaprak içinde

Söz öbeği şeklinde oluşturulan redif de vardır.

Safa-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim

Vefa-yı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim

Bu mısralardaki safa ve vefa sözcüklerindeki “fa’lar uyak diğer söz öbekleri (-yi aşkı kim anlar kiminle söyleşelim) aynı görevde ve anlamda olduğundan rediftir.

 1.    Sanatın iletişimsel İşlevi:

Dil gibi sanat da öbür insanlarla karşılıklı bir alış ve­rişte bulunma gereksiniminden doğmuştur. Fakat sanat, dilin iletişim imkânlarındaki sınırlılığı aşar. Dil, insan toplumunun ancak kendi içinde o dili anla­yan bir kesimine bildirimde bulunabilirken, sanat -her zaman kendine özgü ulusallığı taşımakla birlik­te- bütün insanlara açık bir dil ortaya koyar. (Edebi­yat bunun dışında kalır; çünkü edebiyatın malzeme­si ulusal dildir.)

2.   Sanatın Aydınlatıcı-Yapıcı İşlevi:

Sanatın bu işlevi, sanatın yaşam üstüne belirli bir tür bilgiyi kendi içinde taşımasından gelir. Sanatın gö­rüntü dili karakteri ve coşkusal etkinlik yaratma gü­cü, sanat yapıtlarından bilgi edinme sürecini, herkes için daha kolaylaştırdığı gibi, bu bilginin, insanın kendi hayal ve gönül belleğinde kalıp yerleşmesini de sağlamaktadır.

3.    Sanatın Eğitsel işlevi:

Sanatın bu işlevi, doğrudan doğruya, insanlara ya­şantı kazandırması üstüne kuruludur. Sanat, insa­nın fiilen yaşamı içinde duyup yaşayamayacağı şey­leri duyup yaşamasını sağlar. Örneğin, sanat saye­sinde Spartakus’la, Garibaldi’yle, Çapayev’le omuz omuza savaşırız; Kolomp ve Nansen’le yeni kıtalar keşfederiz, Roerich gibi, Himalayaların eşsiz güzel­liğini tadarız; Natalya Rostova ile Aksinya’yı sever, ona acırız; Taraş Bulba ve Soya Kosmodemyanska-ya’yla birlikte kahramanca ölürüz.

4.     Sanatın Estetik Haz Verme İşlevi:

Sanatın aydınlatıcı-yapıcı işlevine ve eğitsel işlevine sımsıkı bağlı olan bu işlevi, onun bir mıknatıs gibi in­sanları kendine çeken gücüyle ilişkilidir. Sanat, in­sanlara estetik haz vererek onların iç dünyalarını zenginleştirir.

5.     Sanatın Kültürel işlevi:

Sanatın bu işlevi, insanın sanatsal olarak eğitilmesi­nin en önemli aracıdır. Kişinin sanatsal potansiyeli­nin biçimlenmesinin başlıca yolu da budur.

Zanaat, insanın maddeye dayanan gereksinimlerini karşılamak için yapılan, öğrenimle birlikte deneyim, beceri ve ustalık gerektiren iştir. Zanaat adı verilen işlerin beceriye, ustalığa, deneyime dayanması, sanatla karıştırılmasına neden olmuştur. Çünkü sanatçının yaptığı iş de sıradan bir iş olmayıp beceri ve ustalık gerektirir. Sanatçı, da zanaatçı gibi bir çıraklık döneminden geçmiş, deneyim kazandıktan sonra ustalığa erişmiştir.

Sanat ile zanaat arasında benzerlikler olmakla birlikte önemli derecede nitelik farkları da vardır. İlk önemli farklılık, sanatın varlık nedeninin güzellik olmasında görülür. Sanatın birinci amacı güzellik, zanaatın ise faydadır. Zanaat eserleri ne kadar güzel olsalar da ekonomik bir değer taşır ve faydalı olma işleviyle hayatımızda bir yer tutar. Sanat eserleri ise bir fayda sağlasalar bile öncelikle güzelliğin amaçlandığı, estetik haz veren eserlerdir.

Sanat eseri yaratıcılık ürünü olup özgün ve tek olan bir eserdir. Zanaat eserleri ise yaratıcılık değil, ustalık ürünüdür. Dolayısıyla zanaat eserlerinde özgünlükten de söz edilemez. Zanaat eserinin, birbirinden ayırt edilemeyecek ölçüde benzerleri seri olarak üretilebilir. Orijinal ve kopya kavramları zanaat eserlerinde bir anlam ifade etmez.