Warning: Use of undefined constant ‘WP_MEMORY_LIMIT’ - assumed '‘WP_MEMORY_LIMIT’' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/dersimi3/public_html/wp-config.php on line 100

Warning: Use of undefined constant ’64m’ - assumed '’64m’' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/dersimi3/public_html/wp-config.php on line 100

Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/dersimi3/public_html/wp-config.php:100) in /home/dersimi3/public_html/wp-includes/feed-rss2.php on line 8
Milli Edebiyat Dönemi – Dersimiz Edebiyat https://dersimizedebiyat.org Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Kaynak Sitesi. Online Sınavlar Çıkmış Sorular Sınıf Konuları Fri, 30 Apr 2021 18:48:21 +0000 tr hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.4 https://dersimizedebiyat.org/wp-content/uploads/2018/11/cropped-icon-32x32.png Milli Edebiyat Dönemi – Dersimiz Edebiyat https://dersimizedebiyat.org 32 32 Milli Edebiyat Dönemi Şiiri İle İlgili Test Çöz https://dersimizedebiyat.org/milli-edebiyat-donemi-siiri-ile-ilgili-test-coz.html Thu, 07 Jan 2021 18:24:33 +0000 https://dersimizedebiyat.org/?p=125853 MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİRİ SORULAR

1. Milli Edebiyat döneminde Ziya Gökalp ve çevresinde gelişen “milliyetçi şiir” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi  söylenemez?
A) Sade bir Türkçe ile şiir yazılmıştır.
B)  Konu seçiminde yerlilik esas  alınmıştır.
C)  Millî kaynaklara yönelme gerçekleşmiştir.
D)  Halk edebiyatı şiir biçimlerinden  yararlanılmıştır.
E)  Divan edebiyatı ölçü birimi olan aruz kullanılmıştır.

2. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat dönemi dil anlayışıyla çelişir?
A) İstanbul halkının günlük konuşma dili esas alınmalıdır.
B) Terimler bilimle ilgili oldukları için aynen kullanılmalıdır.
C) İhtiyaç duyulması durumunda diğer Türk lehçelerinden sözcük alınabilir.
D) Yabancı dilbilgisi kuralları ile Arapça, Farsça ad ve sıfat tamlamalarının kullanılmasında bir sakınca yoktur.
E) Arapça ve Farsçadan gelen sözcüklerden, konuşma diline kadar girip yaygınlaşmış olanlar
Türkçeleşmiş sayılmalıdır.

3. Fecriati adı verilen edebiyat topluluğu içinde yer aldı. Fransız sembolist şairlerinden etkilendi. Aşk ve doğa konularında, şiirler yazdı. Şiirde ses ve ahenge çok önem verdi. Tüm şiirlerini aruzla yazdı. Piyale adlı kitabının ön sözünde  şiirle  ilgili  görüşlerin açıkladı.
Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A)  Tevfik Fikret
B)   Ahmet Haşim
C)   Ziya Gökalp
O) Yahya Kemal Beyatlı
E)  Mehmet Akif Ersoy

4. Mehmet Akif Ersoy’la ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?
A)  Gerçekçi bir şiir anlayışı vardır.
B)  Şiirleri manzum hikaye niteliği gösterir.
C)   Tüm şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.
D)  Saf (saf) şiire özgü arayışlar içine girmiştir.
E) Milli Edebiyat döneminde halkın yaşama biçimi ve değerlerini anlatan şiirler yazmıştır.

5. Milli Edebiyat akımının etkili olduğu yıllarda halkın yaşama tarzı ve değerlerini anlatan manzumeler yazmıştır. Türk edebiyatında “toplum için sanat” akımının başlıca temsilcilerinden
biridir. Halka seslenen, yalın, halkın söyleyiş özelliklerini koruyan, konusu günlük ya da  siyasal olaylardan alınmış, gerçekçi ve gözleme dayalı, aruz ölçüsü ile lirik-epik,  lirik-didaktik şiirler yazmıştır. Şiirleri, yedi  bölümden oluşan Safahat  adlı kitapta  toplanmıştır.
Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A)  Ziya Gökalp
B)  Ahmet Haşim
C)  Faruk Nafiz Çamlıbel
D)  Mehmet Akif Ersoy
E) Yahya Kemal Beyatlı

6. Bugün —- hareketi olarak bilinen edebi hareket, —- Selanik ‘te çıkan —– dergisinde —-  aynı adla isimsiz olarak yayımladığı makaleyle başlar.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) Birinci Yeni – 1905’te -Fecriati – Ahmet Haşim’in
B) Genç Kemler – 1839’da – Tercüman-ı Ahval – Şinasi’nin
C) Yeni Lisan – 1911’de -Genç Kalemler – Ömer Seyfettin’in
D) Edebiyat-ı Cedide – 1896’da – Servetifünun – Tevfik Fikret’in
E) Beş Hececiler – 1917’de -Servetifünun – Faruk Nafiz’in

7. Milli Edebiyat dönemi şiiri içinde Ziya Gökalp ve çevresinde gelişen şiir ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)   Hece ölçüsü kullanılmıştır.
B)   Türkçülük akımının  etkisi görülür.
C)  Açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
D)   Pek çok şiirde kuru bir didaktizm öne çıkmıştır.
E)  Sadece Halk edebiyatı nazım şekilleri kullanılmıştır.

8. Milli Edebiyat dönemi şiiriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Edebiyat- ı Cedide anlayışıyla şiir yazan şairler de vardır.
B) Batı edebiyatı kaynaklı nazım şekilleri kullanılmamıştır.
C)  Ziya Gökalp ve çevresine sade bir dille ve hece ölçüsüyle şiirler yazılmıştır.
D) Mehmet Akif bu dönemde halkın yaşama tarzını ve değerlerini yanıtsan  manzumeler  yazmıştır.
E) Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı başta olmak üzere bazı şairler saf (öz) şiir yolunda ürünler vermişlerdir.

9. Türkçülük cereyanını bir sisteme bağlayan fikir adamı ve bu sistemi eserlerinde işleyen bir sanatçıdır. Türk milletinin din, dil, ahlak, edebiyat yönünden aynı kültürle yetişmiş kişilerden oluştuğuna inanır. Eserleriyle Türk milliyetçiliğinin sınırlarını belirlemiş, milli edebiyatın da fikir yönüyle temellerini oluşturmuştur. Onun Türkçülük anlayışı, dil, edebiyat, din, iktisat, güzel sanatlar ve siyaset alanlarını kapsar. Turancılık ideolojisini de savunmuştur. Türk Medeniyeti Tarihi, Türk Töresi, Türkçülüğün Esasları, Türkleşmek-Muasırlaşmak-İslamlaşmak  gibi   fikri  bir  temele dayanan eserleri vardır.
Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A)  Ziya Gökalp
B)  Ahmet Haşim
C) Yahya Kemal Beyatlı
D)  Mehmet Akif Ersoy
E)   Ali Canip Yöntem

10.   
I-  Dil sade olmalıdır.
II- Milli kaynaklara yönelmeli, yurt sorunları dile getirilmelidir.
III-  Şiirde yalnız hece ölçüsü kullanılmalıdır.
Bu görüşler aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde  savunulmuştur?
A)  Fecriati
B)  Milli Edebiyat
C)  Edebiyat-ı Cedide
D)  Tanzimat Edebiyatı
E) 1940 Sonrası Türk Edebiyatı

11. Aşağıdakilerden hangisinde verilenlerin tümü, Milli Edebiyat döneminde Ziya Gökalp ve çevresinde gelişen şiir doğrultusunda ürün vermiştir?
A) Ali Canip Yöntem – Mehmet Fuat Köprülü- Ziya Gökalp
B) Yahya Kemal Beyatlı – Ahmet Haşim – Mehmet Akif Ersoy
C) Mehmet Fuat Köprülü – Ahmet Haşim – Mehmet Akif Ersoy
D) Mehmet Emin Yurdakul – Mehmet Fuat Köprülü – Ahmet Haşim
E) Mehmet Akif Ersoy – Mehmet Emin Yurdakul – Tevfik Fikret

12. —-, Paris yıllarında yurtdışında yüksek nitelikli beğeniyle, Batı şiirine yönelip ona öykünme yerine, geleneksel şiirimizi yeni bir yorumla ele aldı. Divan şiiri çizgisinde, biçime ağırlık veren, yetkin şiirler yazdı. Şiirde, dili, biçimi, ahengi son derece önemli görür. Milli Edebiyat akımı sanatçılarını makaleleriyle desteklemiş olmasına karşın onlara katılmamış saf (öz) şiir yolunda ürünler vermiştir. Biri dışında tüm şiilerini aruz vezniyle yazmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yere, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)  Ahmet Haşim
B)  Ziya Gökalp
C)  Yahya Kemal Beyatlı
D)  Mehmet Akif Ersoy
E)  Mehmet Fuat Köprülü

CEVAPLAR

1 C            7 D      
2 A        8 C   
3 D          9 B        
4 E         10 D         
5 C              11 D     
6 D             12 C
]]>
Milli Edebiyat Şiirinin Genel Özellikleri https://dersimizedebiyat.org/milli-edebiyat-siirinin-genel-ozellikleri.html Thu, 07 Jan 2021 17:58:35 +0000 https://dersimizedebiyat.org/?p=125849 MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİRİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Millî Edebiyat döneminde coşku ve heyecanı dile getiren metinleri yani şiirleri daha önce işledik. Bu bölümde işlediğimiz bu şiirlerle ilgili çıkarımlarda bulunalım.

Halk edebiyaşiir biçimlerinden yararlanma yoluna gidilmiştir.
Türk şiiri, İslamiyet’in kabulünden sonra Divan edebiyatı ve Halk edebiyatı olarak iki ana kolda ilerlemiştir. Bu iki şiir anlayışının şiir biçimleri de birbirinden farklıdır. Yenileşme devri edebiyatında Halk şiiri nazım biçimler ini kullanma fikri Tanzimat döneminde dile getirilmiş ancak yaşama geçirilememiştir. Milli Edebiyat dönemi şiirinde Halk edebiyatı şiir biçimlerine yönelinmiş, dörtlüklerle şiirler yazılmış; mani, koşma gibi nazım biçimleri kullanılmıştır. Halk edebiyatı şiir biçimleri üzerinde oynamalar da yapılmıştır. Ancak bu dönemde elbette sadece Halk edebiyatı şiir biçimlerinin kullanıldığını söylemek mümkün değildir.

Hece ölçüsüyle şiirler yazılmıştır.
Şiir tarihimizde İslamiyet öncesi Türk şiirinde hece ölçüsü kul­lanılmıştır. Daha sonra İslamiyet’in kabulüyle birlikte aruz ölçü­sü kullanılmaya başlanmıştır Ancak hece ölçüsü de tam olarak terk edilmemiş, Halk şiirinde bu ölçü birimi kullanılmıştır. Tanzi­mat dönemiyle birlikte aydınlar arasında bizim millî ölçü birimi­zin hece ölçüsü olduğu dillendirilmeye başlanmıştır. Ziya Pa asıl şiirimizin halk şiiri olduğunu söyler. Hatta bu konuda hece vezni ile bir de türkü yazmıştır. Ancak o dönemde hece ile şiir yazma düşüncesi tam olarak yaşama geçirilemez.
Servetifünun döneminde de hece ölçüsüyle şiir yazmak dü­şüncesi şairlerce benimsenmez. Gerçi bu dönemde Tevfik Fik­ret çocuklar için hece ile şiirler yazmış ve bu şiirlerini Şermin adlı kitabında toplamıştır. Ancak bu dönemin genel havasına bakıldığında cılız bir örnektir. Ancak yüzyılın başında Mehmet Emin Yurdakul ile birlikte hece ile şiir yazılması yüksek sesle dile getirilmiştir. Mehmet Emin Yurdakul ile ilk çıkış yapılmış,

Yeni Lisancılar ile bu daha da ileri götürülmüş, Beş Hececi şa­irlerle birlikte de hece ile yazma tam bir akım haline gelmiştir.

Konu seçiminde yerlilik esas alınmıştır.
Millî Edebiyat Dönemi şiirinde konu seçiminde yerliliğin esas alındığı görülür. Halkın yaşama biçimi şiirlerde işlenmeye başlanmıştır. Bu yerlilik daha sonra memleketçi bir edebiyatı do­ğurmuştur.
Şiirlerin konuları halkın yaşamından ve ülkenin içinde bulunduğu kullardan seçilmiştir.
Millî Edebiyat Dönemi şiirinde şairler konularını seçerken o dö­nemde halkın yaşadıklarından, ülkenin içinde bulunduğu koşullardan etkilenmiştir. Millî Edebiyat döneminde Trablusgarp, Çanakkale ve en sonunda Kurtuluş Savaşı olmak üzere büyük savaşlar yaşanmıştır. İmparatorluğun adım adım yıkılışa sürüklendiği bu dönemde yıllar süren savaşlardan bitkin düşmüş bir halk vardır. Şairler vatan savunması için halka moral aşılayan kahramanlık ve yurt sevgisini işleyen coşkun bir lirizmin olduğu şiirler yazmışlardır. Bu dönemde devrin gerçekliği şiire yan­ sımıştır. Bu gerçeklik yalnızca Yeni Lisancılar olarak bilinen şairlerin şiirlerinde değil, halkın yaşama tarzını ve değerlerini yan­ sıtan manzumelerde de karşımıza çıkar.

Şiirde milli kaynaklara yönelme gerçeklmiştir.
Millî Edebiyat akımı şiirlerinde millî kaynaklara yönelme söz ko­nusudur. Konular millî olaylardan ve tarihten seçilmiş; ölçü, na­zım şekli vb. konularda millî şiirimiz kabul edilen Halk şiirine yönelinmiştir.

Sade bir dille şiirler yazılmıştır.

Millî Edebiyat  akımı dönemi  şiirlerinde  dilde  sadeleşme  ger­çekleşmiş, özellikle Servetifünuın ve Fecriati dönemi şiirle­ rinde karşılaştığımız ağır dilin yerine, açık, anlaşılır, halkın ko­nuştuğu sade Türkçe şiirlerde kendini göstermiştir.

Çeşitli nazım biçimleri kullanılmıştır.

Millî Edebiyat dönemi şiirinde Halk edebiyatı nazım biçimlerin­ den yararlanılmakla birlikte bu konuda bir çeşitlilik göze çarpar. Bu dönemde yeni nazım biçimleri denenmiş, serbest müstezat daha da geliştirilmiş, Batıdan alınan sone ve terza-rima gibi nazım şekilleri de kullanılmıştır.
Bütün bu yenileşme ve değişimlerin yanında bazı ortak özellikler olsa bile Millî Edebiyat dönemi şiirinde döneminin şiirini tek bir başlık altında toplamak mümkün değildir. Bu dönemde ana hatlarıyla üç eğilim karşımıza çıkar. Bunlar:

1. Ziya Gökalp ve çevresine sade bir dille ve hece ölçüsüyle şiirler yazılmıştır.

Sade bir dille ve hece ölçüsüyle şiir yazma konusunda  Meh­met Emin Yurdakul’un çıkışı, Genç Kalemler dergisinde yazan ve kendilerine Yeni Lisancılar  denen şairlerle daha da ileri götürülür. Ziya Gökalp bu gruba sonradan katılmasına karşın, etkisi en büyük olan sanatçıdır. Sonuçta bu dönemde Ziya Gö­kalp  etkisinde sade bir  dille ve hece  ölçüsüyle  millî konuları öne çıkaran, halka moral aşılayan, milliyetçilik fikrini destekle­ yen, didaktik şiirler yazılmıştır. Bu şiirlerin sanatsal yönü zayıf­ tır. Biçimsel yönden ölçü ve uyak sağlanmıştır. Ancak birçok şiirde uyakların doldurma olduğu hissi uyanmaktadır

Saf (öz) şiire özgü arayışlar vardır.

Millî Edebiyat dönemi şiirinin egemen olduğu yıllarda saf (öz) şiire özgü arayışlar da söz konusudur. Özellikle Ahmet Haşim ve Yahya Kemal bu yolda şiirler yazmıştır.
Her iki sanatçı da hece yerine aruzu kullanmış, zaman zaman sade dille şiirler yazsalar da sadeleşme akımını bir dava olarak görmemişlerdir. Toplumsallıktan, devrin gerçeklerinden uzak, sanat kaygısı ön planda olan şiirler yazmışlardır. Yahya Kemal Türk tarihinden konuları işlese de her iki şairin o dönemin be lirgin anlayışı olan halka, ülke gerçeklerine, dönemin millî olaylarına yöneldiği söylenemez.

Halkın yaşama tarzını ve değerlerini yansıtan manzum hikayeler yazılmıştır.

Millî Edebiyat akımı şiirinin etkili olduğu yıllarda halkın yaşama tarzını ve değerlerini yansıtan manzum hikayeler de yazılmıştır. Bu konuda Mehmet Akif Ersoy başı çeker. Konularını tamamen halkın yaşamından alan sanatçı, şiirlerinde sokak dilini bazen argo da dahil olmak üzere şiirlerine yansıtmıştır. Onun Ziya Gökalp çevresinde şiir yazan şairlerden ayrılan en önemli yönleri,

aruzu kullanmasıdır. Sanatı toplumun hizmetinde gören Meh­met Akif, aruz vezniyle sokaktaki halkın diliyle halkın içinde bulunduğu çıkmazları, yaşama tarzını ve değerlerini anlatan manzum hikayeler yazmıştır.

]]>
Milli Edebiyatı Dönemi Ortaya Çıkan Fikir Akımları, Nedenleri,Amaçları,Temel Düşünceleri, Temsilcileri ve Yayın Organları https://dersimizedebiyat.org/milli-edebiyati-donemi-ortaya-cikan-fikir-akimlari-nedenleriamaclaritemel-dusunceleri-temsilcileri-ve-yayin-organlari.html Thu, 28 Mar 2019 18:25:11 +0000 http://dersimizedebiyat.org/?p=119916 Milli Edebiyatı Dönemi Ortaya Çıkan Fikir Akımları, Nedenleri, Amaçları, Temel Düşünceleri, Temsilcileri ve Yayın Organları

OSMANLICILIK

ORTAYA ÇIKIŞ NEDENİ:

1. Osmanlı’nın askeri ve teknik açıdan Batılı devletlerin gerisinde kalması

2. Batı medeniyetinde ortaya çıkan “standart vatandaş” tanımlaması

3. Rusya’nın Panslavizm politikasıyla Hristiyan Osmanlı halklarını kışkırtması

AMACI:

1. Osmanlı’nın çöküşünü engellemek

2. “Osmanlı vatandaşlığı” paydasında birlik sağlamak

TEMEL DÜŞÜNCELERİ:

1. Dili, dini, ırkı ne olursa olsun Osmanlı sınırları içinde yaşayan herkes eşittir.

2. Osmanlı’nın yükseliş devrindeki ihtişamlı günleri örnek alınmalıdır.

3. Yönetimde meşveret ve meşrutiyet esas alınmalıdır.

TEMSİLCİLERİ – YAYIN ORGANLARI:

Tanzimat yazarları

Jön Türkler

Yeni Osmanlılar Cemiyeti

Tercüman-ı Ahval gazetesi

Tasvir-i Efkâr gazetesi

Hürriyet gazetesi

Muhbir gazetesi

 

İSLAMCILIK

ORTAYA ÇIKIŞ NEDENİ:

1. Hristiyan Osmanlı vatandaşlarının milliyetçilik akımın etkisiyle imparatorluktan ayrılmaları

2. Osmanlı’da çoğunluğu oluşturan farklı milletlere mensup Müslümanları bir arada tutma isteği

3. Osmanlı sınırları dışında kalan Müslüman milletleri Batı emperyalizmine karşı koruma, hilafet makamının etkisiyle Batı’ya karşı bir güç hâline getirme isteği

AMACI:

1. Osmanlı’nın çöküşünü engellemek

2. İslam kardeşliği etrafında güçlü bir siyasî birlik oluşturmak

3. Toplumdaki sosyal ve ahlaki çözülmeyi durdurmak

4. Müslümanların güncel sorunlarına İslamî çözümler bulmak

TEMEL DÜŞÜNCELERİ:

1. Osmanlı’nın Müslüman milletleri arasında siyasî birlik sağlanmalıdır.

2. Osmanlı sınırları dışında kalan Müslümanlara hilafetin nüfuzuyla ulaşılmalıdır.

3. Toplumdaki İslam anlayışı ve gelenekler, İslamî kaynaklar doğrultusunda ıslah edilmeli; Hz. Peygamber ve dört halife zamanındaki sahih İslam anlayışına dönülmelidir.

TEMSİLCİLERİ – YAYIN ORGANLARI:

Cemalettin Afgani

Muhammed Abduh

Sait Halim Paşa

M. Akif ERSOY

Eşref Edip

Sırat-ı Mustakim dergisi

 

TÜRKÇÜLÜK

ORTAYA ÇIKIŞ NEDENİ:

1. Arnavut ve Arap Müslümanların milliyetçilik akımın etkisiyle kapıldıkları ayrılıkçı tutum sonucunda İslamcılık fikrinin zayıflaması

2. İmparatorluğun aslî unsuru olan Türklerin de milliyetçilik akımının etkisine girmeleri

3. Avrupa’dan dünyaya yayılan ulus devlet modeline geçme isteği

AMACI:

1. Osmanlı’nın çöküşünü engellemek

2. Türk kimliğine dayalı olarak Osmanlı Devleti’ni güçlendirmek

3. “İşte, fikirde, dilde birlik” sloganıyla Osmanlı sınırları dışındaki Türkler aynı çatı altında toplayarak Batı karşısında etkili bir siyasî güç oluşturma

TEMEL DÜŞÜNCELERİ:

1. Türk milleti devletin aslî unsuru kabul edilmeli, Türk kimliği ortak payda olmalıdır.

2. Türk birliği sağlanmalıdır.

3. İslam öncesindeki Türk tarih ve kültürü araştırılarak aydınlatılmalı; tarih birliği sağlanmalıdır.

4. Türkçe yabancı dillerin etkisinden kurtarılmalıdır.

TEMSİLCİLERİ – YAYIN ORGANLARI:

Ziya GÖKALP

Yusuf AKÇURA

Fuat KÖPRÜLÜ

Ali Canip YÖNTEM

Ömer Seyfettin

Genç Kalemler dergisi

Türk Yurdu dergisi

Halka Doğru dergisi

Türk Sözü dergisi

 

BATICILIK

ORTAYA ÇIKIŞ NEDENİ:

1. Batılı devletlerin bilim, sanayi, şehirleşme ve sanat alanlarında güçlenerek dünyanın hâkim gücü hâline gelmeleri

AMACI:

1. Osmanlı’nın çöküşünü engellemek

2. Batılı normları ülkede hâkim kılma

3. Batılı devletlerin refah seviyesine ulaşma

TEMEL DÜŞÜNCELERİ:

1. Batı her alanda örnek alınmalıdır.

2. Batı’nın seviyesine ulaşabilmek için Batı’daki bilim ve teknik mirası yanında Batılı değerler ve Batılı hayat tarzı da benimsenmelidir.

3. Doğulu değer yargıları ve gelenekler terk edilmelidir

TEMSİLCİLERİ – YAYIN ORGANLARI:

Abdullah Cevdet

 Tevfik Fikret

Celal Nuri İLERİ

İçtihad dergisi

 

 

]]>
Türk Edebiyatında İlkler, Maddeler Halinde Türk Edebiyatındaki İlk Eserler ve Yazarları https://dersimizedebiyat.org/turk-edebiyatinda-ilkler-maddeler-halinde-turk-edebiyatindaki-ilk-eserler-ve-yazarlari.html Mon, 04 Feb 2019 18:37:23 +0000 http://dersimizedebiyat.org/?p=119783 TÜRK EDEBİYATINDA İLKLER

Alfabe: Göktürk Alfabesi

Yazar: Yollug Tigin

Şair: Aprın Çur Tigin

Türk adının geçtiği metin: Orhun Abideleri

En uzun Türk destanı: Kırgızların Manas Destanı

Siyasetname: Kutadgu Bilig

Mesnevi türünde yazılmış eser: Kutadgu Bilig

Sözlük: Kaşgarlı Mahmut’un “Divanü Lügati’t-Türk” adlı eseri

Divan sahibi sanatçı: Yunus Emre

Divan şairi: Hoca Dehhani

Çocuklar üzerine yazılmış eserler: Nabi‘nin “Hayriye” ve Sümbülzade Vehbi’nin “Lütfiye” adlı eserleri

Sebk-i Hindi tarzının temsilcisi: Naili

Tezkire: Ali Şir Nevai‘nin “Mecalis’ün Nefais” adlı eseri

Bibliyografya: Katip Çelebi’nin “Keşfi)’z-Zünun” adlı eseri

Hamse sahibi şair: Ali Şir Nevai

Süslü nesrin temsilcisi: Sinan Paşa

Matbaada basılan kitap: Vâni Efendi’nin Vankulu Lügati

Resmî gazete: 1831 ‘de çıkarılmaya başlanan Takvim-i Vekayi

Yarı resmî gazete: Ceride-i Havadis

Özel gazete: 1860’da çıkarılmaya başlayan Tercüman-ı Ahval

Noktalama işaretlerini kullanan sanatçı: İbra­him Şinasi

Çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa‘nın, Faransız ya­zar Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eser

Öykü denemesi: Emin Nihat’ın “Müsamerat-name” adlı eseri.

Yerli roman: Şemsettin Sami‘nin “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” adlı eseri

Fabl çevirisi yapan sanatçı: Şinasi

Makale: Şinasi‘nin “Tercüman-ı Ahval Mukaddi­mesi” adlı yazısı

Tiyatro: Şinasi‘nin “Şair Evlenmesi” adlı eseri

Atasözleri kitabı: Şinasi‘nin “Durub-ı Emsal-i Os­maniye” adlı eseri

Edebî roman: Namık Kemal‘in “İntibah” adlı eseri

Tarihî roman: Namık Kemal‘in “Cezmi” adlı eseri

Mizah dergisi: Teodor Kasap ve Namık Kemal‘in birlikte çıkardığı “Diyojen” adlı dergi

Sahnelenen tiyatro eseri: Namık Kemal‘in “Vatan yahut Silistre” adlı eseri

Batılı anlamda eleştiri: “Namık Kemal‘in “Tahrib-i Harabat” adlı eseri

Kadın romancı: Fatma Aliye

Antoloji: Ziya Paşa‘nın “Harabat” adlı eseri

Edebî tartışma: Ziya Paşa ile Namık Kemal ara­sında olmuştur.

Müslüman kadın oyuncu: Afife Jale

Adaptasyon (uyarlama) oyun yazarı: Ahmet Vefik Paşa

Pastoral şiir: Abdülhak Hamit Tarhan‘ın “Sahra” adlı şiiri

Kafiyesiz şiir: Abdülhak Hamit Tarhan‘ın “Vali­dem” adlı şiiri

Edebî öykü: Ahmet Mithat Efendi‘nin “Letaif-i Rivâyât” adlı eseri

Tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam

Köy şiiri: Muallim Naci‘nin “Köylü Kızların Şarkısı” adlı şiiri

Psikolojik roman denemesi: Nabizade Nazım‘ın “Zehra” adlı eseri

Köy romanı: Nabizade Nazım‘ın “Karabibik” adlı eseri

Gerçekçi öykü: Samipaşazade Sezai’nin “Küçük Şeyler” adlı eseri

Realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem‘in “Ara­ba Sevdası” adlı eseri

Aruz ölçüsüyle yazılan tiyatro: Abdülhak Hamit Tarhan‘ın “Eşber” adlı eseri

Hece ölçüsüyle yazılan tiyatro: Abdülhak Hamit Tarhan’ın “Nesteren” adlı eseri

Edebî topluluk: Serveti-i Fünun

Batılı anlamda roman: Halit Ziya Uşaklıgıl’in “Mai ve Siyah” adlı eseri

Mensur şiir yazan şair: Halit Ziya Uşaklıgil

Psikolojik roman: Mehmet Rauf‘un “Eylül” adlı eseri

Anjanbmanı (anlamın dizede bitmemesi ve di­ğer dizelerde devam etmesi) kullanan sanatçı:Tevfik Fikret

Serbest müstezadı aruzla deneyen şair: Tevfik Fikret

Çocuklar için yazılmış şiir kitabı: Tevfik Fikret‘in “Şermin” adlı eseri

Edebî bildiri ile yayın hayatına giren edebiyat topluluğu: Fecr-i Ati

Batılı anlamda edebiyat tarihçisi: Fuat Köprülü

Fıkra yazarı: Ahmet Rasim

Dilde sadeleşmeyi savunan yayın organı: Genç Kalemler dergisi

Sosyolog: Ziya Gökalp

Serbest vezni kullanan sanatçı: Nazım Hikmet

Yazıya geçirilen masallar: Billur Köşk Masalları

En uzun süreli edebiyat dergisi:  1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi

İç monolog tarzı yazılmış roman: Adalet Ağaoğlu‘nun “Bir Düğün Gecesi” adlı eseri

Post modern roman: Oğuz Atay‘ın “Tutunamayanlar” adlı eseri

Yerli   çizgi   roman:   Türk  Kahramanı   Köroğlu (1953).

Çocuklar için çizgi roman: Kara Maske (1943).

Hikâyelerinde gerçek anlamda Anadolu’yu iş­leyen sanatçı: Refik Halit Karay

Çocuk romanı: Mahmut Yesari’nin “Bağrı Yanık Ömer” adlı eseri

Çocuk dergisi: Mümeyyiz (1869-1870)

Kabare tiyatrosu: Haldun Taner‘in “Devekuşu Ka­bare Tiyatrosu” (1962)

Kadın opera sanatçısı: Semiha Berksoy

]]>
Milli Edebiyat – Çıkmış Sorular https://dersimizedebiyat.org/milli-edebiyat-cikmis-sorular.html Fri, 14 Mar 2014 20:17:04 +0000 http://edebiyatogretmeniyiz.com/?p=1712 MİLLİ EDEBİYAT – ÇIKMIŞ SORULAR

1.     “1911 yılında o zaman bizim olan Selanik’te Ömer Seyfettin ve Ali Canip’in çıkardıkları Genç Kalemler dergisinin edebiyat tarihimizde büyük bir önemi vardır.”

Bu derginin edebiyat tarihimizdeki önemi nereden kaynaklanmaktadır? (1982/ÖSYS)

A)    Yazarlarının, sanatta “toplumculuk” fikrini savunmasından

B)    “Sade Türkçe”nin bir dava olarak ilk kez bu dergide ele alınmış olmasından

C)    Milli edebiyat döneminin ilk yayın organı olmasından

D)    Ömer Seyfettin’in sade Türkçe ile yazdığı hika­yelerinin yayımlandığı bir dergi olmasından

E)    Bugünkü ulusal sınırlarımız dışında ya­yımlanan Türkçe, edebi ve bilimsel bir dergi olmasından

 

2.     Kurtuluş Savaşı döneminin havasını yansı­tan romanlarımızdan üçü, aşağıdakilerden hangisinde bir araya getirilmiştir?

(1978/ÖSYS)

A)    Vurup Kahpeye, Sinekli Bakkal, Kiralık Konak

B)    Ateşten Gömlek, Ankara, Sinekli Bakkal

C)    Yaban, Sodom ve Gomore, Akşam Güneşi

D)    Vurun Kahpeye, Yaban, Ateşten Gömlek

E)    Yaban, Çalıkuşu, Ankara

 

3.     Arapça, Farsça terkiplerinin hiç lüzumu yoktur. Bunlar ancak süs içindir. Kimin gösterecek, teşhir edecek fikri yoksa onları çok kullanmıştı. Eğer terkipler terk olunursa tasfiyede büyük bir adım atmış olmaz mı?… Tabii insan, konuşulan lisandır.

Bu parça, savunulan düşünce, dil ve an­latım özellikleri yönünden aşağıdaki zaman dilimlerinden hangisinde yazılmış olabilir?

(1978/ÖSYS)

A) 1908 – 1923

B) 1861 – 1895

C) 1896 – 1901

D) 1839 – 1860

E) 1940 – 1960

 

4.     “Tarihi ve sosyal olaylardan her birini bir roma­nına konu edinerek, Tanzimat dönemiyle Ata­türk Türkiyesi arasındaki dönem ve kuşakların geçirdikleri sosyal değişiklik ve bunalımları, yaşayış ve görüş ayrımlarını işledi; düşünce ve teze dayanan özlü yapıtlar verdi.”

Yukarıda sözü edilen yazarımız, aşağıdaki­lerden hangisidir? (1979/ÖSYS)

A)    Yakup Kadri Karaosmanoğlu

B)    Halit Ziya Uşaklıgil

C)    Mehmet Rauf

D)    Hüseyin Rahmi Gürpınar

E)    Hüseyin Cahit Yalçın

 

5.     “Yıkılmış değerleri düzeltmek, eski görüşe dönmek değildir. Eski görüşün kurduğu biçimler, yeni görüşün malı olur. … anlayışına dönmemiştir; Avrupa’da Rönesans’ın, antik anlayışa dönmediği gibi.”

Bu parçada, düşüncenin akışına göre, boş bırakılan yere hangi adlar dizisi gelmelidir?

(1981/ÖSYS)

A)    Namık Kemal, Divan edebiyatı

B)    Cenap Şehabettin, Tanzimat edebiyatı

C)    Yahya Kemal, Divan edebiyatı

D)    Tevfik Fikret, Namık Kemal

E)    Ahmet Haşim, Cenap Şehabettin

6.     Aşağıdakilerden hangisi, “Milli Edebiyat akımı”nı belirleye özelliklerden biri değildir?

(1975/ÖSYS)

A)    Anlatımda gerçekçilikten kaçınma

B)    Hece veznini kullanma

C)    Halk edebiyatından yararlanma

D)    Memleket hayatını yansıtma

E)    Dilde sadeleşmeye gitme

 

7.     Şiirlerinde sonsuzluğa ulaşma duygusu, ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbul’un doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.

Yukarıda sözü edilen şair kimdir?(1988/ÖSYS)

A)    Yahya Kemal Beyatlı

B)    Ahmet Haşim

C)    Faruk Nafiz Çamlıbel

D)    Ahmet Hamdi Tanpınar

E)    Cahit Sıtkı Tarancı

 

8.     Tanzimat’tan Cumhuriyet sonrasına uzanan bir zaman diliminin romanına konu edinmiştir. Büyük değişimlerin ve bunalımların yer aldığı bu zaman dilimi içinde, kuşaklar arasındaki görüş farklılıklarını ve çatışmaları, halk–aydın çelişkisini işlemiştir. Öyle ki tarihsel ve sosyal olayları yansıttığı romanları birbirini bütünleyen bir zincirleniş içinde, çağdaş, siyasal ve sosyal tarihimizin panoramasını vermektedir.

Bu yargılarla değerlendirilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir? (1989/ÖSYS)

A)    Refik Halit Karay

B)    Hüseyin Rahmi Gürpınar

C)    Reşat Nuri Güntekin

D)    Yakup Kadri Karaosmanoğlu

E)    Halide Edip Adıvar

 

9.     Dilde sadeleşme hareketi, “Yeni Lisan” adıyla aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde yer almıştır? (1990/ÖSYS)

A)    Tanzimat

B)    Servet-i Fünûn

C)    Fecr-i Âti

D)    Milli Edebiyat

E)    Cumhuriyet

 

10.   Aşağıdakilerden hangisi, M. Emin Yurdakul, Ziya Gökalp ve Ömer Seyfettin’in ortak      özelliğidir? (1991/ÖSYS)

A)    Fecr-i Âti topluluğuna dahil olmaları

B)    Genç Kalemler hareketinin başında bulun­maları

C)    Hem nesir hem de nazım alanında eser vermeleri

D)    Fikir adamı kişiliklerinin, sanatçı kişilikle­rinden güçlü olması

E)    Türkçülük akımının öncüleri sayılmaları

 

11.   Yazar, eserde Karagöz ve Ortaoyunu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirken çocukluğunda gittiği bu oyunlardan edindiği izlenimlerden yararlandığını şöyle anlatıyor: “Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa, beni Karagöz ve Ortaoyunu izlemeye götürüyordu. Kız, erkek alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolardı. İlkin “Soytarının Kızı’ adıyla ve İngilizce olarak basılan eserimdeki Kız Tevfik tipi, bu akşamların bende bıraktığı izlenimlerden çok şey almıştır.”

Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir? (1993/ÖSYS)

A)    Peyami Safa – Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

B)    Reşat Nuri – Yaprak Dökümü

C)    Halide Edip – Sinekli Bakkal

D)    Reşat Nuri – Çalıkuşu

E)    Halide Edip – Tatarcık

12.   Çağdaş Batı şiirleriyle eski Türk şiirinin bileşi­mini gerçekleştirerek aruz ölçüsünü, yaşayan Türkçeye uygulamış, geçmiş değerlere bağlı, kendine özgü bir şiir geliştirmiştir. Hece–aruz tartışmalarının en güzlü dönemlerinde, hece ölçüsünü küçümseyip, şiir için ölçünün esas değil, sadece bir araç olduğuna inanarak biri dışında bütün şiirlerini aruzla yazmıştır.

Bu şair aşağıdakilerden hangisidir?(1993/ÖSYS)

A) Muallim Naci                                            B) Yahya Kemal

C) Ahmet Haşim                                            D) Mehmet Akif

E) Tevfik Fikret

 

13.   Yazarın ilk romanıdır. Gerçekçi bir eserdi. Üç ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu ve yaşayış ayrılıkları üzerinde durulur. Bu ayrılıklar yüzünden ailenin çözülüşü gösterilir. Hikaye ve roman edebiyatımızın geleneksel temaların­dan biri olan aşırı Batı hayranı züppe tipi, başarılı bir biçimde çizilir.

Bu parçada sözü edilen eser ve yazar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?(1995/ÖSYS)

A)    Felatun Bey ile Rakım Efendi – Ahmet Mit­hat Efendi

B)    Kiralık Konak – Y. Kadri Karaosmanoğlu

C)    Fahim Bey ve Biz – A. Şinasi Hisar

D)    Şıpsevdi – H. Rahmi Gürpınar

E)    Ayaşlı ve Kiracıları – Memduh Şevket Esendal

 

14.   Yakup Kadri Karaosmanoğlu, toplumumuzun Tanzimat’tan günümüze değin geçirdiği aşa­maları, çalkantıları romanlarında göstermeye çalışmıştır. Örneğin Hep O Şarkı’da Abdülaziz dönemini, Bir Sürgün’de II. Abdülhamit döne­mini ve Jön Türkler’i … adlı romanında Mütare­ke dönemi İstanbul’unun bozukluk ve çöküntü­lerini, … adlı romanında Kurtuluş Savaşı yılarında aydın–halk ilişkilerini işlemiştir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?(1996/ÖSYS)

A)    Panorama, Yaban

B)    Nur Baba, Ankara

C)    Hüküm Gecesi, Kiralık Konak

D)    Sodom ve Gomore, Yaban

E)    Panorama – Ankara

 

15.   Temel düşünceleri, yazı dilini konuşma diline yaklaştırmaktı. Bu amaçla İstanbul ağzı örnek alındı. Tamlamalar sadeleştirildi; Türkçeleşmiş yabancı sözcüklere pek dokunulmadı. Bu yolla yepyeni, pırıl pırıl bir Türkçe doğdu. Böylece Osmanlıcadan ulusal dile bir geçiş sağlandı.

Türk dilinde yukarıda sözü edilen yeniliği gerçekleştirenlere ne ad verilir?

(1996/ÖSYS)

A)    Tanzimatçılar

B)    Edebiyat-ı Cedideciler

C)    Genç Kalemler

D)    Garipçiler

E)    İkinci Yeniciler

 

CEVAPLAR

1 B

2 D

3 A

4 A

5 C

6 A

7 A

8 D

9 D

10 E

11 C

12 B

13 B

14 D

15 C

 

]]>
Ahmet Haşim – Hayatı ve Eserleri https://dersimizedebiyat.org/ahmet-hasim-hayati-ve-eserleri-2.html Fri, 21 Feb 2014 17:20:34 +0000 http://edebiyatogretmeniyiz.com/?p=5178 Ahmet Haşim – Hayatı ve Eserleri

1.       1887  yılında Bağdat’ta doğdu.

2.       Babasının Arabistan vilayetlerinde kaymakam olması nedeniyle düzenli bir eğitim göremedi.

3.       12 yaşında babasıyla İstanbul’a geldi.

4.       1 yıl kadar Numune-i Terakki mektebinde okudu.Sonra Mekteb-i  Sultaniye geçip ortaöğrenimi burada tamamladı.

5.       Mezun olduktan sonra Halit Ziya’nın tavsiyesi ile Tütün ve Reji İdaresinde çalıştı bir taraftan da Hukuk Mektebine devam etti.

6.       Hukuk eğitimini yarıda bırakıp İzmir  Sultanisinde Fransızca ve edebiyat öğretmenliği  ve daha sonra da maliye Nezareti’nde mütercimlik yaptı.

7.       1.Dünya savaşındayken yaptığı askerlik nedeniyle Anadolu’nun çeşitli yerlerini gördü ve yakından tanıdı.

8.       Mütareke yıllarından sonra Düyun-u Umumiye’de çalıştı.

9.       Daha sonra Güzel Sanatlar ‘da mitoloji dersleri verdi ve akademideki bu görevi ölünceye kadar devam etti.

10.   4 Haziran 1933’te böbrek hastalığı nedeniyle öldü.

11.   Fecr-i Ati beyannamesine imza atmış en önemli yazarlarından biridir.

12.   Topluluk dağıldıktan sonra diğerleri gibi Milli edebiyatın içinde yer almamış, bağımsız kalarak kendi çizgisini çizmiştir.

13.   Yahya Kemal’le birlikte modern şiirin kurucusu sayılırlar, şiirimizin önemli dönüm noktalarından birini Ahmet Haşim oluşturur.

14.   1901 ile 1908 arasındaki dönemde Tevfik Fikret , Muallim Naci gibi yazarlardan etkilenmiş ama bir yandan Fransız şiirini iyi irdelemiştir.

15.   Küçük yaşta annesini kaybetmesi onun sıkıntı ve karamsarlığa sokmuştur. İstanbul’a geldiği günlerde de  insanlarla uyum problemi yaşamış ve bu durum da onu ve sanatını etkilemiştir.

16.   “Piyale” isimli şiir kitabının önsözünde “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar”ı  yazmış ve burada şiir hakkında görüşlerini belirtmiştir. Ona göre “şiirden mana çıkarmak bülbülü eti  için kesip yemek gibidir. Bir parça et için bülbülün o güzel sesinden mahrum kalmak ne anlam geliyorsa şiiri de tamamen anlam üzerinde kurmak da o derece yanlıştır.Şiirde  önemli olan hissetmek, duymak ve duyulmaktır. Şiirde ahenk ve musiki;  anlamdan önce gelir. Şiirin  dili anlam ile  müzik arasında bir yerdedir.

17.   Şiirlerinde dış dünyayı olduğu gibi değil, hayallerle süsleyerek şiire aktarmıştır. Şiirde anlam kapalılığından yanadır.

18.   Şiirleri imge ve hayal dünyası bakımından çok zengindir.

19.   Edebiyatımızda onu sembolist olarak sayanlar varsa da  sembollere çok vermediği için onu empresyonizme daha yakın görürler.

20.   Şiirlerinde çocukluk anıları, aşk  ve tabiat temalarını  işlemiştir.Akşam,gece,kızıl gün batımları, sararmış yapraklar,  loş karanlıklar başlıca kavramları kullanır.

21.   Ahmet Haşim şiirlerinde hiç toplumsal kaygıya yer vermemiştir.

22.   Sanat için sanat anlayışı ile şiir yazmıştır.

23.   Sanatçı hece ölçüsünü  köylü vezni olarak görmüş ve tüm şiirlerini aruzla yazmıştır.çok çeşitli nazım şekillerini denese de en çok serbest müstezatı denemiştir.

24.   Dil ve anlatım bakımından  ağır bir dil kullanış ve Fecr-i Ati’nin yabancı sözcük ve tamlama yüklü dilini çok sık tercih etmiştir.

25.   Şiirin dışında fıkra, anı, gezi yazısı türünde eserler vermiş. Düzyazıdaki üslubu konuşma havası içindedir.Açık, berrak, nükteli ve bazen de alaycı bir dili kullanır.

ESERLERİ:

ŞİİR:

Göl Saatleri, Piyale

 DENEME-FIKRA-SOHBET:

Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan

 GEZİ YAZISI:

Frankfurt Seyahatnamesi

]]>
Aka Gündüz – Hayatı ve Eserleri https://dersimizedebiyat.org/aka-gunduz-hayati-ve-eserleri.html Fri, 21 Feb 2014 17:18:10 +0000 http://edebiyatogretmeniyiz.com/?p=5174 Aka Gündüz – Hayatı ve Eserleri

Şiir, roman, öykü, oyun türlerinde yapıtlar veren sanatçı, ge­çim kaygısıyla yazdığı için edebi niteliklerden yoksundur. Sanatçının eserlerini estetik açıdan değil de içerik açısından de­ğerlendirmek gerekmektedir.

Eserlerinde, okuyucularına vermek istediği iletiler bulunmaktadır.

Milli Mücadele, köylüler, köylülerin sorunları, Atatürk ve inkılapları, öğretmenler, üzerinde en çok durduğu konulardır.

“Bu Toprağın Kızları” adlı eserinde, çileli kadınları, genç kızların durumlarını anlatır.

Sanatçının romanlarında yer, İstanbul ve Anadolu’dur. Ana­dolu iyiliğin, temizliğin; istanbul ise kötülüğün simgesidir. Öykü ve romanlarında sade, anlaşılır bir dil kullanır.

Günlük hayata dair sözcükler, deyimler, argo söyleyişler de dikkat çeker.

Halk gibi konuşmaktan ve halka, halk diliyle seslenmekten hoşnut olur.

Aka Gündüz, mizah yönüyle de dikkat çeker.

 

ESERLERİ

ŞİİRLERİ                      

• Bozgun                          

• Yarım Türkler

• Yarım Osman

• Beyaz Kahraman

• O Bir Devirdi

• Beyaz Kahraman

OYUNLARI

• Muhterem Katil

ÖYKÜLERİ                  

• Türk Kalbi                      

• Kurbağacık                   

• Hayattan Hikâyeler       

• iki Sürgün Arasında

• Yayla Kızı

• Mezar Kazıcıları

ROMANLARI

• Bu Toprağın Kızları

• Dikmen Yıldızı

• Odun Kokusu

]]>
Ali Canip Yöntem – Hayatı ve Eserleri https://dersimizedebiyat.org/ali-canip-yontem-hayati-ve-eserleri.html Fri, 21 Feb 2014 17:15:52 +0000 http://edebiyatogretmeniyiz.com/?p=5171 ALİ CANİP YÖNTEM (1887 -1967)
  • Sanatçı,      edebiyatla ilgili fikirlerini “Türk Yurdu” dergisinde      “Milli Edebiyat Meselesi” başlığı altında dört seriden oluşan ya­zısında      ortaya koyar.
  • Ali      Canip Yöntem’e göre, milli bir edebiya­tı olmayan bir insan topluluğu, bağımsız      bir millet olarak da ayakta duramaz. Sanatçı bu nedenle milli edebiyatın      gerekli ol­duğuna inanır.
  • Sanatçı,      divan edebiyatının artık günümüze uymadığını be­lirtir; fakat aruzla da      şiirler yazar.
  • Konuşma      dilini yazı diline yak­laştırmak için çalışır. Sanatçıda sembolizme ait      unsurlar görülür. Anlam kapalılığına dayanan şiirleri vardır.
  • Milli nazım      biçimlerine bağlı kalmaz, genellikle terza rima bi­çiminde şiirler yazar.
  • Şiirlerinin konusunu      aşk, tabiat, yalnızlık gi­bi bireysel konular oluşturur. Sonraları aruzdan      heceye döner.
  • 1911’den      sonra Milli edebiyatın etkisinde kalır; Beş Hececiler üzerinde etkili      olur. Sanatçı; edebiyat, estetik, edebiyat tarihi alanındaki      çalışmalarıyla da bilinir.

ESERLERİ

Geçtiğimiz Yol (Şiirler)

Milli Edebiyat Meselesi ve Cenap Bey’le Münakaşala­rım (Tenkit)

Naima Tarihi

Türk Edebiyatı Antolojisi

]]>
Beş Hececiler https://dersimizedebiyat.org/bes-hececiler-2.html Fri, 21 Feb 2014 17:13:04 +0000 http://edebiyatogretmeniyiz.com/?p=5169 BEŞ HECECİLER
  • 1911 yılında “Genç Kalemler” dergisinde başlayan Milli      edebiyatın görüş ve düşüncelerini, 1914’ten sonra uygulamaya özen gösteren      bir şairler topluluğudur.
  • Bu topluluk; Faruz Nafiz Çamlıbel, Orhan Seyfi Orhon,      Halit Fahri Ozansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç‘tan oluşur.
  • Şiirde      sade ve özentisiz olmaya özen gösterirler.
  • İstanbul      Türkçesini esas alırlar ve Anadolu’ya açılırlar. Anadolu gerçeğini ve      insanını şiire sokarlar.
  • Milli ölçümüz olan “hece”yi kullanırlar.
  • Milli Mücadele yıllarında tarihi ve milli konulara yönelirler.
  • Şiirlerini      günlük konuşma diliyle yazarlar.
  • Topluluğun en güçlü şairi Faruk Nafiz’dir, sanatçı aruz öl­çüsünü de      başarıyla kullanır.

 

ORHAN SEYFİ ORHON

  • İlk dönem      şiirlerinde Abdülhak Hamit, Tevfik Fikret, Cenap Şehabettin’in etkisinde      kalan sanatçının “Fırtına ve Kar” adlı yapıtı bu dönemin      ürünüdür. Sonraları Milli edebiyatın etkisinde kalarak hece ölçüsüyle,      yalın bir dille şiirler yazar. Genellikle bi­reysel konularda yazan şairin      eserlerinde düşünce derinliğine rastlanmaz.
  • En çok      aşk konusunu işler, yurt sevgisini anlattığı şi­irleri de vardır.
  • Sanatçı,      âşık edebiyatı nazım biçimlerini kullanır.
  • Genellikle      dörtlüklerle yazar. Ayrıca “mani” nazım biçimini çok sık      kullanır.
  • Orhan Seyfi’nin      mizahi ve hiciv yazıları ile fıkraları da önemlidir.
  • İsmet      inönü’yü hicvetmek için yazdığı manzumelerini “Hicviye­ler” adlı      kitapta toplar.

ESERLERİ

ŞİİRLERİ

Fırtına ve Kar

Peri Kızıyla Çoban Hikâyesi

Gönülden Sesler

İşte Sevdiğim Dünya

 

MİZAH VE HİCİVLERİ

Fiskeler

Gençlere Açık Mektup

Düğün Gecesi

Hicviyeler

 

ROMAN

Çocuk Adam

 

FIKRALARI

Dün, Bugün, Yarın

Kulaktan Kulağa

 

HALİT FAHRİ OZANSOY

  • Ömer Seyfettin ve      Ziya Gökalp’in etkisiyle hece ölçüsüne ve milli konulara yönelir, ilk      dönem şiirlerinde Fecr-i Âti’nin etkisindedir; hatta sembolistlerin      etkisiyle şiirde musikiyi arar.
  • Sone,      terza rima, serbest müstezatla da şiirler yazar.
  • Şiirlerinin      konusunu doğa, aşk, ölüm korkusu, buhran gibi bi­reysel konular oluşturur.
  • Milli edebiyatın      etkisiyle kahramanlık konulu şiirler yazar ve bu şiirlerini “Cenk      Duygulan” adlı kitapta toplar.
  • Halit Fahri şiir­lerinde      baykuş, kadın, ay, şuh kadın, korkak şair gibi figürlere yer vermiştir,      ilk dönem şiirlerinde hayattan kaçtığı, hayâl alemi­ne sığındığı görülür.
  • Çok      sayıda eser veren sanatçı, istediği ba­şarıyı yakalayamaz.

ESERLERİ

ŞİİRLERİ                                                              ROMANLARI

Efsaneler                                                           Aşıklar Yolunun Yolcuları

Cenk Duyguları                                               Sulara Giden Köprü

Zakkum                                                              Yol Geçen Hanı

Paravan

 

OYUNLARI                                                         ANILARI

Baykuş                                                                Edebiyatçılar Geçiyor

Sönen Kandiller                                              Edebiyatçılar Çevremde

Fatma’nın Dileği

Bir Dolaptır Dönüyor

 

ENİS BEHİÇ KORYÜREK

  • İlk dönemde aruzla      dini – tasavvufi şiirler yazar. Bu şiir­lerinde dil ağırdır.
  • Sanatçının dini      şiirlerinde derin bir tasavvuf görülmektedir.
  • Şeyh Süleyman      Çelebi’nin aracılığıyla şiirler söyler; hatta bir zamanlar işi abartarak      ruh merasimleri bile yapar.
  • Sonradan Beş      Hececiler topluluğuna katılır.

 

ESERLERİ

ŞİİRLERİ

Miras

Varidat-ı Süleyman

Çanakkale Şehitliğinde

Güneşin Ölümü

 

YUSUF ZİYA ORTAÇ

  • Aruz ölçüsüyle      yazdığı şiirleriyle edebiyat ve sanat dünyası­na girer.
  • Ziya Gökalp’in      etkisiyle hece ölçüsüne yönelir.
  • Şiirlerin­de      bireysel konuların yanı sıra Türk mitolojisine, halk edebiyatın­daki milli      motiflere de yer verir.
  • Ziya Gökalp’ten      etkilenerek “Bir Gönüllünün Sözleri” şi­irinde Turancılık      fikrini işler.
  • Şiirlerinin özünü      aşk ve tarihi konu­lar oluşturur.
  • Beş      Hececiler topluluğuna girdikten sonra heceyle, temiz bir Türkçeyle yazar.

ESERLERİ

A) ŞİİRLERİ                        B) OYUNLARI

1) Akından Akına               1) Dağların Havası

2) Cenk Ufukları                 2) Şeker Osman

3) Aşıklar Yolu                   3) Kürkçü Dükkanı

4) Yanardağ                        4) Üç Katlı Ev

C) ROMANLARI

1) Binnaz

2) Nâme

3) Şüphe

4) Nikahta Keramet

 

FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL

  • Önceleri Fecr-i Âti      topluluğunun, Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin’in etkisindedir.
  • Bu dönemde aruz      ölçüsüyle başarılı şiir­ler yazar.
  • 1918 -1930 yılları      arasında aşk ve sevda şairi olarak ün yapar.
  • Şarkın      Sultanları ve Gönülden      Gönüle adlı eserleri aruz ölçüsüyle yazdığı şiirlerinden oluşur.
  • Milli edebiyat akımının      etkisiyle hece ölçüsüyle şiirler yaz­maya başlar. Bu dönemdeki şiirlerinde      Anadolu’yu, Anadolu insanını yalın bir dille anlatır, ilk dönem      şiirlerinde romantik, son­raki şiirlerinde realisttir.
  • Sanatçının,      “Han Duvarları” adlı şiiri pek çok sanatçının ilgisini      çeker.
  • Sanatçı      1930’dan sonra mistik, tasavvufi içerikli şiirler yazar.
  • Din,      Allah, ruh konularına geniş yer verir.
  • Aruzla yazdığı      şiirlerinde mesnevi nazım bi­çimini kullanır.
  • Sanatçının      sone, rubai, kıt’a biçiminde yazıl­mış şiirleri de vardır.

 

ESERLERİ

ŞİİRLERİ                                                              OYUNLARI

Şarkın Sultanları                                             Canavar

Gönülden Gönüle                                         Akın

Çoban Çeşmesi                                               Özyurt

Bir Ömür Böyle Geçti                                   Kahraman

Han Duvarları                                                  Yayla Kartalı

Zindan Duvarları

 

ROMANLARI

Yıldız Yağmuru

]]>
Emin Bülent Serdaroğlu – Hayatı ve Eserleri https://dersimizedebiyat.org/emin-bulent-serdaoglu-hayati-ve-eserleri.html Fri, 21 Feb 2014 17:10:48 +0000 http://edebiyatogretmeniyiz.com/?p=5167 Emin Bülent Serdaroğlu – Hayatı ve Eserleri
  • Sanatçı,      Fecr-i Ati’nin kurucularındandır.
  • Haşim’den son­ra      topluluğun en güçlü şairidir.
  • Sanat anlayışı      yönünden Fecr-i Âti’nin ilkelerine bağlıdır.
  • “Sanat, şahsi      ve muhteremdir.” anlayı­şını benimser.
  • Dil ve üslup özellikleri Servet-i Fünûn topluluğu­na benzer.
  • Sanatçı, bireysel      konuların yanı sıra sosyal konulara da yer verir ve bu noktada      arkadaşlarından ayrılır.
  • Tevfik Fikret gibi      uzun şiirler yazmaktan hoşlanır.
  • Emin Bülent, Kin,      Hatif Di­yor ki, Hisarlara Karşı adlı milli konuları işleyen      şiirleriyle üne kavuşur.
  • Yunanlıların      Girit’e saldırması ve Avrupalıların da bu durumu desteklemesi üzerine “Kin”      şiirini yazar. (Bu şiir bir nok­tada da Victor Hugo’nun “Mavi      Gözlü Yunan Çocuğu” şiirine tep­kidir.) Bu şiir geniş yankı      uyandırır.
  • Sanatçının      epik, lirik, satirik, sembolik pek çok şiiri vardır.
  • Teşbih      ve istiareye çok yer verir.

 

ESERLERİ

Sanatçının şiirleri, ölümünden sonra “Emin Bülent’in Bü­tün Şiirleri” adıyla yayımlanır.

]]>