Kır ve doğa güzelliklerini, çobanların doğadaki yaşayışını anlatan şiirlere denir. Özentiden, süsten uzak bir dil kullanılır. Bu tür şiirlerde okuyucuda doğaya karşı bir imrenme uyandırma amaçlanır. Edebiyatımızda Batılı anlamdaki ilk örneği Abdülhak Hamit’in “Sahra” adlı şiiridir.
Pastoral şiirin türleri şunlardır:
a) İdil: Şairlerin doğa karşısındaki duygulanmasının anlatıldığı kır hayatının güzelliklerinin kaleme alındığı şiirlerdir.
b) Eglog: Birkaç çobanın kır hayatı, aşk gibi konular üzerinde karşılıklı konuşmaları tarzında yazılan pastoral şiirlerdir.
Zerdali Ağacı
Havalar güzel gidiyor
Sen de çiçek açtın erkenden
Küçük zerdali ağacına
Aklın ermeden
Yayla Dumanı
Gümüş bir dumanla kaplandı her yer
Yer ve gök bu akşam yayla dumanı
Sürüler, çeşmeler, sarı çiçekler
Beyaz kar, yeşil çam yayla duman
]]>
Alfabe: Göktürk Alfabesi
Yazar: Yollug Tigin
Şair: Aprın Çur Tigin
Türk adının geçtiği metin: Orhun Abideleri
En uzun Türk destanı: Kırgızların Manas Destanı
Siyasetname: Kutadgu Bilig
Mesnevi türünde yazılmış eser: Kutadgu Bilig
Sözlük: Kaşgarlı Mahmut’un “Divanü Lügati’t-Türk” adlı eseri
Divan sahibi sanatçı: Yunus Emre
Divan şairi: Hoca Dehhani
Çocuklar üzerine yazılmış eserler: Nabi‘nin “Hayriye” ve Sümbülzade Vehbi’nin “Lütfiye” adlı eserleri
Sebk-i Hindi tarzının temsilcisi: Naili
Tezkire: Ali Şir Nevai‘nin “Mecalis’ün Nefais” adlı eseri
Bibliyografya: Katip Çelebi’nin “Keşfi)’z-Zünun” adlı eseri
Hamse sahibi şair: Ali Şir Nevai
Süslü nesrin temsilcisi: Sinan Paşa
Matbaada basılan kitap: Vâni Efendi’nin Vankulu Lügati
Resmî gazete: 1831 ‘de çıkarılmaya başlanan Takvim-i Vekayi
Yarı resmî gazete: Ceride-i Havadis
Özel gazete: 1860’da çıkarılmaya başlayan Tercüman-ı Ahval
Noktalama işaretlerini kullanan sanatçı: İbrahim Şinasi
Çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa‘nın, Faransız yazar Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eser
Öykü denemesi: Emin Nihat’ın “Müsamerat-name” adlı eseri.
Yerli roman: Şemsettin Sami‘nin “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” adlı eseri
Fabl çevirisi yapan sanatçı: Şinasi
Makale: Şinasi‘nin “Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi” adlı yazısı
Tiyatro: Şinasi‘nin “Şair Evlenmesi” adlı eseri
Atasözleri kitabı: Şinasi‘nin “Durub-ı Emsal-i Osmaniye” adlı eseri
Edebî roman: Namık Kemal‘in “İntibah” adlı eseri
Tarihî roman: Namık Kemal‘in “Cezmi” adlı eseri
Mizah dergisi: Teodor Kasap ve Namık Kemal‘in birlikte çıkardığı “Diyojen” adlı dergi
Sahnelenen tiyatro eseri: Namık Kemal‘in “Vatan yahut Silistre” adlı eseri
Batılı anlamda eleştiri: “Namık Kemal‘in “Tahrib-i Harabat” adlı eseri
Kadın romancı: Fatma Aliye
Antoloji: Ziya Paşa‘nın “Harabat” adlı eseri
Edebî tartışma: Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.
Müslüman kadın oyuncu: Afife Jale
Adaptasyon (uyarlama) oyun yazarı: Ahmet Vefik Paşa
Pastoral şiir: Abdülhak Hamit Tarhan‘ın “Sahra” adlı şiiri
Kafiyesiz şiir: Abdülhak Hamit Tarhan‘ın “Validem” adlı şiiri
Edebî öykü: Ahmet Mithat Efendi‘nin “Letaif-i Rivâyât” adlı eseri
Tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam
Köy şiiri: Muallim Naci‘nin “Köylü Kızların Şarkısı” adlı şiiri
Psikolojik roman denemesi: Nabizade Nazım‘ın “Zehra” adlı eseri
Köy romanı: Nabizade Nazım‘ın “Karabibik” adlı eseri
Gerçekçi öykü: Samipaşazade Sezai’nin “Küçük Şeyler” adlı eseri
Realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem‘in “Araba Sevdası” adlı eseri
Aruz ölçüsüyle yazılan tiyatro: Abdülhak Hamit Tarhan‘ın “Eşber” adlı eseri
Hece ölçüsüyle yazılan tiyatro: Abdülhak Hamit Tarhan’ın “Nesteren” adlı eseri
Edebî topluluk: Serveti-i Fünun
Batılı anlamda roman: Halit Ziya Uşaklıgıl’in “Mai ve Siyah” adlı eseri
Mensur şiir yazan şair: Halit Ziya Uşaklıgil
Psikolojik roman: Mehmet Rauf‘un “Eylül” adlı eseri
Anjanbmanı (anlamın dizede bitmemesi ve diğer dizelerde devam etmesi) kullanan sanatçı:Tevfik Fikret
Serbest müstezadı aruzla deneyen şair: Tevfik Fikret
Çocuklar için yazılmış şiir kitabı: Tevfik Fikret‘in “Şermin” adlı eseri
Edebî bildiri ile yayın hayatına giren edebiyat topluluğu: Fecr-i Ati
Batılı anlamda edebiyat tarihçisi: Fuat Köprülü
Fıkra yazarı: Ahmet Rasim
Dilde sadeleşmeyi savunan yayın organı: Genç Kalemler dergisi
Sosyolog: Ziya Gökalp
Serbest vezni kullanan sanatçı: Nazım Hikmet
Yazıya geçirilen masallar: Billur Köşk Masalları
En uzun süreli edebiyat dergisi: 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi
İç monolog tarzı yazılmış roman: Adalet Ağaoğlu‘nun “Bir Düğün Gecesi” adlı eseri
Post modern roman: Oğuz Atay‘ın “Tutunamayanlar” adlı eseri
Yerli çizgi roman: Türk Kahramanı Köroğlu (1953).
Çocuklar için çizgi roman: Kara Maske (1943).
Hikâyelerinde gerçek anlamda Anadolu’yu işleyen sanatçı: Refik Halit Karay
Çocuk romanı: Mahmut Yesari’nin “Bağrı Yanık Ömer” adlı eseri
Çocuk dergisi: Mümeyyiz (1869-1870)
Kabare tiyatrosu: Haldun Taner‘in “Devekuşu Kabare Tiyatrosu” (1962)
Kadın opera sanatçısı: Semiha Berksoy
]]>